İdrar yollarında enfeksiyonlar

[Bluesky24]

Anadolu Sağlık Merkezi nden Ürolog Prof.Dr.Yalçın İlker, kadınların çok sık karşılaştığı sistit ile ilgili merak edilenler hakkında bilgi verdi.Sistit birçok kadının sık karşılaştığı hastalıklardan birisidir. Tarif olarak idrar kesesinin iltahaplanmasıdır. Ana başlık olarak iki büyük tipi vardır. Bunlardan bir tanesi bakterilerin yol açtığı mikrobik sistit, diğeride mikroplar ile hiç ilgisi olamayan intersitisyel sistittir. Bu iki hastalığında belirti ve bulguları biribirine benzer ve sıklıkla birbirleri ile karışırlar.

MİKROBİK SİSTİT



Bakterilerin yol açtığı mikrobik sistit 20-40 yaş arasındaki genç kadınların % 25-30 da görülecek kadar sıktır. En sık bilinen nedeni cinsel aktivitedir. Koli bakterisi en sık bu hastalığa yol açan ajandır. Kadınlarda 40 yaşından sonra azalan mikrobik sistit 65 yaşından sonra tekrar artar. Bu yaş gurubunda ise görülme sıklığı % 20 civarındadır. Yaşlanma ile artmasının nedeni vucut direncinde azalma, idrar kesesinin aşağıya sarkması ve menapoz sonrası hormonal değişimlerin idrar yollarınıda etkilemesidir.

Hastalarda idrar yaparken yanma hissi, sık ve az miktarda idrar yapma, acil idrara gitme hissi ve karnın en alt kısmında ağrı ve rahatsızlık hissi gibi yakınmalara yol açar. Bazı hasatalarda buna ek olarak idrarda kanama ve kötü kokulu idrar da görülebilir. Tanı idrar tahlili ve idrar kültürü ile konur.

Tedavi 3 günlük kısa süreli antibiotik tedavisidir. En etkin korunma yöntemi ise kişisel hijyen ve cinsel ilişki sonrası idrar yaparak idrar kesesinin boşaltılmasıdır. Bu koruyucu yönteme rağmen sık sistit olan kadınlara cinsel ilişkiden hemen sonra tek doz antibiotik verilir. Çok nadiren buna rağmen sık sistit olan kadınlarda ise düşük dozda ve uzun süreli antibiotik tedavisi uygulanır. Ayrıca sık sistit olan kadınlar altta yatan taş, idrar kesesi sarkması idrar fistülleri gibi gibi hastalıkların araştırılması açısından radyolojik tetkikler ve sistoskopi ile değerlendirilmelidir.

İNTERSİTİSYEL SİSTİT



ABD de her 100 bin kadının 50 sinde görülen ve mikrobik nedeni olmayan bir hastalıktır. Kendini sık ve ağrılı idrar, alt karın ağrısı, sıkışma hissi ile belli eder ve ciddi dalgalanmalar gösterir. Hastalar bazı günler çok iyi iken aniden kötüleşme ve bunu takip eden iyileşme süreci geçirirler. Kesin belli olan bir nedeni yoktur, gıda allerjileri, geçirilmiş idrar yolu enfeksiyonları, idrar kesesinin iç yüzünü döşeyen tabakanın bozulması, aşırı stress, sinirsel hastalıklar, idrarda bulunan irritan maddelerin etkisi olduğu kabul edilmekte ve halen araştırılmaktadır.

Hastalığın tanısı ancak diğer olası hastalıkların ekarte edilmesi ile konur. Ekarte edilmesi gereken hastalıklar mikrobik sistit, idrar kesesi kanseri, idar yolları verem hastalığı, idrar kesesini sinirsel çalışma bozuklukları gibi hastalıklardır. Bu amaçla idrar kesesinin içine optik cihazlar ile bakılması (sistoskopi) dahil geniş bir yelpaze içindeki tetkik yöntemleri uygulanır.

Hastalığın kesin olarak bilinen tek bir tedavi yöntemi yoktur. Hastalığın alevlenme gösterdiği dönemlerde de faydası olduğu bilinen ilaçlar belli bir sistematik içinde denenmeli ve hastanın fayda gördüğü ilaç tespit edilirse ataklar sırasında bu ilaç kullanılmalıdır. Bu amaçla ağızdan alınan haplar veya idrar kesesi içine ince bir kateter ile verilen solusyon halindeki ilaçlar kullanılır. İlaçlara cevap vermeyen olgularda cerrahi yöntemler son çaredir. Hastalığın tanısı konduğu zaman hastalara bunun kronik bir hastalık olduğu anlatılmalı, ömür boyu bu hastalıkla birlikte yaşanılacağı vurgulanmalı ve gerekirse psikolojik destek verilmelidir.