Konuşma nedirlisan nedir

[Bluesky24]

Konuşma NedirLisan NedirBirbirlerinden Nasıl Ayrılırlar?Lisan ile konuşma iki farklı yetenektir.



Lisan, bir grup kurallar zincirinden oluşan ve iletişim kurmamızı sağlayan bir kod sistemidir. Yeryüzündeki her lisan sisteminin kendine özel kuralları vardır ve bu kurallar asağıdakilerden olusur:



-Kelimelerin anlamları



-Yeni kelime türetme (ör: şapka, şapkaci, şapkali)



-Kelimeleri bir araya getirerek cümle, paragraf, vs. oluşturma



(or: "Ali bakkala gitti." -doğru-, "Gitti Ali bakkala" -yanlış-)



-Duruma ve ortama göre doğru kelime kombinasyonlarıyla uygun cümle kurabilmek



(ör: "Sandalyeyi çeksene!" demek yerine "Rica etsem sandalyenizi biraz öne çekebilir misiniz acaba?" demek)



******



Bir kişi kendi lisan sisteminin kodunu/şifresini anlayamıyor ve çözemiyorsa o kişinin "ALGILAMA BOZUKLUĞU" vardır. Eğer bir kişi lisan sisteminin kurallarını bilmiyor, ya da uygulayamıyorsa, düşünce, fikir ve duygularını bu sebebe bağlı olarak ifade edemiyorsa o kişinin "İFADE BOZUKLUĞU" vardir. Algılama ve ifade bozuklukları birbirlerinden bağımsız ve ayrı olarak gözükebilirler ancak genel olarak birarada gözükürler.



Bir kişinin lisan bozukluğu olmayıp yalnızca konuşma bozukluğu da olabilir. Konuşma bozuklukları, konuşma sırasında ağızdan çıkan seslerin anlaşılmaz ya da yanlış olarak telaffuzu, konuşmayı sağlayan organların doğru hareket ettirilememesi ya da kontrol-koordinasyon bozukluğu sonucunda iletilmek istenen mesajın doğru olarak iletilememesidir. Kekemelik, sesin kısık, pürüzlü, burundan ya da bozuk çıkması, harflerin ve seslerin yanlış olarak teleffuz edilmesi (ör: "r" yerine"g") gibi durumlar konuşma bozukluklarını oluşturur.



Bir örnek: Ali geçirmiş olduğu felç sonrasında uzun ve karışık cümleleri anlayamaz (lisan algılama buzukluğu), kendisi konuştuğunda ise cisimlerin ve kişilerin isimlerini hatırlamakta ve bulmakta güçlük çekmeye başlar bir hale gelmiştir. Ayrıca cümleleri eksik olarak ya da yanlış kelime sıralamasıyla kurmaya başlamıştır (lisan ifade bozukluğu).



Bunların dışında Ali' nin konuşması dinleyiciler tarafından adeta bir telsiz konuşmasıymış gibi duyulmakta, kelimelerin telaffuzu son derece karışık ve sessiz harflerin bir kısmı yanlıştır (konuşma bozukluğu).



Konuşma ve lisan bozuklukları Ali' nin durumunda olduğu gibi birarada görülebilir ya da birbirlerinden bağımsız ve ayrı olarak ortaya çıkabilirler. Her iki durumda da Amerikan Konuşma-Lisan ve Duyma Bozuklukları Derneği tarafından uzmanlığı onaylanmış bir Konuşma ve Lisan Patoloğu tarafından yapılacak olan ölçüm, testler ve değerlendirme sonucunda çizilecek ve yine bu uzman kisi tarafindan uygulanacak olan bir tedavi programı konuşma ve lisan bozukluklarını tedavi etmenin tek yöntemi olacaktır.Gayem Köprücü Türsoy,



Konuşma ve Lisan Patoloğu



******