20 soruda tansiyon

[Bluesky24]

20 soruda tansiyonTanımından türlerine, belirtilerinden nedenlerine ve tedavi yöntemlerine tansiyon hakkında bilinmesi gerekenler.Tansiyon1- Yüksek tansiyon nedir?



ABD Kalp Kılavuzu'nda 120 ile 140 arasındaki sistolik kan basıncı yani büyük tansiyon pre-hipertansiyon, 140 üstü hipertansiyon olarak kabul ediliyor. Avrupa Hipertansiyon Kılavuzuna göre genel olarak 14'e dokuz, 140'a 90'ın üzerindeki tansiyonun ciddi sorunlar yarattığı kabul edilerek hipertansiyon olarak tanımlanıyor. 12 ile 14 arasındaki değerler de pre-hipertansiyon olarak dikkate alınıyor.

2- Normal tansiyon tam olarak nasıl tanımlanır?



Genellikle herhangi bir yaş sınırlaması olmadan 12'ye 8 ya da 120ye 80 altı tansiyon ideal kabul ediliyor. 120-129, 80-84 arası tansiyonlar normal.

3- Kimler tehlike altında?



Tansiyonunun baş ağrısı, konsantrasyon bozukluğu, aşırı yorgunluk, ritim bozukluları, göğüs ağrısı, çabuk yorulma gibi öngörülemeyen birtakım belirtileri var. özellikle ailesinde tansiyon olan, kilolu, yoğun sigara ve alkol tüketen, hareketsiz kişiler risk altında.

4- Tansiyon nasıl ölçülür?



Tansiyon ölçümünden en az yarım saat öncesinde sigara ve kahve gibi uyarıcı maddeleri tüketmemek gerekiyor. Bu sürenin son beş dakikasında hastanın sakin bir mekânda dinlenmesi gerekiyor. Aralıklarla birkaç ölçüm yapılmalı. Her iki koldan da tansiyon ölçülüp yüksek olanı kabul edilir. çocuklar ya da aşırı kilolu kişilerde hastaya uygun manşon (kola sarılıp şişirilen bölüm) kullanılması lazım. ölçüm sırasında manşon mutlaka kalp seviyesinde tutulmalı. Hasta ayağa kalktıktan bir süre sonra tansiyonun tekrar ölçülmeli.

5- Hipertansiyona ne sebep olur?



Tansiyon vakalarının en büyük nedeni primer (esansiyel) hipertansiyon yani ailevi-kalıtımsal. Sekonder (ikincil) hipertansiyon ise böbrek üstü bezlerinin anormallikleri, böbrek-damar hastalıkları gibi sorunlardan kaynaklanıyor. Türkiye'de ailesinde tansiyon görülen hasta örneklerine sık rastlanıyor. Hipertansiyonda yaşla birlikte tansiyon da yükselir düşüncesi yanlış.

6- İzole edilmiş sistolik hipertansiyon nedir?



Büyük tansiyonun artıp 14'ün üzerine çıkmasına karşın küçüğün 7 ile 9 arasında kaldığı durumlarda bahsedilen izole sistolik hipertansiyon; yaşla birlikte atar damarların sertliğindeki artışla meydana gelen tansiyon. Genellikle yaşlı hastalarda görülüyor. Kalp ve damar hastalıklarının oluşumundaki en önemli faktörlerden biri olarak kabul edilen sistolik kan basıncı özellikle kardiyovasküler sisteme zarar veriyor. Bu nedenle yaşla birlikte gelişimi de artan sistolik hipertansiyonun kontrol altında tutulması gerekiyor.

7- Hipertansiyonun ilaçla tedavisinde önemli noktalar nelerdir?



Birkaç organı kapsayan oluşumu nedeniyle tansiyonunu tek bir etkisi ya da ilacı yok. Tamamen geçecek bir hastalık olmasa da ilaçların düzenli olarak kullanılması gerekiyor. İlaç seçimi yapılan tetkiklerin ışığında gerçekleşiyor. Ve hastanın tedaviye uyumu göz önünde bulunduruluyor. Ancak tansiyon kontrol altına alınamazsa ya da herhangi bir yan etki görülürse doz artırımıyla ya da başka bir ilaç grubuyla tedaviye devam ediliyor.

8- Hipertansiyona karşı uygulanan tedavinin amacı nedir?



Hipertansiyonda damarlar kasılıyor, kolesterol birikiyor. Ve bu zamanla artarak damar tıkanmasına yol açıyor. Tedavinin amacı komplikasyonları önlemek. çünkü eğer söz konusu olan kalp damarıysa kalp krizine, beyinde olursa felç ya da ivmeye, aort damarıysa aort yırtılmasına, böbrek damarıysa böbrek yetmezliğine, gözde meydana gelirse körlüğe neden oluyor. Bir damar hastalığı olduğu için hipertansiyon; kalp, beyin, göz, böbrek, ayak gibi damarı fazla olan bölgeleri etkiliyor.

9- Hipertansiyon tedavisinin ilk aşaması nedir?



öncelikle hastanın tansiyon hakkında bilgi sahibi olmalı. Yaşam tarzındaki değişiklikleri, ilaç kullanımı ve yan etkileri konularında bilinçlenmeli. Bunun için de hastayla doktor arasında iyi bir iletişim kurulması gerekiyor.

10- Kombinasyon tedavisi nedir,zaman kullanılır?



Tansiyon tedavisinde bir ilaç kullanılıyorsa monoterapi, birden fazla ilaç kullanılıyorsa kombine veya kombinasyon tedavisi adı veriliyor. özellikle dirençli hipertansiyon hastalarında tercih edilen kombinasyon tedavi; diyabetikler ve kalp krizi geçirmiş hastalarda da uygulanıyor. Birden fazla oluşma mekanizması olan tansiyonda kimi zaman hasta doz artırımı olsa bile monoterapiye cevap vermiyor. Tansiyona bağlı komplikasyonu olanlarda da yine kombine tedavi gerekiyor.

11- Acil tedaviye ne zaman ihtiyaç duyuluyor?



Küçük tansiyon 120 mmHg'yi geçtiğinde kalp yetersizliği görülmesi, beyin içi basıncın arttığı durumlarda komplikasyonlar görüldüğü için; hem kalp yorgun, hem de tansiyon yüksek olduğu zaman hasta acil tedaviye alınıyor.

12- Böbrek hipertansiyonu nedir?



Vücudumuzun kimyasal dengesini sağlayan böbrekler, fazla gelen hormonları kandan temizleyerek bunların zararlı etkilerini önlüyor. Tansiyonun ayarlanmasında en önemli organ olan böbreklerin fonksiyonlarında bozulma olduğu takdirde idrar çıkarılması aksıyor ve vücutta su birikiyor. Pek çok böbrek hastalığı hipertansiyona neden olabiliyor. Böbrek damarlarının daralması, bir böbreğin küçük olması, nefrit (iltihabi hastalıklar), böbreklerde yaygın kist oluşumu, tıkanmaya yol açan taşlar en sık görülenleri.

13- Yüksek tansiyonun belirtileri nelerdir?



Şikâyetler kişiden kişiye göre değişebiliyor, hipertansiyonda tipik bulgular yok. Ancak enseden gelen ağrı, gözlerin üstüne yayılan baskı, kulaklarda uğultu, baş dönmesi veya kalbin güçlü çarpma hissi gibi genel birtakım şikâyetler olabiliyor. Ayrıca kimi hastalarda yorgunluk, halsizlik, burun kanaması, bacaklarda şişlik ya da gece idrara çıkma gibi belirtiler de görülebiliyor.

14- Yaşam tarzındaki değişiklikler tedaviyi nasıl etkiliyor?



Kişilerin öncelikle hipertansiyonun geçici bir hastalık olmadığını kabul etmeleri gerekiyor. Yaşam tarzı değişikliklerinde ilk sırada diyet geliyor. Kilolu hastaların zayıflamaları şart. Yağ metabolizması ya da şeker hastalığı gibi risk faktörlerinin düzeltilmesi açısından kilo kontrolü sağlanmalı. Tansiyonu düşüren hem de ilaç ihtiyacını azaltması açısından tuz tüketimi sınırlandırılmalı. Yağ ve kolesterol dengesi için gerekli olan diyet listesinde sebze ve meyveye ağırlık verilmesi öneriliyor. Sigaranın bırakılması, alkol tüketiminin de önemli ölçüde azaltılması gerekiyor. Sağlıklı beslenmeden sonra düzenli egzersiz geliyor. Haftada dört gün 30-45 dakikalık yürüyüş, bunun en kolay yolu. İlaç tedavisi, yaşam tarzındaki değişikliklerin uygulanmaması anlamına gelmiyor. Yine stresle baş etme yolları keşfetmek ve meditasyon gibi alternatif yöntemlere başvurmak da faydalı diğer uygulamalar arasında.

15- Beyaz Gömlek etkisi nedir?



Diğer zamanlarda tansiyon normal seviyedeyken eczanede, sağlık ocağında, hastanede bir sağlık hizmetlisi ya da beyaz önlüklü biri ölçüm yaptığında değerlerin yüksek çıkmasına beyaz gömlek etkisi deniliyor. Kişi heyecanlandığında, adrenalin salgılandığında sempatik sinir sistemi devreye giriyor. Salgılanan hormonların ve sinir sisteminin atar damarların gevşemesinde ya da stresle kasılmasında rolü var. Stres faktörü ya da sinir sistemi tansiyonun yükselmesine neden olabiliyor. Beyaz gömlek etkisi, kişide ileride hipertansiyon sorununa işaret edebileceği için evdeki ölçümlerle hastanedekiler karşılaştırılıyor ve kişinin tansiyon değerleri takip ediliyor.

16- Sınır (borderline) hipertansiyon nedir?



135/85 mmHg tansiyon değerlerinin üstü hipertansiyon; 130-135 ile 80-85 arasıysa mevcut risk faktörlerinin ışığında pre-hipertansiyon değerleri olarak kabul ediliyor. özellikle sigara içenler, şeker hastaları, aşırı kilolu kişiler, menopoza giren kadınlar ve ailede tansiyon hastası olanların izlenmesi gerekiyor.

17- Alkol, sigara ve kahve tansiyonu nasıl etkiliyor?



Damar iç duvarını döşeyen endotel denilen hücre tabakasında salgılanan maddeler arasında tansiyonun normal seviyede gitmesinde önemli görevi olan nitrik oksit de var. Sigara, endotelde bozulmalara, kan yağlarının ve kalsiyumun damarın iç duvarına sızıp burada birikinti oluşmasına neden oluyor. Aynı zamanda iyi kolesterolün düşmesine yol açtığından kan yağlarının bölgeye yerleşmesine yol açıyor. Kahveyse damar direncini ayarlayan sempatik sinir sistemi üzerinde olumsuz etkiye sahip. Yüksek miktarda alkol tüketimi, düzensiz beslenmeye, vücutta su ve tuz tutulmasına ve uzun vadede damar yapısında kireçlenmeye neden olarak hipertansiyon riskini artırıyor.

18- Hamilelik sırasında hipertansiyon söz konusu olursa neler yapılabilir?



öncesinde normal tansiyona sahip olanlarda gebeliğin son üç ayında yüzde 10 oranında hipertansiyon görülüyor. Gebeliğe bağlı hipertansiyon, preeklampsi, genellikle 32inci haftadan sonra ortaya çıkıyor. Risk altındakilerse önceki gebeliğinde preeklampsi geçirenler, öncesinde hipertansiyonu olanla; kalp, böbrek hastalığı olanlar, diyabetikler. Genellikle diastolik basınç (küçük tansiyon) daha yüksek seyrederken hipertansiyonla birlikte hızlı kilo artışı, tüm vücutta ödem ve idrarda protein kaybı oluyor. İlk aylardan itibaren tansiyon yüksekse kronik hipertansiyon olasılığı göz önünde bulundurulmalı. Doğum sonrasında gebeliğe bağlı görülen hipertansiyonda kan basıncı normale dönerken kronik hipertansiyonda tansiyon yüksekliği devam eder. Tuz kısıtlaması, yatak istirahatının yanı sıra küçük tansiyon 100 mmHgyi geçtiğinde ilaç tedavisine başlanması gerekiyor.

19- Esansiyel-primer hipertansiyon nedir?



Hipertansiyonun en yaygın şeklidir ve bilinen nedenlere, böbrek damarında daralma gibi organik bir sebebe bağlı değildir. Vücutta farklı sistemleri etkileyen bir bozukluk olan hipertansiyon; genetiksel kökene ve bazı risk faktörlerine dayandırılıyor.



Genetik yapı

Anne karnında yaşamdaki bazı faktörler

Sodyum metabolizması, organik bir lezyon olmadan böbrekler, idrar oluşumunda birtakım mikro düzeydeki basamaklardaki sorunlar

Sempatik sinir sistemindeki düzensizlikler

Vasküler yapı, damar içyapısını oluşturan endotel fonksiyonunda bozulma



20- İkincil (sekonder) hipertansiyon nedir? Neden kaynaklanır?



Sekonder hipertansiyon, bilinen bir hastalıktan kaynaklanmaktadır. Bu hastalık tedavi edildiğinde sıklıkla tansiyon da düzelir.



Böbrekle ilgili yani renal sebepler (doğumsal kisttik yapılar ve böbrek atar damarında daralma)

Endokrin-hormonal hastalıklar (obezite, guatr)

Nörojenik sinir hastalıklar (kafa içerisinde basınç artışına sebep olan lezyonlar, merkezi sinir sisteminde iltihaplanmaları)

Böbrek üstü bezleri (tümör)

Gebelikte görülen reaksiyonel hipertansiyon (eklamsi)

Bazı ilaçlar (doğum kontrol hapları, kortizon tedavisi, kokain kullanımı, bazı anti-depresanlar)

Uyku apnesi denilen uykuda solunumda düzensizlik ve duraksamalar, sigara tüketimi, yumuşak damak sarkması, sinüzit özellikle sırt üstü yatarken soluk alınmasında kısmi daralmalara neden olabiliyor.





Güncel Başlıklar Kayısı kanseri önlüyor Sigara içenlerde bel ağrısı riski artıyor Kimyasallar doğurganlığı azaltabilir Soğuk hasta yapar diye bir kavram yok Plastik tehlike Diyet hafızayı güçlendiriyor Sigara gözlere de zarar veriyor Temiz hava ömrü 5 yıl uzatıyor Aspirin karaciğeri de koruyor 15 yaşından önce anne olmak ölüm riskini artırıyor





En çok okunanlar Sarımsak Mucizedir Çok suyun yararı az Kahve beyni koruyor Folik asit spermlere iyi geliyor Evde yapılan spor da yararlı Tereyağı kalp krizini önlüyor mu? Şekle girmek kadınlar için zor Cildiniz için uygun ürünü nasıl seçersiniz? Demirin de fazlası zarar veriyor 60 yaş üzeri sigara içen erkekleri anevrizma tehdit ediyor





Kaynak: saglicaklakal.com