[Bluesky24]

Entamoeba Histolytica



Sadece insanlarda hastalık yapan tek hücreli bir canlıdır. Yurdumuzda daha çok Doğu bölgelerimizde rastlanmaktadır. İklimin bulaş üzerinde rolü olduğu düşünülmektedir. Bulaşmada en önemli kaynak sessiz enfeksiyonlu insanlardır.



Amipli Dizanteri





Tanım:



Amipli dizanteri, amip adı verilen küçük tek hücreli canlılar arasında yer alan ve protozoon olarak adlandırılan mikroplarla oluşan ve esas olarak kanlı-sümüklü ishal ile seyreden bir barsak enfeksiyonudur.



Etken:



Entamobea histolytica ismi verilen bir amip tarafından meydana getirilen dizanteri şeklidir. Bu amip, insanlara ait bir parazittir. Bunun bir canlı hareketli şekli, bir de kist şekli vardır. Tabiatta ancak kist şeklinde bulunur.



Vektör:

Kara sinekler mekanik vektör olarak hastalığı ayakları ile taşırlar.

Epidemiyoloji:



Amipli dizanteri tropik ve subtropik iklim bölgesinde yaygındır. Birinci Dünya Savaşı'nda Mısır'daki kamplarda esir kalan er ve subaylarımızla yurdumuza gelmiş ve Anadolu'nun soğuk sıcak her bölgesine yayılmıştır. Amibin kaynağı insanlardır. Canlı şekli dayanıksız olduğundan, bulaşmada önemli değildir. Bulaşmada dayanıklı olduklarından kistler rol oynamaktadır. Kistler sulara, çiğ yenen besinlere karışarak hastalığa yol açar. Hastalığın bulaşmasında vektör olarak karasineklerin de rolü büyüktür.



Amipli dizanteri tek tük rastlanan bir hastalıktır. Basilli dizanteri gibi salgınlara pek yol açmaz. Ağızdan alınan kistler, doku içinde ilerler, barsakta ülserlere neden olur. Amipler bazen portal damar (karaciğer kapı toplardamarı) içine girerek karaciğere ulaşır, sonuçta apselere yol açar. Kan yoluyla ulaştığı diğer organlarda da apse yapabilir. Akut amipli dizanteri genellikle kistler alındıktan 8-10 gün sonra ortaya çıkmaktadır.









Klinik:



Belirtilerin derecesi iklime, kişinin bünyesine ve amibin cinsine göre değişiklikler gösterir. Akut amipli dizanteri, hastalığın klasik şeklidir. Dizanteri olarak adlandırılan ishal tipi; karın ağrısı ile seyreden ve kanlı- sümüklü dışkılama ile birlikte olan ishaldir. Belirtiler basilli dizanteriye benzer. Farklı olarak, bunda genellikle ateş yoktur. Ancak barsakta gelişen diğer bir enfeksiyon veya karaciğer apsesi gibi bir komplikasyon olursa ateş yükselir. Hafif belirtiler ve nöbetlerle tanınmayan amipli dizanteri veya akut evredeyken yeterli tedavi görmeyen veya hiçbir hekim tarafından müdahale edilmeyen vakalar kronikleşir. Barsak gangrenleri, barsak kanamaları ve delinmeleri, hepatit(karaciğer iltihabı), karaciğer apsesi ve diğer organ apseleri, gelişebilecek komplikasyonlar arasında sayılabilir. Amipli dizanteri; ishal yapan diğer hastalıklarla ve en çok da basilli dizanteri ile karışır.





Tanı:





Kesin tanı; dışkıdan (tazeyken) alınan bir parçanın mikroskopla incelenip amiplerin görülmesiyle olur.





Tedavi:



Sıvı- elektrolit tedavisi yanında, tedavide antibiyoterapi esastır. Metronidazol seçkin ilaçtır.



Korunma:



En önemli konu, hastaları tedavi etmek, portörlük (taşıyıcılık) ile bulaşmasına engel olmaktır. El yıkama ve hijyen, korunmanın esasını teşkil eder.







Kaynak:istanbulsaglik.gov.tr