DERİ KANSERİ NEDİR?

[Bluesky24]

Deri

kanseri, deri katmanlarında kanser hücrelerinin yerleşmesi ile oluşur. Derimiz,

vücudumuzu, ışık, ısı, infeksiyon ve yaralanmalardan koruyan önemli bir

organımızdır. Koruma fonksiyonu yanında su, yağ ve vitamin D depolar.





Deri

başlıca iki tabakadan oluşur ve bu tabakalarda değişik hücreler yer alır.

Derinin üst tabakası "epidermis" adım alır vs bu tabakada bazal hücreler,

boynuzsu hücreler ve derinin rengini veren melanosit hücreleri bulunur. Deri

kanserleri bu hücrelerin anarşik biçimde çoğalmasından menşe alır ve menşe

aldığı hücre tipine göre sınıflandırılır. Buna göre başlıca üç tip deri kanseri

vardır;



·



Bazal hücreli kanserler



·



Boynuzsu (skuamöz) hücreli kanserler



·



Melanom (Melanositlerden menşe alan)



·



Bazal Hücreli Kanserler:



En fazla

görülen deri kanseri türüdür. Genellikle 40 yaşın üstünde görülür. Çok yavaş

büyür ve en iyi huylu deri kanseridir. Vücudun güneş gören bölgelerinde ortaya

çıkar. En fazla yüzde görülür. Kapanmayan bir yara şeklinde ortaya çıkabileceği

gibi pembe, kahverengi veya deri renginde küçük bir yumru seklinde de

belirebilir. Çeşitli yöntemlerle tedavi edilebilir (cerrahi, dondurma işlemi,

radyoterapi gibi.) Diğer kanser türlerinden farkı çok fazla ihmal edilmemişse

tam olarak tedavi edilebilmesi ve iç organ metastazı yapmamalıdır.



Skuamöz

Hücreli Kanser:



En fazla

yüzde görülmekle beraber vücudun herhangi bir yerinde de ortaya çıkabilir.

Özellikle sigara içenlerde ve pipo kullananlarda dudaklarda ve ağız içinde de

görülebilir. Eski yanık zeminlerinde gelişebilir, Güneş ışınlarının da bu

kanserin ortaya çıkmasında önemli rolü vardır, erken tanı konduğu zaman tedavisi

mümkündür (cerrahi, radyoterapi, cerrahi+radyoterapi gibi) Geç kalınan vakalarda

daha ciddi seyir gösterebilir.





<br clear="all" style="page-break-before: always">









Melanom:



Deriye

rengim veren melanosit İsimli hücrelerden menşe alır. En fazla deride görülmekle

beraber, karaciğerde, beyinde ve diğer organlarda da oluşabilir. Genellikle 40

yaşın üzerinde görülmekle beraber çocuklarda ve gençlerde de görülebilir. Bu

yüzden doğumsal benleri olan çocuklar çok iyi takip edilmelidir. Mevcut benlerin

üzerinden gelişebileceği gibi sağlam deri üzerinde de oluşabilir. Deri

kanserleri arasında en tehlikelisi melanomdur. Ancak tümör erken evrede

yakalanırsa yayılmadan uygun olarak tedavi ve takibi yapılacak olursa metastaz

yapına riski son derece azalır.



DERİ

KANSERLERİNİN NEDENLERİ



Güneş

ışınları ve Güneş yanıkları ultraviyole oluşturacak deri kanserlerine yol

açabilmektedir. Bu yüzden yaşam boyu maruz kalınan güneş ışınlarının toplam dozu

çok önemlidir. Örneğin güneş altında çalışan denizciler, inşaat işçileri,

tarlalarda çalışanlar ve bronzlaşmak için uzun süre güneşlenenlerin kanser riski

oldukça yüksektir, insanların büyük çoğunluğu yaşam boyu alacağı ultraviyolenin

%80ini 18 yaşından önce aldığından çocukluk çağında güneşten korunmanın büyük

önemi vardır, Bu amaçla anne-babalar çocukların 6 aylıktan itibaren korumaya

başlamalıdırlar. Güneş koruyucu kremler kadar tişört, şapka gibi fiziksel

koruyucularla bebekler ve çocuklar korunmaya alınmalıdır.





Kalıtım:



Ailelerinde

deri kanseri olan bireyletin deri kanserine yakalanma riski daha yüksektir.

Ayrıca kalıtsal olarak beyaz tene sahip olanlarda risk yine daha yüksektir,







Çevresel Faktörler:



Bugün

yeryüzüne ulaman ultraviyole ışını 50-100 yıl öncesinden çok daha yoğundur. Ozon

tabakasının incelmesi süzülen ışın miktarının azalmasına neden olduğundan

yeryüzüne ulaşan ışın yoğunluğu artmıştır.



Ayrıca

yükseldik arttıkça ultraviyolenin gücü de arttığından kışın yapılan kayak

tatilleri de deriye ulaşan ultraviyole miktarını artırmaktadır. Bulutlar da

güneş ışınlarının geçişini ancak %50 oranında azaltmaktadır.







DERİ

KANSERİ RİSKİNİ AZALTAN TEDBİRLER



·



Özellikle yaz aylarında saat 11.00-16.00 arasında mümkün olduğunca güneş altında

kalmamak



·



Güneş gören açık bölgelere en az 15 koruma faktörlü güneş koruyucular kullanmak





·



Deniz kenarında iki saat aralıkla güneş koruyucu yinelemek, hava bulutlu olsa

bile koruyucu kullanmayı ihmal etmemek



·



Şapka ve ultraviyole filtreli güneş gözlükleri kullanmak



·



Solaryumlardan uzak durmak



·



Çocuklar güneşin zararları konusunda eğitmek



·



Altıncı aydan önce bebekleri güneş ışınlarına doğrudan maruz bırakmamak





·



Altıncı aydan itibaren güneş koruyucu kullanmak, öğle güneşinden uzak tutmak,

mutlaka koruyucu bir giysi ve şapka ile sabah erken saatlerde ve saat 16.00dan

sonra havuz ve denizlerden yararlanmalarını sağlamak.



Çocukluk

yaşlarında geçirilen güneş yanıkları ileriki yaşlardaki deri kanserlerinin en

önemli nedenidir.



Deri

kanserlerine erken tanı koymak için öncelikle kendi kendine muayene,

edilmelidir. Bunun için deri bir boy aynası önünde gözden geçirilmeli, farklı

bir gelişim görüldüğü anda doktora başvurulmalıdır. Doğumsal benleri olan

çocuklar muntazam aralıklarla bir deri hastalıkları uzmanı tarafından kontrol

edilmelidir.





Ailelerinde deri kanseri olanlar, sarışın, kızıl olanlar, güneşte her zaman

yanan bronzlaşamayanlar, uyarıları mutlaka dikkate almalıdır. Benler mutlaka

yılda en az bir kez kontrolden geçirilmelidir.