Günlük Mesaj

Bluesky24 · 20-04-2010, 05:45 PM

Boğmaca

Tanım :

Boğmaca : Akut, bulaşıcı bir solunum sistemi hastalığıdır. Her yaştaki duyarlı kişileri tuttuğu halde özellikle çocukluk yaşlarında ağır seyreder.Etken :

Hastalık etkeni Bordatella pertussis olarak adlandırılmıştır. B.pertussis in tek konakçısı insandır. Bulaşma damlacık yoluyla olur. Yani solunum yolundan öksürük gibi nedenlerle atılan ve havada serbest halde bulunan asılı küçük damlaların başka kişiler tarafından solunum yolundan alınması ile oluşur. Hafif ya da atipik hastalığı olan erişkinler ve büyük çocuklar hastalığı aşısız bebek ve küçük çocuklara bulaştırırlar. Aynı evde yaşayan insanların bağışıklaması yok ise %90 oranında bu hastalığa yakalanırlar. Bulaştırıcılığın en fazla olduğu dönem öksürüğün başlamasından önceki dönemdir. Ancak öksürük başladıktan üç hafta sonrasına kadar bulaşıcılık devam edebilir. Hastalara eritromisin kullanılması bulaştırıcılığı azaltır.

Epidemiyoloji :

Boğmaca her yaşta görülür. Aşılanmamış toplumlarda olguların %50si ilk yaşta görülür. Küçük bebeklerde hastalık ağır seyreder. Olguların %25i ergen ve genç erişkinlerde görülür.

Hastalık, etken olan ajanın alımından yaklaşık 6-20 gün (ortalama 10 gün ) sonra ortaya çıkar. Hastalık 6-10 hafta sürer ve üç dönemi vardır. Öncelikle hastalığın ilk döneminde burun akıntısı, gözde yaşarma, halsizlik ve fazla yükselmeyen ateş gibi hafif üst solunum yolu infeksiyonuna benzer belirtiler ortaya çıkar. Bu dönem iki hafta kadar sürer. Bu dönemin ardından kuru öksürük başlar ve çok geçmeden boğmaca için karakteristik olan şiddetli öksürük nöbetleri ortaya çıkar. Bir gün içinde düzinelerle nöbet gelişebilir. Boğulurcasına ardarda öksürük, morarma, kusma ve derin, sesli bir iç çekme olur. Nöbetten sonra çocuk bitkinleşir. Bu dönem 2-6 hafta sürer. Üçüncü dönem iyileşme dönemidir. Bu dönemde nöbetler gittikçe seyrekleşir. Bir ay içinde tümden yok olur.

Hastanın yaşı ne kadar küçükse komplikasyonlar o kadar sıktır. En sık bronkopnömoni, atelektazi, interstisyel ve deri altı amfizemi gibi solunum sistemi komplikasyonları görülür. Ölümlerin başlıca nedeni pnömonilerdir.

Tanı :

Hastalığın tanısı klinik olarak ve bakterinin nazofarengeal mukus kültüründen üretilmesi ile konur.

Tedavi :

Çoğu hasta evde tedavi edilebilir. Altı aydan küçük bebekler ve ağır olgular hastaneye yatırılmalıdır. Tedavide antibiyotikler kullanılır.

Korunma :

Hastalığı geçirenler yaşam boyu bağışıklık kazanırlar. Korunma difteri ve tetanoz toksoidleri ile karma olarak hazırlanmış aşıyla sağlanır(KARMA AŞI: Difteri-Tetanoz-Boğmaca). Aşının ilk dozu yaşamın ikinci ayında İM olarak yapılır. Bir ay arayla iki kez yinelenir (Sağlık Bakanlığı AŞI TAKVİMİne göre: Doğumdan sonra; 2.ayın sonu, 3. ayın sonu, 4. ayın sonu ve 16-24. aylarda yapılacak 4 doz aşı ile yeterli bağışıklık sağlanır). 5 doz uygulanan aşı ile ilerdeki yıllarda korunma sağlanır ve hastalığın geçişi durdurulur. Aşı yedi yaşından büyüklere yapılmaz. Aşıya bağlı; aşı yerinde kızarıklık, şişme, ağrı gibi lokal yan etkiler yanında ateş, halsizlik, uyku hali, huzursuzluk, kusma, aşıdan sonraki üç gün içinde görülen havale, aşıdan sonraki 48 saat içinde 3 saatten uzun süren ağlama gibi sistemik yan etkiler görülebilir. Ciddi yan etkiler olması durumunda daha sonraki aşının yapılması konusunda doktorla görüşülmelidir. Hastanın ev halkına ve diğer yakın ilişkide olanlara aşılama durumlarına bakılmaksızın 14 gün eritromisin verilmesi önerilir.

Kaynak:istanbulsaglik.gov.tr