[Bluesky24]

ASTIM[/b]PATOGENEZ

Astim hava yolu inflamasyonu, brons hiperreaktivitesi ve diffuz reversible hava yolu obstrüksiyonu ile karakterize kronik bir hastaliktir. Brons mukoza biyopsi incelemelerinde eozinofil, bazofil, mast hücresi ve Th2 lenfositlerden zengin inflamasyon ve kalici yapisal degisiklikler (remodelling) izlenir. Hemen tüm astimlilarda hastaligin süresine ve inflamasyonun derecesine bagli olmaksizin subepitelyal bag dokusu artisi vardir ve bu astim için tipiktir. Bununla birlikte epitel desquamasyonu, brons düz kas hipertrofisi ve hiperplazisi ve revaskülarizasyon gibi yapisal degisiklikler de görülür. Tekrarlayan viral solunum enfeksiyonlari, duyarli allerjenlerle karsilasma, iç ve dis ortam irritanlari gibi çevresel uyaranlar brons mukozasinda akut inflamatuar ataklara neden olur. Kronik inflamasyon, akut inflamatuar ataklar ve remodelling hava yollarinin duyarliliginin artmasina neden olur. Asiri duyarli hale gelen hava yollari çok degisik uyarilarla kolayca daralir ve semptomlar ortaya çikar.

Astim kalitsal bir hastaliktir. Kompleks poligenik geçis gösterir. Farkli kisilerde farkli genetik varyasyonlarin olmasi klinikte degisik astim fenotiplerinin ortaya çikmasina neden olur. Astimin olusmasinda genetik yatkinligin yani sira çevresel faktörler de çok önemli roller üstlenir. Son yillarda yapilan bir çok epidemiyolojik çalisma özellikle batili ülkelerde astim prevalansinda önemli artislarin oldugunu göstermektedir. On-yirmi yil gibi kisa sürelerde olusan prevalansdaki artislarin genetik faktörlerle açiklanamayacagi, degisen çevre kosullarinin bu artistan sorumlu oldugu kabul edilmektedir. Gittikçe azalan enfeksiyonlar, asilanma, yaygin antibiyotik kullanimi, daha temiz ve daha hijyenik ortamlarin olusmasi batili ülkelerde astimin artmasina neden olurken, oro-fekal kontaminasyonun, enfeksiyonlarin, endotoksinlerin daha sik görüldügü gelismekte olan ülkelerde ise astim daha az görülmektedir. Çevresel faktörlerin astim immünpatogenezindeki rollerini açiklayan bu görüse hijyen hipotezi denmektedir.

Astimli hastada hava yollarinda olusan allerjik inflamasyonu yönlendiren hücreler Th2 lenfositlerdir. Th2 lenfositlerden salinan sitokinler ortaya çikan birçok immünolojik olaylardan sorumludur. IL-4 ve IL-13 asiri miktarda IgE yapiminda, IL-5 ve IL-9 eozinofil kemotaksisi ve maturasyonunda, IL-3 ve IL-9 mast hücre gelisiminde, IL-9 ve IL-13 brons hiperreaktivitesinde, IL-4, IL-9 ve IL-13 ise asiri müküs yapiminda rol oynarlar (Sekil I).

Sekil I: Allerjik inflamasyonda Th2 lenfositlerin rolü

Günlük yasantida polen, kedi, ev tozu akari gibi allerjenler inhalasyonla alinmaktadir. Atopik olmayan kisiler bu allerjenlere zayif yanit vermekte ve allerjene özgü IgG1 ve IgG4 gibi antikorlar yapmaktadir. Invitro ortamda allerjenlerle karsilasan T lenfositler Th1 hücre özelligi tasiyarak IFN-g sentez etmektedir. Bunun aksine atopik kisi allerjenle karsilasinca asiri miktarda spesifik IgE yapmakta ve Th2 lenfosit kaynakli sitokinler ortamda artmaktadir. Bu yanitin farklilasmasinda genetik ve çevresel faktörler önemlidir. Antijen sunan dendritik hücrenin maturasyonu, sunulan antijenin özelligi, mikroortamin sitokin profili polarizasyonda rol oynar.



İçindekiler



Kaynak: toraks.org.tr