Ağrıların 59 nedeni var

[Bluesky24]

Her bel ağrısı fıtık mı? Dr. Eser Alptekin, 'Hayır. Ama ABD'de bel ağrılarının yüzde 21'ine fıtık teşhisi konulurken bizde oran yüzde 85... Bence teşhisler hatalı' diyor.







İşyerinizde hem yorgunluk hem de stresin bezdirdiği bir sırada, kendinizi işinize vermeye çalışırken gözünüzün önünden tatil hayalleri geçiyor değil mi? Fakat bir yandan da boynunuzu tutan, belinizden aşağıya doğru inen ağrılar giderek sıklaşıyor. Arkadaş toplantılarında sağlık sorunları açılınca herkes bel ve boyun ağrısından yakınıyor.







Stres, bilgisayar karşısında saatlerce geçen zaman, trafik hengâmesi, hareketsiz yaşam... Modern dünyanın dayattığı yaşam biçimi iki önemli derdi içinde barındırıyor: Bel ve boyun fıtığı. İstatistikler herkesin yaşamı boyunca bir kez şiddetli bel ve boyun ağrısı çektiğini gösteriyor. Dahası günlük yaşamda fark etmeden yaptığımız bazı hareketler hepimizi bel ve boyun fıtığı risk kategorisine sokuyor.







Tedavi edilmediğinde dayanılmaz ağrılar, felç gibi sonuçları olabilen bu iki önemli konuyla ilgili fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı Dr. Eser Alptekin önemli bilgiler verdi.







Dr. Eser Alptekin, yaklaşık 20 yıldır, bel ve boyun fıtığında ameliyatsız tedaviyi savunuyor.







Evden çık, aracına atla işine git, mesaini bitir, yeniden aracına binip eve dön ve televizyonun karşısına kurul... Büyük bir olasılıkla sizin de yaşamınız bu rutin üzerine kurulu. Gün içinde neredeyse en büyük fiziksel aktiviteniz kumandayı elinize alarak zap yapmak!







Oturarak çalışma, stres, yanlış ve ani hareketler bel fıtığına en çok zemin hazırlayan nedenler. Ama bel fıtığının oluşması için her zaman bu sebeplerin olması gerekmiyor. Dayanılmaz ağrı nöbetleri, el ve ayaklarda duyu kaybı, idrarını tutamama gibi etkileri olan bel fıtığı dişinizi fırçalarken veya saçınızı tararken, hatta hapşırırken bile sizi yakalayabilir. Yaşamımızla bu kadar iç içe olan bel fıtığı ile ilgili sorularımızı fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanı Dr. Eser Alptekin yanıtladı.



Bel ağrısı yaygın bir şikâyet mi?



Aslında bel ağrısı çekmeyen yok! Herkes hayatının bir döneminde bel ağrısından yakınır. Birçoğu kendiliğinden iyileşse de bel ağrısı kas spazmı, stres, bel kayması, kireçlenme, romatizma, enfeksiyon, omurlarda kırık ve bel fıtığı gibi çeşitli nedenler den oluşabilir. Bunlardan en ciddi ağrıları bel fıtığı yapar. Ağrısı çok şiddetli ve yakıcıdır.







Bel fıtığı nedir?







Belimizde vücudumuzu ayakta tutan beş omur kemiği var. Bu kemikler arasında da disk adı verilen kıkırdaklar bulunur. Diskler tıpkı otomobillerdeki amortisörler gibidir. omurgaya ani uygulanan darbelerin emilmesini ve bu gücün dengeli şekilde dağılmasını sağlar. Ancak çok ağır yük bindiğinde disklerin içindeki jöleye benzer sıvı dışarı çıkar. Tıpkı kaşarlı tost gibi. Nasıl tostu çok fazla bastırdığınızda aradaki kaşar dışarı kaçarsa, burada da disklerin içindeki sıvı dışarı çıkar. Bu jöle kıvamındaki sıvının omuriliğe veya sinirlere baskı yapmasına bel fıtığı diyoruz.



Belin en çok neresinde olur?



Kuyruksokumu ile onun bir üstündeki omur arasında. Çünkü bu bölüm belin en travmatik kısmı.



Bel fıtığına ne yol açar?



Ağır kaldırma, trafik kazası, ters bir hareket yapma, düşme en sık bel fıtığı oluşma nedenleridir. Bilinçsiz spor, basketbol, futbol, güreş gibi mücadele sporları da önemli nedenler arasında. Yine uzun süren stres ve gerginlikten sonra kasların aşırı gerilmesi önemli bir etken. Bütün bunların yanında hapşırma, ıkınma gibi basit bir sebeple de ortaya çıkabilir.



Genetik mi?



Bu konuda yapılmış net bir çalışma yok.



Belirtileri neler?



En belirgin özelliği bel ve bacak ağrısı. Ağrıyla birlikte bacaklarda uyuşma, karıncalanma ve hastalık ilerledikçe kuvvet kaybı da görülebilir.



Bir de duyu kayıpları var: Hastada yanma, üşüme, adale seğirmeleri gibi problemler ortaya çıkar. Çok ileri dönemlerinde felç öncesi durumlar ve bacaklarda hissizleşme görülebilir.



Belirti vermeden de ortaya çıkabilir mi?



Evet. Bir sürü insan bel fıtığı olduğunu bilmeden dolaşıyor. Ve bir gün lavaboda elini yıkarken birdenbire kasılıp kalıyor. Fıtık, vücut bir an boş bulunduğunda aniden ortaya çıkabiliyor.



Ağrı belirtilerden biri. Ama her bel ağrısı fıtık göstergesi mi?



Değil. Aşağı yukarı bel ve boyun fıtığı ile karıştırılan 59 hastalık var. Bunların en önemlisi kadınlarda bel ve kalça kaslarının yapıştığı yerlerin zorlanmasına bağlı ağrılar. Bu tür ağrılar kadınların adale yapılarını çok yorması, sık sık kilo alıp vermeleri ve hamilelik sonucunda ortaya çıkıyor.



Bel fıtığıyla karıştırılan diğer hastalıklar neler?



böbrek sancıları, idrar enfeksiyonları, kanserler, bel bölgesini ilgilendiren enfeksiyonlar... Bir de bel kayması var. Çok büyük travmalar, düşme, büyük darbeler veya trafik kazaları sonucu omurlardan birinin diğeri üzerinde kaymasıyla oluşur. Yumuşak dokuyla ilgili herhangi bir hasar yoktur. Omur 1-2 milimetreden 1-2 santime kadar yer değiştirmiş olabilir. Hasta genellikle korse ve ağrı kesiciyle tedavi edilir. Ancak bazen felç riski nedeniyle ameliyat zorunlu olabilir.



Bel fıtığı açısından risk grubunda kimler var?



Öncelikle kadınlar. Kas yapıları çok iyi olmadığı için erkeklere göre daha çok etkileniyorlar. Bunun dışında spor yapmayanlar, kilosu fazla olanlar, ağır işlerde çalışanlar, uzun boylular, sabit bir yerde oturmak zorunda kalanlar, devamlı yük kaldırma pozisyonunda olanlar.



Hangi yaşlarda daha sık görülüyor?



14 yaşında da hastam oldu, 84 yaşında da. Her yaşta ortaya çıkabilir



ama daha çok 30-40'lı yaşlarda ortaya çıkıyor. Çünkü bu yaşlar daha hareketsiz bir yaşama geçilen dönemler.



Bel fıtığı başka sorunlara yol açar mı?



İleri aşamalarında sinirlere aşırı baskı sonucu hastada otururken uyuşma meydana gelir. Bunun sonucunda da hasta idrarını ve büyük abdestini kontrol edemez. Buna 'caudat-equina' (at kuyruğu sendromu) denir. Ayrıca bacaklarda felce doğru gidiş görülebilir. Bu aşamaya gelen hastaların cerrahi ameliyata gitmesi gerekir. Çok sık karşılaştığım bir durum değil. 25 yıldır bu işle uğraşıyorum ve meslek hayatımda bu şekilde altı-yedi hasta gördüm.



Hamilelik bel fıtığı yapar mı?



gebelik sırasında insan vücudunun esnekliği artar, dolayısıyla bu dönemde bel fıtığı olma riski düşük. Ancak ileri aşamalarda fıtığı olanların hamilelikleri biraz sorunlu olabilir.



osteoporoz ve bel fıtığı arasında bir ilişki var mı?



Kemiğin yaşlanmasına bağlı bazı sorunlar çıkabilir. Örneğin yaşlandıkça kemiklerin gücü azalır ve böylece disklerin üzerine daha fazla yük biner. Ama 'Her osteoporoz hastası bel fıtığı olur' yaklaşımı doğru değil.



Bel fıtığının Türkiye'de görülme sıklığı nedir?



ABD'de bel ağrısı çeken hastaların yüzde 21'ine bel fıtığı teşhisi konulurken ülkemizde bu oran yüzde 81. Bu nedenle bence teşhiste büyük hatalar yapılıyor. Her bel ağrısı bel fıtığı olarak değerlendiriliyor, oysa bel ağrısına yol açan tam 59 hastalık var.



İnsanlar yaşamları boyunca en az bir kez ciddi bel ağrısı çeker. Bel fıtığı ise her 100 kişiden 5'inde görülür.











Dik oturmak vücudu yorar



Her ne kadar dik durma sağlıklı olarak bilinse de Eser Alptekin'e göre sopa yutmuş gibi oturmak vücut için bir travma. İdeal oturuşun esasları ise şunlar:







İşinizde ya da evde bel bölgenizi tam olarak destekleyen sert sandalyede oturun.







Çok derin ve yumuşak koltuklarda oturmayın.







Otururken, dizleriniz, kalçanızdan 5-7 santim yukarda olsun. Bunu sağlamak için gerekirse ayağınızın altına küçük bir basamak yerleştirin.







Dik oturun, ancak bel boşluğunuzu küçük bir minderle destekleyin. Otururken kalçalar ve dizler arasındaki açının 90 derece olmasına özen gösterin.







Hiçbir zaman çok uzun süre aynı pozisyonda oturmayın. Uzun süre oturmanız gerekiyorsa her 20-30 dakikada bir ayağa kalkarak bir iki adım yürüyün. Bele en fazla yükün bindiği pozisyonun oturma pozisyonu olduğunu unutmayın.







Oturma pozisyonundan ayağa kalkarken, belinizin eğimini korumak için sandalyenin kenarına kadar ilerleyin, bacaklarınızı düzelterek ayağa kalkın. Ayağa kalkarken belinizden öne doğru eğilerek hamle yapmayın.







İşyerinde çeşitli sandalyeleri deneyerek size en uygun olanı belirleyin.







Tam sırt ve kol desteği olan, tekerlekli, dönebilen sandalyelerini kullanın.







Eğer kol destekleri yeteri kadar masaya ulaşmanızı engelliyorsa ya da gövde ve kol hareketlerinizi kısıtlıyorsa destekleri çıkarın.







Çalışma alanınızı dikkatli planlayın. Çalışma masanızın üzerindeki eşyaları uygun biçimde yerleştirin.







Bel fıtığını tanımak için...











Ağrı genellikle ayağa kalkıldığında artar.







Çoğunlukla ağrı bacağa ve kalçaya vurur.







Bacakta uyuşukluk olur.







Sağ kalça ile sol kalça arasında veya sağ bacakla sol bacak arasında his farklı olur.







Bacağın belli yerlerinde his kaybı olur.







Bacaklar çabuk yorulur.







Bacaklarda güç kaybı görülebilir.







Öksürük veya hapşırıkla ağrı bele ya da bacağa vurabilir.







İşini sevmemek hastalık nedeni



Dr. Eser Alptekin'e göre hiçbir şey yapmasak da belimiz çok ağır bir yükün altında. Mesela yatarken belimize tam 20 kilo, otururken ve ayaktayken ağırlığımızın yaklaşık iki katı kadar yük biniyor.



Alptekin, bel fıtığı riski taşıyan meslek gruplarını ise şöyle sıralıyor: "Uzun süre masa başında olanlar, şoförler, sağlık personeli, ağır sanayi işçileri, inşaat sektöründe çalışanlar, sürekli ayakta durmak zorunda olanlar ve yoğun stres altındaki yöneticiler. Ayrıca kırsal kesimden gelen, sosyal ve ekonomik düzeyi orta ve ortanın altında olanlarda da çalışma şartları nedeniyle bel fıtığı olma riski yüksek."



Alptekin, işini sevmeyenlerde de bel fıtığına çok rastlandığını söylüyor: "İşini sevmeme, takdir edilmeme sürekli bir gerginlik yaratıyor. Kasların aşırı gerilmesi de bel fıtığına zemin hazırlıyor."







omurganızı koruyun







Belde, vücudu ayakta tutan beş omur kemiği bulunuyor.



Bu omurlar arasında disk adlı kıkırdaklar yer alıyor. Diskler adeta amortisör görevi görüyor. omurgaya çok ağır yük bindiğinde disklerin içindeki jöle kıvamındaki sıvı dışarı taşıyor. Bu sıvının omuriliğine veya sinirlere baskı yapmasına da bel fıtığı deniyor.







KAYNAK: RADİKAL



Kaynak : Bayposta.com