Günlük Mesaj

Bluesky24 · 21-04-2010, 11:40 AM

OBSTRÜKTİF UYKU APNE SENDROMU TEDAVİSİNDE POZİTİF HAVAYOLU BASINCI TEDAVİSİ[/b]Pozitif havayolu basıncı (Positive Airway Pressure = PAP) tedavisi Obstrüktif uyku apne sendromu tedavisinde etkinliği tartışılmayan kendini kanıtlamış standart bir tedavi yöntemidir. PAP tedavisinin uygulama açısından temelde 3 ayrı çeşidi vardır. Bunlar;

1.Sürekli (Continous) PAP (CPAP)

2.İki farklı basınç düzeyli (Bilevel) PAP (BPAP)

3.Basıncını kendiliğinden ayarlayan (Autotitrating) PAP (APAP)

Eğer doğru bir şekilde basınç ayarı yapılabildiyse uykuda solunum bozukluklarının belirgin şekilde ortadan kaybolmasını ve çok dramatik sonuçlar elde edilmesini sağlar. Bu tedavi ile uykuda solunum bozukluğu tamamen normale dönebilir, kronik olarak baskılanmış nonREM derin uyku evresi ve REM evresi gibi uyku evrelerinin özellikle ilk gece rebound nedeniyle fazlasıyla uyunması ve uykunun iç mimarisinin düzelmesi nedeniyle hastalar yıllar sonra belki de ilk kez dinlenmiş olduklarını hissederek uyanırlar. Bu yazıda APAP, BPAP ve CPAP için önerilen özgün endikasyonlar ve kullanım kriterleri gözden geçirilecek ve adım adım bu cihazların basınç ayarlarının nasıl yapılması gerektiği tartışılacaktır. Ayrıca hastanın tedaviyi kabul etmesini, kullanmayı sürdürmesini yani tedavinin hasta tarafından kullanılmasını artırmak için yapılması gerekenler ve tedavinin yan etkileri ve bunlarla mücadele yöntemleri de tartışılacaktır.

Obstrüktif uyku apne sendromu (Obstructive sleep apnea syndrome =OSAS) ciddi ve yaşamı tehdit etme potansiyeli olan bir hastalıktır. Türkiye'de ne yazık ki gerçek anlamda yapılmış bir prevalans çalışması yoktur. Amerika Birleşik Devletlerinde OSAS'ın 30-70 yaş arası popülasyonda kadınlarda %2, erkeklerde ise %4 oranında görüldüğü bildirilmektedir. Türkiye'de Köktürk ve arkadaşlarının yaptığı tam bir prevalans çalışması olarak kabul edilemeyecek bir araştırmada bu oranlar kadın ve erkeklerde sırasıyla %0,9 ve %1,9 olarak bulunmuştur.

OSAS uykuda üst solunum yolunda tekrarlayan obstrüksiyonlarla karakterize bir tablodur. Obstrüksiyonlar sonucunda hava akımı tam kesilebileceği (Apne) gibi azalma da (Hipopne) olabilmektedir. Hava akımında bu kısıtlanmalar arousal denilen küçük uyanışlara, uykunun yapısının bozulmasına ve sıklıkla karşılaştığımız oksihemoglobin desatürasyonlarına yol açmaktadır. Uyku yapısındaki bozukluk hastalarda sıklıkla gündüz aşırı uyku hali olmasına ve kognitif (bilişsel) fonksiyonlarının bozulmasına yol açabilmektedir.

Sonuç olarak tedavi edilmemiş OSAS bilişsel fonksiyon bozukluklarına, hipertansiyona, koroner ve serebrovasküler hastalıklara, motorlu taşıtlarla yapılan kazaların oluşum riskini artmasına ve yaşam kalitesinde azalmaya yol açmaktadır.

Günümüzde PAP tedavisi OSAS hastalarında standart bir tedavi yöntemidir ve her gece rutin olarak kullanılması önerilen bir yöntemdir. İlk olarak C. Sullivan tarafından 1981 yılında uygulanan bir yöntemdir. İlk uyguladığında bir elektrikli süpürge motoru ve hortumu kullanılarak yapılmıştır. Günümüzde CPAP cihazlarının hem boyutları küçülmüş hem de daha sessiz çalışacak şekilde dizayn edilmişlerdir. Şekil 1'de değişik marka ve modelde CPAP cihazları görülmektedir.

İçindekiler

Kaynak: toraks.org.tr