Güneş nereye kadar dost

[Bluesky24]

Bilinmesi gereken gerçekler

Güneş altında, korunmadan güneş ışınları biriktirilerek geçirilen zamanların acısı ne yazık ki, hayatın ileri aşamalarında kendini hissettirmektedir. Hücre fonksiyonlarını ve cildin DNA sını bozan bu birikimlerdir.

Pek çok hastalığa iyi gelen güneş, korunmasız olarak faydalanıldığında pek çok kötü hastalığın nedeni haline gelmekte. İşte bilimsel gerçekler: Güneş, cilt kanserinin ana sebebidir. Çocuklarımızın hayatları boyunca cilt kanserine yakalanmaları riski 7 de 1 dir. Cilt kanseri dışında, güneşe fazla maruz kalmanın ortaya çıkarabileceği problemler melanom, kırışıklıklar, koyu ve kötü görünümlü lekeler, cilt pürüzleri ve bağışıklık sisteminin zayıflaması olarak sıralanabilir.

Ozon tabakasının sürekli olarak gördüğü zarar UV ışınlarına daha fazla maruz kalınmasına neden olmaktadır. UV ışınları tüm ince giysilerden vücuda nüfuz eder. Bağımsız laboratuar testleri, birçok pamuklu tişört ve yazlık kumaşların, zararlı UVB (yakıcı) ışınlarını kuruyken % 50 oranında, ıslakken ise bundan % 10-20 oranında fazla geçirdiklerini göstermiştir.

Tüm bunlar korunmasız olarak güneşe çıkma sürecinin sonucudur. Bilinçli güneşlenme, güneşin faydalarını alıp zararlarından uzak durmanıza yardımcı olacaktır.

Güneş yanığı

Ultra viyole (UV) ışınları güneş tarafından yayılarak dünyaya dalga boyu şeklinde yolculuk eder. UV ışınlarının dalga boyları o kadar kısadır ki nanometre birimiyle ölçülür (1 nano metre milimetrenin milyonda birine eşittir). UV ışınları insan cildine nüfuz eden yüksek düzeyde enerji içerir. Bu ışınlar deriye ulaştığında bir bölümü boynuzsu katmandan geri yansır, kalanı ise kırılır ve emilir.

Cilt tonu, derimizde bulunan ve melanin dediğimiz renkli pigmentlerin varlığından kaynaklanır. Melanin, melanosit adlı hücreler tarafından devamlı senteze uğrar. Güneş bu hücrelerin üretimlerini uyarır ve bronzlaşmaya neden olur.

Melanin pigmenti deriye doğal güneş koruması sağlar. Ama her deri tipi bu pigmenti güneş ışınlarının zararını engelleyecek miktarda üretemeyebilir. Koyu tenli insanların açık tenlilere göre daha fazla melanini vardır; bu nedenle daha fazla doğal korumaları bulunur.

Herkes UV ışınlarının zararlı etkilerine açıktır. Derinin tipi, kalınlığı, melanin miktarı, ışınların dalga boyu, şiddeti ve yoğunluğu ile rüzgar, nem oranı ve güneşte kalınan süre bu etkiyi artırır veya azaltır.

Güneş ışınlarının yansıması da güneş yanığının şiddetini artırır. Yansımadan dolayı, suda % 20 ila % 40 arası; karda % 80; kırda (çimen) ise % 5 daha etkili güneş ışınına maruz kalınır.

Güneş Koruma Faktörü (SPF*)

Güneş Koruma Faktörü (SPF) içeren ürünler UV ışınlarını emen, kesen, filtre eden veya dağıtan maddeler içerir. UVA (bronzlaştırıcı), UVB (yakıcı) ve kızıl ötesi ışınlarına karşı değişen oranlarda koruma sağlamak üzere hazırlanmışlardır.

Güneş Koruma Faktörü (SPF), kişinin yanmadan ne kadar süre güneşte kalabileceğini gösterir. Örneğin, açık tenli bir insan korumasız olarak 10 dakika içinde yanmaya başlayacaksa, SPF 15 yani 15 koruma faktörlü bir ürün kullandığında bu süre 15 katı kadar uzayacaktır. Bu süreler cildin rengine, tipine ve hassasiyetine göre kişiden kişiye değişmektedir.

Güneş kremini her 2 saatte bir tekrarlamak gerekir. Yüksek koruma faktörü içerse bile hiç bir krem zamana karşı dayanıklı değildir. Ürünün üst üste tekrar tekrar uygulanması başlangıçtaki korumayı kuvvetlendirse de süreyi uzatmayacaktır. Güneşte yanma işlemi başlamışsa daha yüksek korumalı bir krem kullanılsa da koruma gerçekleşmeyeceğinden gölge zamanı gelmiş demektir!

*IP olarak da adlandırılır.

Güneş Koruma Faktörü nasıl seçilmeli?

Eskiden 15 koruma faktörünün çoğu durumlarda yeterli UV koruması sağladığına inanılırdı. Son birkaç senede bu inanç değişti. Artık biliniyor ki çoğunlukla daha fazla koruma gerekiyor.

Cilt tipinize uygun sizi UV ışınlarından yeterince koruyacak bir güneş koruması kullanmak idealdir. Cilt tipinizi ve doğru faktörü saptamak için “Güneş Koruma Faktörü Rehberiâ€� ni kullanın. Çok açık, hassas bir cildiniz, ailenizde cilt kanseri vakası varsa daha yüksek koruma kullanmanız gerekir. Ayrıca, güneşte geçirilecek süre uzun olacaksa koruma faktörünün de ona göre yüksek olması gerekecektir.

Güneş korumasının her gün kullanılması neden tavsiye edilir?

UVB ışınları yakıcı ışınlardır ve yaz aylarında daha kuvvetli olurlar. UVA ışınları yıl boyunca etkilidir ve cilde uzun vadede zarar verebilir. IR ışınlarıysa görünmez ısı ışınlarıdır. Koruma ürünleri alırken bu ışınların tümüne karşı koruma sağlayan ürünleri tercih edin.

Güneş koruma ürünlerinin sadece “ deniz kenarında birkaç gün â€� için olmadığını unutmayın. Güneşe maruz kaldığınız günlük yaşamda da (sokakta dolaştırırken, balkonda çiçeklerinizi sularken, parkta güzel günün keyfini çıkarırken) koruyucu ürün kullanın. Makyaj yapıyorsanız, makyaj ürünlerinizi Güneş Koruma Faktörlü olanlardan seçmeye özen gösterin. Günlük kullanılacak olan koruma ürünleri UV ışınlarının doğurabileceği uzun dönemli riskleri azımsanmayacak oranlarda düşürecektir.

Güneş kremlerinde son kullanma tarihi bulunmalı mıdır?

Tüm güneş kremleri reçetesiz satılabilecek ürünler olarak sınıflandırılır ve son kullanma tarihi içerme zorunlulukları yoktur.

Aldığınız bir güneş ürününü açtığınız ve kullandığınız taktirde o sezon içinde tüketmeye özen gösterin. Hava ve ısıyla temas ürününüzün bozulmasına ve etkisini yitirmesine neden olabilir.



Eğer açmadıysanız, bir kaç sezon bekleme (raf) süresi tanıyabilirsiniz.

Sağlıklı bronzlaşmak için ne yapmalı?

En uygunu, iyi bir baz rengi elde edilinceye kadar, kısa aralıklarla güneşe çıkmaktır. Örneğin ilk gün uygun bir koruma faktörlü ürün kullanarak 15 dakika güneşte kalın. İkinci gün bundan 5-10 dakika fazla kalın. Üçüncü gün 5-10 dakika daha artırın. Bu işlem cildinizin yanmadan gerekli melanini üretmesini sağlar.

Güneşe maruz kaldığınız sürede cildinizi beslemeyi ve nemlendirmeyi unutmayın. Bronz renginizin daha uzun süreli olmasını sağlamak için de güneş banyosu sonrasında aloe vera içeren bir güneş sonrası losyonu veya kremi kullanmanız gerekir.

Çocukları ve bebekleri güneşten korumak niçin çok önemli?

6 aylıktan küçük çocukların her türlü UV ışını miktarından uzak tutulmaları gerekir. Bebeklerin ciltleri daha ince ve kendini koruyacak yeterli melanini üretmekten acizdir. Dolayısıyla bu yaşta bir güneş yanığı acil müdahale gerektirecek kadar vahim olabilir.

Hayat boyu güneşe maruz kalınan süre göz önüne alındığında, bunun ağırlıklı bölümü 18 yaşından önce gerçekleşir. Bu yaşlarda yaşanan ağır güneş yanıkları, çocuğun ileride cilt kanserine yakalanma riskini artırır. Yapılan araştırmaların sonuçlarına göre, 6 aylıktan başlanarak ergenliğin sonuna kadar yüksek Güneş Koruma Faktörü ile korunan bir çocuğun cilt kanseri riski büyük ölçüde azalmaktadır.

Güneş yanığını rahatlatmak için ne yapılmalı?

Öncelikle güneş yanığından kaçının! İstenmese de bu durum ortaya çıktığında aloe vera içeren ve yanmayı rahatlatan ürünlerden kullanın.



Ciddi yanıklarda doktora danışılmalıdır.



Tereyağı veya petrol bazlı yağlar KULLANILMAMALIDIR!



Ayrıca cildiniz tamamen iyileşinceye kadar güneşe çıkmayın.

Ismarlama güneş: güneşsiz bronzlaştırıcı ürünler

İsminden de anlaşıldığı gibi, güneşsiz bronzlaşma ürünleri, güneşe çıkmadan yanık bir ten elde etmeyi sağlar. Bu ürünlerde temel olarak 2 sihirli molekül bulunur: DHA ve érythrulose. DHA cildi sarartır, érythrulose ise kahverengi nüansları yaratır. Bu iki molekülün birlikteliği doğal bir sonuç elde etmeye yardımcı olur. Günümüzde pek çok güneşsiz bronzlaştırıcı, koruyucu vitaminler (E ve C), nemlendiriciler ve UV filtreleri ile zenginleştirilerek cilt bakımı da yapar hale gelmiştir.



Güneşsiz bronzlaştırıcıları, sprey, jel, süt ve krem gibi farklı dokularda kullanmanız mümkün. Sprey, özellikle yüz için idealdir.



Jel daha fazla nüanslar elde etmeye yarar ve yağlı ciltlere daha uygundur. Krem doku, uygulaması en zor olandır ama daha nemlendirici ve besleyicidir; dolayısıyla cildi kuru olanlar tercih edebilir. Süt, özellikle ilk kullanımda eşit uygulayabilme açısından diğerlerine göre daha pratiktir.

Güneşsiz bronzlaştırıcılar nasıl uygulanmalı?

İlk adım: Cildinizi iyice temizleyin. İki gün üst üste özellikle sert bölgelere (diz, dirsek, ayak gibi) daha fazla özen göstererek cildinizi arındırın ve nemlendirin. Cildiniz ne kadar pürüzsüz olursa, ten renginiz o kadar homojen olacaktır.

İkinci adım: Uygulamaya başlamadan önce, cildinizi yağlardan arındırmak için bir tonik uygulayın. Eğer bir nemlendirici kullandıysanız, renklendirme işlemini yavaşlatmaması için cilt tarafından tamamen emildiğinden emin olun. Az bir miktar bronzlaştırıcıyı avucunuza dökerek dışa doğru hareketlerle uygulayın. Eğer yüzünüze uyguluyorsanız, ortadan başlayıp köşelere doğru sürün. Göz çevresinden kaçının. Ürünü kesinlikle gözünüzle temas ettirmeyin. Kulak memelerinizi, boynunuzu ve dekoltenizi unutmayın. Doğal güneşlenme sırasında daha fazla bronzlaşan yanak, burun ve alında biraz daha yoğun uygulama yapabilirsiniz. Ürünü ne kadar iyi yedirirseniz, o kadar etkili olacaktır. Eğer bir yüz spreyi kullanıyorsanız, yüzünüze uygulamadan önce elinize sıkın. Eğer bir vücut spreyi kullanıyorsanız, doğrudan vücudunuza sıkıp sonra yayın.

Üçüncü adım: Kuruma evresini hafife almayın. En az 20 dakika giyinmeden, oturmadan veya makyaj uygulamadan sabredin. Ellerinizi iyice yıkayın ve tırnaklarınızı fırçalayın, çünkü boyanacaklardır. En iyi sonucu elde etmek için bronzlaştırıcı uygulamasını bir gece önceden yapın, uyandığınızda netice sizi mutlu edecektir. Aynı tonu elde etmek için bronzlaştırıcıyı 2-3 günde bir uygulayın.

Güneşsiz bronzlaşma yok edilebilir mi?

Hayır, güneşsiz bronzlaşma ürünleriyle elde edilen bronz görünüm hemen yok edilemez, ancak kendi kendine belli bir sürede açılarak yok olur. Açılma işlemini hızlandırmak istiyorsanız vücudunuzu keselemeyi deneyebilirsiniz.



Eğer elde ettiğiniz renkten hoşnutsanız ve daha kalıcı olsun istiyorsanız, sert sabunlardan ve alkollü temizleyicilerden kaçının.

İpuçları

Güneş ışınlarının dik geldiği saatlerde (10:00-15:00 arası) güneşe çıkmaktan kaçının. Aralıklarla gölgede kalarak güneşe doğrudan maruz kalınmış süreyi bölebilirsiniz.

Su, kum, kar ve tüm zeminler ışınları yansıtır ve yoğunluklarını artırır. Bu nedenle gölgede olsanız veya şapka giyseniz bile güneşten yanabileceğinizi unutmayın.

Puslu veya bulutlu günlerde bile güneş koruması kullanın. UV ışınları söz konusu atmosfer olaylarından geçerek güneş yanığı oluşturabilir.

UVB ışınları yazın daha kuvvetlidir. Bu aylar için daha yüksek koruma faktörleri seçin. UVA ışınlarıysa yıl boyu aşağı yukarı aynı seviyelerde kalır.

Tropikal veya yarı tropikal bölgelerde, ekvatora yaklaşıldıkça ışınların daha dik gelmesi nedeniyle güneş ışınları daha yoğundur. Atmosfer tabakasının daha ince olduğu yüksek bölgelerde de yoğunluk fazladır. Her iki durumda da cilt ve gözler için daha yoğun koruma gereklidir. Bu bölgelerde kullanmak için daha yüksek koruma faktörlü ürünler seçin.

Bazı antibiyotikler, kalp ve tansiyon ilaçları, antihistaminik ve antidepresanlar dahil birçok ilaç; kişi güneşe maruz kaldığında ortaya çıkabilecek “ışık-hassasâ€� reaksiyonlara neden olabilir. Bu, alışılmışın dışında bir güneş yanığı, tahriş veya ciltte alerjik bir reaksiyona neden olabilir. Kişisel duyarlılıklar çok değişken olabilir veya birçok etkene göre değişkenlik gösterebilir. İlaç kullanılıyorsa, güneşe çıkmadan mutlaka bir doktora danışılmalıdır.

Bazı parfümler de sürüldükleri bölgelerde “ışık-hassasâ€� reaksiyonlara neden olabilir.

Güneş koruması yetişkinler için önemli, çocuklar için gereklidir. UV ışınlarının kötü etkileri birikir. Güneşten korunma ve güneş bakımını gündelik alışkanlığınız haline getirin.

Genellikle ürünleri sürülmesi gereken miktardan az kullanmak gibi bir eğilim vardır. Korumayı bol ve güneşe maruz kalan her yere eşit dağılacak şekilde ve mutlaka güneşe çıkmadan önce sürün. Ürün üzerindeki önerilere göre sürmeyi tekrarlayın.

Güneş korumanızı güneşe çıkmadan 15 ila 30 dakika kadar önce sürdüğünüz taktirde ürünün kuruyup cildinize nüfuz etmesi için fırsat vermiş olursunuz. Çok önceden sürmemeye de özen gösterin: giysilerin sürtünmesi gibi nedenler ürünün yok olmasına neden olabilir.

Denize girdikten sonra havluyla kurulanmak, güneş korumasının etkilerini hafifletir. Havluyla kurulandıktan sonra güneş korumasını tekrar sürün.

Yüz, omuzlar, göğüs ve dudaklar gibi hassas bölgeler için yüksek korumalı ürünler kullanın.

Güneş yanığının neden olduğu kızarıklık, 24 saat sonrasına kadar kendini göstermeyebilir. Cildiniz kızarmaya başlamışsa güneşten kaçın. Bu durumda güneş yanığı gittikçe daha kötü bir hal alabilir