Kolera

[Bluesky24]

Kolera



Tanım :



Epidemi ve hatta pandemiler yapan, ishalle seyreden, aşırı su ve elektrolit kaybı ile, tedavi edilmediği takdirde hipovolemik şoktan ölümlere neden olabilen tarihi bir infeksiyon hastalığıdır.Etken :



Koleranın etkeni Vibrio cholerae'dır. Vibrio cinsi, çok sayıda, gram negatif, virgül şeklinde bakteriyi içerir.



Epidemiyoloji :



Kolerada fekal-oral bulaşma söz konusudur. Hastanın kusmuk ve dışkısında bol miktarda bakteri bulunur. Epidemi, bakterinin içme suyuna karışması ile olur. V.cholerae mide asidine çok duyarlıdır. Mide asidinin herhangi bir nedenle nötralize olduğu kişilerde (mide ameliyatı geçirenler, antiasit tedavi alanlar, bol miktarda sıvı ile birlikte mikrobu alanlar gibi) az sayıda alınacak bakteri bile kolayca koleranın gelişmesine sebep olur.

Kolera dünya tarihi boyunca büyük salgınlar yapmış ve pek çok insanın ölmesine neden olmuştur. Dünyada koleranın az sayıda ama daima görüldüğü bölgeler vardır. Buralarda kolera endemiktir. Oysa sayı artarsa epidemi yani salgınlardan bahsedilmektedir. Eğer olgular kıtalar arasında yayılırsa o zaman da pandemiler söz konusudur. Yazılı tarih boyunca 7 kolera pandemisi izlenmiştir.





Klinik :



1.Tamamen asemptomatik(belirtisiz) (sadece dışkı kültüründe üretilenler).





2.Hafif şekil: Günde 4-5 kez çok sulu olmayan dışkı çıkartanlar. Bu hastalara epidemi sırasında çok ağır seyreden vakaların yanı sıra rastlanmaktadır. Aile fertlerinden birinde ağır kolera gözlenirken bir diğerinde hastalığın hafif bir diyare ile seyretmesi mümkündür. Bu hafif seyirli kolera gözden kaçabilir.





3.Hızlı seyreden tipik kolera: Bir-iki günlük inkübasyon periyodunun ardından kusma ve birden barsakların boşalması şeklinde gelişen diyare ile başlar. Diyare, saatler içerisinde şiddetini artırır. Karın ağrısı, tenezm olmaz, hastanın ateşi yükselmez. Dışkıda kan, mukus bulunmaz. Dışkılama için güç sarfetmeye gerek yoktur. Kirli sarı-gri veya krem renkli, su kıvamındaki dışkının içinde pirinç tanesi gibi yüzen atıklar bulunur. Hastanın kan basıncı hızla düşer, nabız yüzeyel ve hafiftir. Gözler içeriye çöker, cilt buruşur, eller çamaşırcı eline benzer. Hastada ani kilo kaybı olur. Karın kayık gibi içeriye çöker. İdrar çıkışı giderek kaybolur. Hastanın mental fonksiyonları yerindedir. Çocuklarda kolera çok daha hızlı seyreder ve hipoglisemi yapabilir. Derhal rehidratasyon sağlanmadığı takdirde hastanın hipovolemik şoktan kaybedilmesi kaçınılmaz olur.





Tanı :



Hastalardan şüphelenildiğinde alınan dışkı kültüründe ve hastanın kusmuğunda bakterinin üretilmesi ile kesin tanı konur. Ayrıca hastalığın bulunabildiği coğrafi bölgelerden gelinmesi de hastalıktan şüphelenilmesini sağlar. Salgın bir anda yayılabilir. İlk olgudan itibaren tipik dışkı görünümü varsa olmadığı kültür ile gösterilene kadar kolera gibi tedbirler alınmalı ve hastalar tedavi edilmelidir.



Tedavi :



Koleralı bir hastada su ve elektrolit kaybı az, orta, veya çok hızlı olabilir. Hastanın durumuna göre kaybedilen su ve elektrolitlerin oral veya damar yolundan yerine konması tedavinin ilk ve temel adımını oluşturur. Bunun yanında antibiyotik kullanımı şarttır; antibiyotikler daha hızlı klinik düzelmeyi sağladığı gibi bakterinin çevreye veya diğer aile bireylerine bulaşmasını önleyecektir.





Korunma :



Kolera büyük ölçüde sularla bulaştığından, kontamine olmayan, temiz içme suyu temini ile infeksiyon zinciri kırılabilir. Bu amaçla kanalizasyon ve içme suyu sistemlerinin birbirinden uzak tutulması önemlidir. Suların klorlanması veya kaynatılması, besinleri ellemeden önce ellerin su ve sabunla yıkanması, besin maddelerin dezenfeksiyonu, aktif olgularla taşıcıların tespit edilerek tedavi edilmesi, epidemilerde ölenlerin dezenfekte edilerek çabucak gömülmesi ve toplumun eğitimi korunmanın çeşitli yönlerini oluşturur. Koleradan korunmada aşı çalışmaları büyük önem kazanmıştır, ancak tam etkili bir aşı üretilememiştir.



















>



Kaynak:istanbulsaglik.gov.tr