[Bluesky24]

OBSTRÜKTİF UYKU APNE HİPOPNE SENDROMU(OUAHS) TANISI[/b]Giriş



Obstrüktif uyku apne hipopne sendromunun tanısı için bu kitabın ağırlıklı içeriğini oluşturan polisomnografi altın standart olmakla birlikte hekimlik mesleğinin tüm uygulama alanlarında olduğu gibi klinik değerlendirmenin klasik başlıkları olan öykü, fizik bakı ve tabii ki tüm bunlardan elde edilene verilerin hekimce irdelenerek şağaltım ve izlem planının yapılması vazgeçilmezdir. Hep akılda tutulması gereken gerçeklerden biri öykü ve fizik bakıyla tanı olasılıklarını az sayıda seçeneğe indirgeyemeyen uygulamaların eldeki son derece sofistike tanı yöntemlerine rağmen yanlış ya da en iyi olasılıkla eksik yaklaşım geliştirme olasılığının yüksek olduğudur. Hekimlik sanatına dair bu genel bilgiler uyku tıbbı ve alt konularında biri olan uykuda solunum bozuklukları için de geçerlidir.

Öykü:

Öykü hastanın kendisinden ve mümkünse eşinden ya da uykusuna şahit olan kişilerden alınmalıdır.

Hastaların sıklıkla bildirdiği yakınmalar: Aşırı uyku hali, konsantrasyon güçlüğü, halsizlik, dinlendirici olmayan uyku, sabah baş ağrısı, ağız kuruluğu, boğulma hissi ile uyanma, nokturi ve cinsel istekte azalmadır.

Çoğu kere hastalar yakınlarının kaygılı ısrarlarıyla konuyla ilgili bir kliniğe neredeyse zorla getirilirler. Hasta yakınlarının bildirdiği yakınmalar ise horlama, tanıklı apne, huzursuz uyku ve sinirliliktir. Özellikle horlama evliliğin sürekliliğini tehdit edebilir. Diğer yandan hasta yakınlarının ‘uykuda nefesini tutmak' ya da ‘uykuda nefesin durması' olarak ifade ettikleri tanıklı apne en sık bildirilen yakınmalardandır.

Aşırı Uykululuk:

Hastaların %90'ı uykululuktan yakınır. Ancak bazen bu yakınmanın varlığının dikkatli bir sorgu ile ortaya çıkarılmaya çalışılması gerekebilir. Çünkü uzun süredir uykuluğu olan hastalar bunun bir mizaç özelliği olduğunu zannediyor olabilirler. Yani hasta normal bir halin nasıl olabileceğine dair referanslarını kaybetmiş olduğundan aslında öğleden sonra uykusunun gelmesinin, her toplantıda uyukluyor olmasının olağan olduğunu düşünüyor olabilir. Hastalar genellikle CPAP kullanmaya başlayıp ta aşırı uykululuk tedavi edildiğinde aslında eskiden ne kadar uykulu olduklarını anlarlar. Diğer yandan gün içerisinde aşırı kahve, çay ve sigara gibi uyarıcıların tüketimi de bir tür kurtarma mekanizması olabilir. Bununla birlikte subjektif uykuluğu tesbit edebilecek bir altın standart yoktur. Aşırı uykululuğun saptanması amacıyla, bu metnin ileri bölümlerinde değinilecek olan bazı objektif uykululuk ölçüm yöntemleriyle değişik düzeylerde uygunluk gösteren sorgu formları kullanılır bunlardan en yaygın kullanılanı Epworth Uykululuk Ölceğidir (Epworth Sleepiness Scale ESS). (Tablo 1) Bu ölçek toplam sekiz durum tarif eder ve bu sekiz durumun her birinde hastadan uyuma olasılığının derecelendirmesi istenir. Her bir durum için alınabilecek en yüksek puan 3 tür ve soruların tamamında 3 puan alındığında 24 puan eder. 10 un üstü patolojik uykululuk varlığına dair bulgu olarak kabul edilir.

Tablo 1. Epworth uykululuk ölçeği









Epworth uykuluk ölçeği:





Otururken ve okurken





Televizyon izlerken







Tiyatro ve toplantı gibi yerlerde





Öğleden sonra istirahat halinde







Sohbet esnasında





Bir saati aşmayan yolculuklta







Öğle yemeğinden sonra





Araba kullanırken kırmızı ışıkta







0:hiç uyuklamam, 1 bazen uyuklarım 2 Genellikle uyuklarım 3 Mutlaka uyuklarım



İçindekiler



Kaynak: toraks.org.tr