[Bluesky24]

Toksoplazmozis

Etken:

Toksoplazmozis ekvatordan kutuplara kadar tüm dünyada yaygın ve sürüngenlerden memelilere kadar tüm omurgalıları enfekte eden bir protozoon olan Toxoplasma gondii ‘nin oluşturduğu bir multisistem enfeksiyonudur.

Tarihçe:

İlk kez 1908 yılında Afrikada gondi adı verilen bir tür kemirgende saptanmıştır. Kesin konağı kedigillerdir, sadece evcil kedilerin barsağında dişisi ve erkeği bir araya gelerek üreyebilir. Başka bir yerde üremesi mümkün değildir. Bu enfektif parazitler kedinin dışkısı ile dış dünyaya atılır ve buradan diğer canlılara sindirim sistemi yolu ile bulaşır. Bir başka deyişle enfeksiyonun insan veya diğer hayvanlara bulaşabilmesi için ağız yolundan girmesi gerekir. Parazitler, sığır, koyun, inek gibi hayvanların sindirim sistemine geçer. Daha sonra buradan kas dokusu içine geçerek hayvanı enfekte eder. Böyle bir hayvanın eti pişirilmeden veya az pişirilerek bir insan tarafından yendiğinde direkt olarak o insanda da enfeksiyona neden olur. Bir başka bulaşma yolu da enfekte bir anne adayından hamilelik esnasında fetusa bulaşmadır.

Epidemiyoloji:



İnsanların yaklaşık %25-50'sinin yaşamlarının herhangi bir döneminde parazitle temas ettikleri ve enfekte oldukları tahmin edilmektedir. Ilıman iklimlerde daha fazla görülür.

Klinik Belirtiler:

Toksoplazma enfeksiyonları erişkinlerde genelde pek belirti vermez. Çoğu zaman doktora gitme gereksinimi doğurmayan hafif bir soğuk algınlığı şeklinde atlatılır. Hafif kas ve eklem ağrıları, halsizlik, yorgunluk, lenf düğümlerinde şişlik gibi belirtiler görülebilir. Belirtiler birkaç hafta ile birkaç ay içinde kendiliğinden geriler. Çok nadiren göz enfeksiyonlarına neden olabilir. Bağışıklık sistemi baskılanmış lösemi, lenfoma, AIDS hastaları ile organ nakli yapılan hastalarda çok daha ağır seyredebilir ve hatta ölümlere neden olabilir.

Gebelik ve Toksoplazmozis:

Hamilelikleri sırasında toksoplazma enfeksiyonuna yakalanan kadınların sadece %30-40'ı bu hastalığı bebeklerine geçirirler. Annedeki enfeksiyonun bebeği de etkileme riski gebelik yaşı ile direkt ilişkilidir. Son 3 ayda bebeğe enfeksiyon geçmesi daha kolay ancak zarar yaratma olasılığı son derece düşükken, ilk 3 ayda çok zor bebeğe bulaşan enfeksiyon daha ciddi sorunlara neden olmaktadır. Hamilelikte toksoplazmaya bağışıklık olmadığı saptanırsa toksoplazmadan korunma önlemlerine dikkat edilmeli ve belirli aralıklarla kanda toksoplazmaya karşı antikor oluşup oluşmadığı araştırılmalıdır. Erken dönemde görülen toksoplazma düşük ya da ölü doğumlara neden olabilir. Toksoplazmanın bebekte oluşabilen diğer etkileri ise beyin hasarı, beyinde su toplanması (hidrosefali), görme ve işitme bozuklukları, gelişme geriliği, zeka geriliği ve epilepsi gibi sinir sistemi bozukluklarıdır.

Tedavi:

İmmünitesi normal bireylerde ve visseral enfeksiyon yoksa tedavi gerekmez. İmmünite problemi olanlarda ve bariz visseral enfeksiyon belirtileri bulunanlarda ilaç tedavisi gereklidir.

Korunma:

Toksoplazmadan korunmanın en etkili yolu genel hijyen kurallarına uymaktır. Ayrıca evinde kedi besleyenlerin, 24 saat aralıklarla kedinin kumunu değiştirmesi, kedilerin dışarı bırakılmaması ve kedilere çiğ et yedirilmemesi diğer uyulması gereken tedbirlerdir.







>



Kaynak:istanbulsaglik.gov.tr