Kısırlık

[Bluesky24]

Kısırlık

Döl verme yani çocuk yapma yeteneğinin olmayışına kısırlık veya sterilite, bu gibi kimselere de kısır veya interfil denir Bü ******tün memelilerde olduğu gibi insanda da cinsiyet özelliği iki ayrı bireyde yani erkek ve kadında gamet denilen cinsiyet hucrelerinde toplanmıştır. Bu hücreler kadında yumurtalıklarda (över) erkekte ise husye ******lerde (testıs) yapılmaktadır. Ancak bu ıkı tip cinsiyet hücresinin veya tohumunun birleşmesi yeni bir insan yavrusunu mey ******dana getirebilmektedir. Çocuk yapmak istedıklerı ve hiçbir korunma önlemi alma ******dıkları halde normal evliliklerini yaşayan çiftlerin ıkı sene içinde çocukları olma ******dığında eşlerden birinde veya her ikisinde birden kısırlık olabileceği düşünülmekte ******dir Memleketimizde bu ölçülere göre kısırlık oranı ortalama %12-15 civarında bulunmaktadır. Evlendiklerinden beri hiç çocuğu olma ******yanların kısırlık durumuna prımer sterılıte, bir veya daha fazla çocuğa sahip olduk ******tan sonra, istediği halde tekrar çocukları olmayanların durumuna ise sekonder ste ******rılıte denir. Kısırlık erkeklerde sanıldığından daha az değildir. Araştırılması kolay olduğundan doktora başvuran evli çiftlerde kısırlık muayenelerine önce erkeklerden başla ******mak doğrudur.



Kısırlık sebepleri genital organ hastalık ******larından, hormonal sebeplerden ve yumur ******tanın yani tohumun bozukluğundan veya hiç olmayışından kaynaklanabilir. Kısırlık sorununda cinsel birleşme yani koitus şekilleri, zamanı ve cinsiyet organ ******larının anatomik ve fizyolojik durumları da dikkate alınması gereken faktörlerdir. Yumurtlama (ovulasyon) zamanına rastla ******mayan birleşmelerin veya içinde tohum hücreleri bulunmayan erkek menisinin fiz ******yolojik olarak verimli olamayacağı açıktır. Aynı şekilde ovulasyonsuz det gören bir kadının (anovulatuvar siklüs) da çocuğu ******nun olması beklenemez.



Kadınlarda yumurtlamanın mevcut olup olmadığını ve buna bağlı olarak endomet-riumunda hormonal değişmelerin meyda ******na gelip gelmediğini anlamak için probe kürtaj, bazal temperatür grafiği, vaginal smear gibi birçok yöntemler kullanılmak tadır. Ayrıoa idrarla yapılacak hormon analizleri de ovulasyon zamanını tayin edebilmektedir. Rahim ağzında bulunan ve servikal müküs denen tıkacın hormonal ve biyolojik yapısı da kısırlık sorununda önemlidir. Cinsel temastan sonra yapılan bazı mua ******yenelerde (post-koital test) bu tıkacın spermlerin rahim içine girmesine yardımcı olup olmadığı da araştırılır. Kısırlık sebeplerinden biri de geçirilmiş bir hastalık (kabakulak, tüberküloz, salpenjit, peritonit v.b.) nedeniyle yumurtalık yolla ******rının yani tubaların tıkanmış olmasıdır.



Bunu anlamak için vaginadan rahim içine şırınga edilen rudyoopak madde ile uterusun ve tubaların röntgen filmini çekmek yani histerosalpengografi yapmak gerek ******lidir. Son zamanlarda karın içindeki or ******ganları, yumurtalıkları, tubaları ve diğer oluşumları görmek için endoskopik yön ******temler geliştirilmiştir. Yumurtalıkların bü ******yük ve kistik bir durum alması, az det görme (oligomenore veya amenore) ve kıllanma (hirsutismus) gibi belirtilerle ta ******rif edilen Stein-Leventhal sendromunda da kısırlık görülmektedir.



Erkeklerin geçirdiği bazı hastalıklar (tü ******berküloz, orşit, varikosel v.b.) sonucu kı ******sır kalmış olmaları mümkündür. Erkekle ******rin bir boşalımda çıkardıkları meninin laboratuvar tetkiki ile elde edilen değerlen ******dirmeye spermogram denir. Kısırlık bakı ******mından erkek spermlerinin sayısı, hare ******ketliliği ve şekilleri önemli olduğu gibi, cinsiyet organının da cinsel birleşmeyi sürdürecek yetenekte olması yani sert ******leşmesi (ereksiyon) gereklidir. İktidarsız ******lık (impotans) erkeklerde başlıca kısırlık sebebidir. Bu gibi vakalarda kocanın sper ******minin anneye verilmesi demek olan artifisiyel inseminasyon yöntemine başvuru ******labilir. Sperm sayısı az olan oligospermi vakaları bazı hormonlarla tedavi edile ******bilirler. Kadınlarda kısırlığın tedavisi için önce her yönden araştırma yapılıp asıl sebebin bulunmaya çalışılması gerekir. Bu tetkik ******ler arasında beyin grafısi, probe kürtaj hısterosalpengografi, hormon analizleri v.b. sayılabilir. Ovulasyon görülmeyen va ******kalarda ovulasyonu uyarıcı ilaçlar (Klomifem, Fertodur, Sitimovul v.b.) kullanılır. Yumurtalık yollarının tıkalı olduğu vaka ******larda tubaları açmak için hidro tubasyon yapılabilir. Yani uterus içine kollumdan ilaçlı su sıkarak basınç ile tıkanıklığın açıl ******ması sağlanabilir. Ayrıca Steın-Leventhal sendromunda över rezeksiyonu ameliyat, tuba tıkanıklıkların ******da tuba plastiği ameliyatları (salpingolizis, anastomoz, komual emplantasyon vb. yapılabilir.