Aşırı sıcaklara dikkat !

[Bluesky24]

Amerikan Hastanesi Kalp-Damar ve Iç Hastaliklari uzmani Dr.

Sinan Özbayrakçi, sicakligin ve nem oraninin artmasi ile günes isinlarinin direkt gelmesinin, özellikle kalp-damar, astim ve tansiyon hastasi olanlar için büyük tehlike olusturdugunu söyledi.

Günes isinlarinin özellikle cilt yaniklarina, ciltte kurumaya ve cilt kanserine neden oldugunu kaydeden Dr. Özbayrakçi, hava sicakliginin artmasinin da vücutta su kaybina, tansiyonun yükselmesine neden oldugunu belirtti. Dr. Özbayrakçi, bunlara bagli olarak da kalp-damar hastaliklari ile felç ve enfarktüs geçirenlerin veya bu hastaliklari geçirme riski olanlarin çok dikkatli davranmalari gerektigini vurguladi.

Nem oraninin artmasiyla da astim, bronsit gibi akciger hastaliklari ile yine kalp-damar hastaliklari olanlarin büyük risk altinda olduklarini ifade eden Uzman Dr. Özbayrakçi, söyle devam etti:

‘‘Sicaklik ve nem oraninin artmasi ve günes isinlarinin direkt gelmesi, özellikle kalp-damar, astim ve tansiyon hastasi olanlar için büyük tehlike olusturmaktadir. Çocuklarda ise ishale neden oluyor. Su kaybina neden olan bu durumda çocuklar, süratle hastane sartlarinda kontrol altina alinmalidir.''

Ögle saatlerine dikkat

Dr. Özbayrakçi, kalp-damar, astim ve tansiyon hastasi olanlarin sürekli kendilerini izlemeleri ve anormal bir durum halinde doktorlariyla baglanti kurmalari gerektigini belirterek, ‘‘Hava sicakliginin arttigi dönemlerde, mümkün oldugunca serin yerler tercih edilmeli, yeterli miktarda sivi alinmali ve beslenme düzeyi de hafif tutulmalidir. Direkt günes isinlarindan mümkün oldugunca uzak kalinmali, günesin dik oldugu 11.00-15.00 saatleri arasi güneste kalinmamali ve denize girilmemelidir'' dedi.

Güzellik uzmanlari, yaz aylarinda cilt bakiminin ayri bir özen istedigini hatirlatiyorlar.

Cildinizin genç kalmasi için günese çikarken sapka giymelisiniz. Yüzdeki çizgilerin kirisiklarin çogu, günes isinlarinin marifetidir. Yüzünüzü günesten iyi korursaniz, kirisik ve çizgi sorununuz olmaz. Bu arada hasir sapka kullanmanizi tavsiye etmiyoruz. Günes isinlari hasirlarin deliklerinden yüzünüze yansir. Yaz için kumas sapkalar tercih edilmeli.

Yaz aylarinda, cildinizin kurumasina da izin vermeyin. Bol bol su içmenin yani sira cildinize uygun nemlendirici uygulamadan sokaga çikmayin. Cildi parlak gösteren ve etkisi hemen belli olan nemlendiriciler sizi dertten kurtarir.

Yaz sicaklarinda cildinizde küçük siyah noktalarin çogalmasi da bir tesadüf degil. Sicak hava cildi etkiler. Gözenekler yag hücreleriyle kapanir. Daha sonra da siyah noktalar ortaya çikar. Cilt altindaki ölü hücrelerin temizlenmesine büyük özen gösterilmeli.

Günes banyosu cilt kanserini önlüyormus

Amerikali bilimadamlarinin son arastirmalarina göre, günes isinlari bazi bünyelerde cilt kanserine yol açan hücrelerin kendi kendilerini yok etmelerini sagliyor. Saglikla ilgili baska bir gelismede ise agir kalp hastalari dogrudan kalbe yapilan bir igneyle tedavi ediyor.

Günes banyosunun cilde zarari kadar yarari da oldugu belirlendi. Houston'daki Texas Üniversitesi'nde yapilan son arastirmalarda günes isinlarinin cilt kanserine yol açtigi gibi bazi bünyelerde söz konusu kanser hücrelerinin kendi kendini yok etmesini saglayan mekanizmayi harekete geçirdigi anlasildi.

Science dergisinin haberine göre, söz konusu mekanizmayi FasL adli bir protein atesliyor. Arastirmaci Laurie Owen-Schaub fareler üzerinde yapilan deneylerde asiri miktarda günes isinlarinin etkisine maruz birakilan ve Fasl proteinine sahip olmayan hayvanlarin yüzde 70′inde cilt kanseri olustugunu bildirdi. Bu hayvanlarda, kanseri baski altina alan p53 geni çalismadi. FasL proteinine sahip farelerden yalnizca yüzde 5′inde cilt kanseri ortaya çikti.

Owen-Schaub, söz konusu proteinin cilt kanserindeki rolünün kesfiyle hastaliga karsi daha etkin koruyucu önlemler alinabilecegini ve kimlerin cilt kanserine yakalanma riskinin yüksek oldugunu saptayabileceklerini söyledi. FasL proteini bulunan farelerde p53 geni bir komut vererek kanserli hücrelerin kendi kendilerini yok etmelerini sagliyor. Cilt kanserinin ortaya çikma ve yayilma mekanizmasinin iyice ögrenilmesinin ardindan öteki kanser türleri hakkindaki sirlarin da çözülmesi umut ediliyor.

Günesi uzaktan sevin

Ozon tabakasina verdigimiz zarari fitil fitil cildimizden getiren günesle aramiz, tipki vampirlerinki gibi bozuldu! Hani filmlerde görürüz, günes gören vampir, nasil da cayir cayir kavrulup yaslanir. Vampir öyküleri elbette abartili. Ama unutmayin aslinda günesin bize yaptigi bundan farkli degil. Biraz yavas bir süreçle gerçeklesiyor o kadar.

Kötü haber: Insan cildi 20′li yaslardan itibaren yaslanmaya basliyor. Peki bu erken denilebilecek yaslanmanin nedeni ne dersiniz. En basta günes tabii ki. Günesin artik eskisi gibi atmosferde süzülemeyen ultraviyole isinlari, ciltte iki seye yol açiyor: Birincisi kanser riski, ikincisi ise yaslanma.

ZARARLI ISINLAR

Günese karsi korunmasiz kalan ciltte moleküler düzeyde, hücrelerin normal isleyisini bozan bir dizi olay meydana geliyor. Günesin zararli isinlari cilde eristiginde serbest radikal denen moleküller hücre beynini etkiliyor. Bunlar kararsiz oksijen moleküllerinden baska bir sey degil. Zarar ‘oksidasyon' denen olayla oluyor. Oksidasyon da ne. diye düsünüyorsaniz eger, günlük dilde ‘‘paslanma‘‘dan baska bir sey degil. Bu saldirgan moleküller hücrenin isleyisini bozuyor, yenilenmesini bozuyor, hücreye ve dokuya zarar veriyor. Sonuçta cilde esnekligini veren destek doku bozuluyor ve cilt kirismaya basliyor. Destek dokuda kollajen lifler bozuluyor. Sözgelimi liflerin bütünlügünü saglayan bir molekül islevini sürdüremeyince lifler zarar görüyor. Cildin nemlenme, yenilenme süreci aksiyor, lekelenmeler basliyor cilt yüzeyinde. Peki sonuç? Ne kadar genç olursaniz olun, 'solar yaslanma', yani genç yasta günese bagli erken cilt yaslanmasi görünür hale geliyor. Bilim adamlari bu konuda çok israrli.‘‘Günes altinda saglikli bronzlasma diye bir sey yoktur‘‘ diyorlar.

Peki, ne yapmali?

Türkiye günesin yüzünü cömertçe gösterdigi bir ülke. Ve hepimiz, yaz geldiginde bilim adamlarinin ne dedigini unutup, çilginca bir bronzlasma sevdasina tutuluyoruz. Tatile çiktigimizda daha ilk günde zaman limitini asip, aksama aynalarda ‘ne kadar kararmisim' takintilarina kapiliyoruz. Hele bu yaz bir de yanik ten modasi varken, bundan nasil kaçacagiz diyorsaniz, bilim adamlari bronzlastirici ürünler kullanmayi öneriyor. Zaten modacilar da gerçek anlamda bronz ten yerine, ALTIN TEN öneriyorlar.

Bronzlastirici ürünlerle tanismanin tam zamani

Çogu kisi bronzlastirici ürünlerle barisik degil. Bunun iki nedeni var. Eski kusak bronzlastiricilar sari bir renk veriyordu ve hos olmayan bir kokuya sahipti. Ikinci neden ise, ürün hakkinda yeterli bilgiye sahip olunmamasi. Sözgelimi ürünün cilde zararli oldugu saniliyor (oysa en emniyetli günes ürünü), ikincisi cildi yikandikça çikacak sekilde boyadigi saniliyor (dikkat, fondötenden söz etmiyoruz). Bir de dogru kullanilmamaya bagli olarak kötü sonuç alinmasi söz konusu. Bu ürünleri biraz tanimaya ne dersiniz?

Nasil kullanmali?

Herseyden önce, bronzlastirici ürünün basarili bir sekilde kullanilmasi demek, sürüldügü alanda hiç renk farki yaratmadan bronzluk salmasi. Ama bunun bir kosulu var: Cilde önce 'scrubbing' denilen islemi yapmak. Hani bazi ürünlerde minik tanecikler vardir, cilde ogusturarak sürülür ve suyla temizlenir. Bu, cildin yüzeyinde yer yer birikmis ölü hücre tabakasinin giderilmesini sagliyor. Eger bu alanlar giderilmezse, daha koyu renk tutar. Eger scrubbing için kozmetik bir ürününüz yoksa, kolayi var, bir miktar tuzla cildinizi nazikçe ogusturup, suyla durulayin.

Gerisi ürünün prospektüsüne kaliyor. Sürüldükten sonra belli bir süre giysi ya da saç degmemeli (15 dakika ile yarim saat arasi); sonrasi kolay, bir satte bronzluk basliyor.

Ve küçük bir not: Bacaklara uygulanan bronzlastirici ürünler, renk bütünlügü saglayip selülit görünümünün maskelenmesine de yariyor.

Bir de güneslenirken kullanilacak yanma ürünleri var. Yüz cildinin gençligine önem veriyorsaniz, yalnizca tatilde degil, kentte günese çiktiginiz saatlerde de en az 30 faktörlü bir ürün kullanmalisiniz.

Faktör numaralari bilindigi gibi, güneste emniyetli kalma süresiyle ilgili. Yani eger 15 faktör kullaniliyorsa, korunmasiz kalabileceginiz sürenin 15 kati kalabilirsiniz demek.

Ve bir not: Koruma faktörlü iki ürünü üstüste kullanirsaniz, emniyet artmiyor, yani iki ürünün koruma sayilarinin toplami gibi bir sey söz konusu degil.

Saçlar, dudaklar

Tabii ki konu günesten korunma oldugunda is ciltle bitmiyor. Saçlar ve dudaklarin da korunmasi gerek. Bu çok kolay. Koruma faktörlü rujlar, saç spreyleri, saç jöleleri var.

Bir not: Açik renge boyanmis bazi saçlarda günes, deniz, tuz, klor bilesimi, yesermeye neden olur. Bu yeserme saçin dogal kizil pigmentiyle ilgili. Bazi saçlarda kizil pigment yoktur, bu saçlar açildiginda, yeserme olabiliyor.

Ille de tatil söz konusu degil. Çogumuz yazin büyük bir kismini kentte geçiriyoruz ve günese çikiyoruz. Artik makyaj malzemelerinde de koruma faktörü var. Nemlendiricilerde, fondötenlerde, ruj ve pudralarda, hatta göz farlarinda. Alisveris ederken alacaginiz ürünün bu özelligini sormayi unutmayin.

KOZMETIK SÖZLÜGÜ

Alacaginiz her türlü kozmetik ürünü çok iyi tanimaniz gerekiyor. Zorluk, ‘‘içindekiler‘‘ bölümüne gelindiginde basliyor. Anlamadigimiz bir sürü sözcük, madde var. Bunlar hakkinda bilgi sahibi olmak önemli. Sözgelimi yaslanmaya karsi ürünler, üç türlü sistemle bu isi yapiyor.

antioksidan'lar: Bunlar hücre beynine zarar veren serbest radikal denen molekülleri etkisiz hale getiriyor. E vitamini, A vitamini, gingkobiloba, ginseng, karoten..

Bunlar hücre beynine zarar veren serbest radikal denen molekülleri etkisiz hale getiriyor. E vitamini, A vitamini, gingkobiloba, ginseng, karoten..

enzim teknolojisi: Özellikle cildin sikilasmasini saglayan ürünlerde bunu görebilirsiniz. Enzim denen sey önemli bir is yüklenmis bir molekül. Sözgelimi cilde esnekligini veren ve bozuldugunda kirismasina yol açan kollajen ve elastin lifleri, kollajenaz veya elastaz adli enzimlerin devreye girmesiyle bozuluyor (günes, sigara, hastalik gibi etkenlerle).

Özellikle cildin sikilasmasini saglayan ürünlerde bunu görebilirsiniz. Enzim denen sey önemli bir is yüklenmis bir molekül. Sözgelimi cilde esnekligini veren ve bozuldugunda kirismasina yol açan kollajen ve elastin lifleri, kollajenaz veya elastaz adli enzimlerin devreye girmesiyle bozuluyor (günes, sigara, hastalik gibi etkenlerle).

alfa-beta hiDroksi asitler: Bunlar meyve asiti veya meyve sirkesi olarak adlandirilan maddeler. Cildin her alaninda eszamanli bir yenilenmeyi saglayarak pürüzsüz, yepyeni bir üst yüzey olusturan nazik peeling yapan yumusak asitler.

Bunlar meyve asiti veya meyve sirkesi olarak adlandirilan maddeler. Cildin her alaninda eszamanli bir yenilenmeyi saglayarak pürüzsüz, yepyeni bir üst yüzey olusturan nazik peeling yapan yumusak asitler.

‘Retinol' de iste böyle is gören, ama daha güçlü etki gösteren bir madde (daha yasli ciltler için); yani siradan yumusak asitlerden (alfa ve beta hidroksi gibi) daha kuvvetli. Lifting yapan ürünlerde de kafeine rastlarsiniz, kontur düzenlemek için yag dokusunda etkili oluyor.

Cilt kuruluklarina karsi önlemeler

Cildinizi tahris edecek her seyden mutlaka uzak durun.

Banyolari azaltin ve sicak su yerine ilik su ile yikamayi tercih edin. Yag kökenli sabunlari ender olarak kullanin; banyodan sonra alkolsüz cilt emülsiyonunu ovalamadan kuru cilde dokunarak yayin. Cilt nemlendirici mutlaka kullanin.

Evinizde kendinize nemli ortamlar yaratin. (Özellikle yatak odanizin nemini artirin. Radyatör veya soba üzerine içi su dolu bir kap koymaniz da mümkün.