Çocuk Felci Nedir?

[Bluesky24]

Çocuk Felci Nedir? Çocuk felci hastalığının nedeni, polio virüsü denilen bir mikroptur. Tarihçe: 2000: Yabani poliovirus bulaşmasının 20 den fazla ülkede olmaması. 2001: Yabani poliovirus bulaşmasının 10 dan fazla ülkede olmaması. Dünya çapında sertifikasyon-standardının denetlenmesi. 2002: Yabani poliovirus bulaşmasının sonlandırılması. 2003: Kalan son global rezervuarların saptanması. 2005: Polio eradikasyonun sertifikalandırılması. (kaynak: Global Polo Eradikasyon Girişimi, Stratejik Plan 2001-2005) 2000 29 Ekim: DSÖ Batı Pasifik Bölgesi poliodan arınmıştır. 27 Eylül: New York, Global Polio Ortakları Zirvesi 2001-2005 Polio Eradikasyonu için Stratejik Planı kabul etmiştir. 1999 11 Ekim: Aventis Pasteur Afrika da savaştan kırılmış beş bölge ve ülke için 50 milyon doz aşı bağışlamıştır. İlkbahar: Angola daki polio salgını sırasında, 800 den fazla çocuk hastalanmış ve 50 si ölmüştür. 1998 Melik Minas (Türkiye) DSÖ Avrupa Bölgesi ndeki son polio kurbanıdır. 1997 Mart: Mum Chanty (Kamboçya'da 15 aylık bir kız) DSÖ Batı Pasifik Bölgesi ndeki son polio kurbanıdır. 1996 Yaz-Sonbahar: Arnavutluk taki bir salgın çocuk ve genç erişkinler arasında 139 polio olgusuna neden olurken, komşu Yugoslavya (24 olgu) ve Yunanistan a (5 olgu) yayılmıştır. Ağustos: Nelson Mandela Polio yu Afrika dan Kovalım kampanyasını resmi olarak başlatmıştır. 1995 Çin deki son polio olgusu. Hindistan da ilk Ulusal Aşı Günleri organize edilmiş, 87 milyon çocuk aşılanmıştır. 1994 29 Eylül: DSÖ nün Amerika Bölgesi poliodan arınmıştır. 1993 Aralık: Çin de ilk Ulusal Aşı Günleri başlatılmıştır (80 milyon çocuk aşılanmıştır). Mayıs: Sudan daki bir salgın sırasında 252 çocuk polio ya yakalanmıştır. 1992-1993 Hollanda da, polio salgını 71 kişiyi etkilemiştir, bunların 70 i dini gerekçelerle aşılanmayı reddeden kişilerden oluşmaktadır; bu da aşılamanın tam olarak yapılamadığı durumlarda poliovirüs ithalinin hala bir tehdit oluşturduğunu kanıtlamaktadır. 1991 Eylül: Luis Fermin Tenorio (Peru) isimli üç yaşındaki erkek çocuk Amerika kıtasındaki son polio olgusudur. 1990 Dünya genelinde çocukların %80 inin aşılanması hedefine ulaşılmıştır. 1989-1990 Çin de polio salgını, yaklaşık 10,000 çocuğun etkilendiği bildirilmiştir. 1988 Mayıs: Dünya Sağlık Birliği Toplantısı sırasında, DSÖ e Üye 166 Ülke Global Polio Eradikasyon Girişimi ni başlatmıştır. Uluslararası Rotary, 120 milyon$ toplamak için başlatılan polio kampanyasında 247 milyon$ toplandığını bildirmişir. 1985 Mayıs: Pan Amerikan Sağlık Organizasyonu (PAHO) Amerika kıtasında polioyu eradike etmek için bir girişim başlatmıştır. 1980 Çiçek eradikasyonu DSÖ tarafından belgelenmiştir. 1979 Somali de dünyadaki son çiçek olgusu bildirilmiştir. 1974 Dünya Sağlık Birliği temel aşıların tüm dünya çocuklarına ulaştırılması için Genişletilmiş Aşılama Programı (EPI) önergesini kabul etmiştir. 1967 DSÖ, bir aşının geliştirildiği ilk hastalık olan çiçek hastalığının eradikasyonu için bir kampanya başlatmıştır. 1962 Mérieux Enstitüsü (günümüzde Aventis Pasteur) Albert Sabin'in Oral Polio Aşısının (OPV) üretimine başlamıştır 1961 Connaught Laboratuarları (Toronto, günümüzde Aventis Pasteur) OPV nin en önemli uluslar arası üreticisidir. 1959 Sovyetler Birliği nde geniş kitlelerde OPV çalışmaları. Albert Sabin attenüe polio suşlarından Connaught Laboratuarları için bir tohum havuzu oluşturmuş ve, böylece burada OPV üretimi başlamıştır. 1957 Lyons daki Mérieux Enstitüsü Pierre Lépine'in enjectabl polio aşısının üretimine başlamıştır. 1954 Jonas Salk tarafından geliştirilen enjektabl polio aşısının (IPV) test edilmesi için yaklaşık 2 milyon çocuğun katıldığı Francis Saha Çalışması başlamıştır. 1953 Toronto daki Connaught Laboratuarları nda geliştirilen sentetik üreme besiyeri, Medium 199″ metodu kullanılarak maymun böbrek dokusu kültürlerinde poliovirüsün büyük miktarlarda üretilebileceği gösterilmiştir. Connaught 1954 de Francis Saha Çalışması nda kullanılmak üzere Salk aşısının geliştirildiği büyük miktardaki viral sıvının tek üreticisidir. 1951 Polio virüsünün suşlarını tanımlamakla itham edilen İnfantil Paralizinin Tipini Belirleme Ulusal Vakfı Komitesi (A.B.D.), üç ve yalnızca üç suş bulunduğunu ilan etmiştir. Aşının her üçü için de koruma sağlaması gerekmektedir. 1949 John F. Enders, Thomas Weller ve Frederick Robbins sinir dokusu içermeyen kültürlerde virüs üreterek aşı geliştirilmesinin yolunu açmışlardır. 1948 Nisan 7, Dünya Sağlık Örgütü nün (DSÖ) kurulması. 1931 Burnet ve Macnamara birden fazla poliovirus suşu olduğunu kanıtlayarak bir suşa karşı bağışıklığın diğer suş(lar)a karşı koruyuculuk sağlamadığını göstermişlerdir. 1916 Amerika Birleşik Devletleri nin kuzeydoğusunda ortaya çıkan salgın 9,000 den fazla polio olgusuna yol açmıştır. 1909 Karl Landsteiner, Erwin Popper ve Constantin Levaditi polionun bir virüs tarafından oluşturulduğunu ve ilk enfeksiyonun bağışıklık sağladığını göstermişlerdir. Bu nedenle aşısı mümkündür. 1905 İsveç teki bir polio salgınında yüzlerce çocuk ölmüş ve binlercesi felçli kalmıştır. Dr. Ivar Wickman polionun bulaşıcı olduğunu ileri sürmüştür. 1894 İlk polio salgını Amerika Birleşik Devletleri nin Vermont eyaletinde belgelenmiş ve 119 çocuğu etkilemiştir. 1840 Jacob von Heine hastalığın klinik tarifini yazarak buna enfantil paralizi adını vermiştir. 1580-1350 B.C. Mısır daki bir taş tablette bir bacağında gevşek bir felç olan bir rahip görülmektedir; bu da hastalığın bilinen en eski ipucudur. Bulaşma: Çevre koşularının kötü olduğu yerlerde suların, besinlerin mikroplu dışkı ile kirlenmesi ve kalabalık ortamlarda havaya yayılan mikropların solunmasıyla bulaşır. Vücuda girdikten sonra, bölgesel lenf düğümlerinde yerleşen virüs, günler sonra da kana karışmaya devam edebilir. Bu kana karışmayla birlikte diğer ikincil bölgelere de yerleşim olur. (kalp, deri, akciğer, karaciğer, beyin, omurilik). Polio virüsünün omurilik içine yerleşmesi en çok rastlanan durumdur. Kuluçka süresi 10-14 gündür. Bu süre sonunda ve ateşli hastalıktan sonra omurilik içinde hangi sinir hücreleri ve bağları tahrip olmuş ise o organda felç olarak adlandırılan durum başlar. Hastalık genellikle belirtisiz ve sinsi gidişlidir. Hafif ateş, baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı-kusma gibi nezlede görülebilecek belirtiler ile ortaya çıkar. Kimi hastalarda hastalık bu belirtilerle sınırlı kalırken kimilerinde de kalıcı felçler ortaya çıkar. Çocuk ayağa kalkmakta veya yürümekte eskisine oranla daha fazla güçlük çekmeye başlar. Felç olan bölgede (genellikle bacaklar) kaslar sert ve kasılmış değil, yumuşaktır ve duyu kaybı yoktur. Bazı vakalarda solunum kasları ve diafragma da felce uğrayıp solunum güçlüklerine neden olabilmektedir. Ölüm oranı % 2-20 arasındadır. Beyindeki solunum merkezinin de etkilenmesiyle bu oranlar % 40′lara kadar çıkabilmektedir. Hastalığa yakalanan çocuklarda hafif ateş, baş ağrısı, kas ağrıları, bulantı -kusma gibi her hastalıkta görülebilecek ortak bulgular mevcuttur. Bazı çocuklarda hastalık bu bulgularla sınırlı kalırken , bazılarında ise kalıcı felçler meydana gelmektedir. Felçler çok tipik olarak yumuşaktır. Yani kaslar sert ve kasılmış durumda değildir. Felçler genel olarak, çocuğun kendini ayağa kaldırmasında ve yürümesinde güçlük şeklinde ilk bulgularını verir. Çoğu hastada felç olan bacak ya da kolda duyu kaybı yoktur. İğne batırıldığında bunu hissederler. Bir yaşından büyük yaş grubundaki hassas çocuklar ve yetişkinler mikrobu kaptıklarında felç gelişmesi açısından daha büyük risk altındadırlar. Felç gelişen hastalarda ölüm oranı %2 ile % 20 arasında değişmekte ancak beyindeki solunum merkezinin etkilenmesiyle bu oran % 40′a kadar çıkabilmektedir. Çocuk Felcinden Korunma Yolu Nedir? Çocuk felci hastalığının çiçek hastalığında olduğu gibi ülkemizde ve tüm dünyada kökünün kazınması için yoğun çalışmalar yapılmaktadır. Tedavisi bulunmayan , kalıcı sakatlıklar ve ölümlere neden olan bu hastalığın kökünün kazınması , ancak aşılanma ile mümkündür. Hem bu açıdan hem de virüsün çevremizde yaygın olarak bulunması nedeniyle çocuk felci aşılamasının önemi oldukça artmaktadır.