öksürük

[Bluesky24]

Öksürük, solunum sisteminin koruyucu reflekslerinden biri olduğu gibi aynı zamanda kalp ve solunum sistemi hastalıklarının en sık rastlanan belirtilerinden biridir, öksürük, patlayıcı tarzda şiddetli bir nefes verme olayıdır. Derin bir soluk alıştan sonra Glottis kapatılır ve soluk vermede görevli kaslar şiddetli bir biçimde kasılırlar. Bu kasılma sırasında glottis kapalı bulunduğunda akciğerlerdeki hava dışarı çıkamayacağından göğüs kafesi içindeki basınç, atmosfer basıncının çok üstüne çıkar. Göğüs içi basıncının yükselmesi, aynı zamanda nefes borusunun da daralmasına neden olur. Daha sonra glottis aniden açılır ve akciğerlerde yüksek basınç altında bulunan hava, büyük bir hızla atmosfer havasına doğru akar. Bu şiddetli akış sırasında havanın geçtiği yollardaki balgam ve bazı yabancı maddeler dışarı sürüklenirler, öksürük olayını yaratan çeşitli nedenler vardır. Bunları İltihap uyarılar Mekanik uyarılar, Isı uyarılan ve Kimyasal uyanlar olmak üzere gruplandırabiliriz. Öksürükle birlikte balgam çıkarıyorsa buna Yaş öksürük, balgam çıkarılmıyorsa Kuru öksürük denir. İltihabi uyarılar, iltihap olayının solunum sisteminin herhangi bir bölgesinde oluşturduğu ödem ve kan oturması olaylarıyla öksürüğe neden olurlar. Mekanik uyarılar toz veya benzeri bir yabancı cismin solunum yollarına kaçması sonucu veya solunum yollarının baskı altında kalmasıyla ortaya çıkarlar. Termal uyanlar çok soğuk veya sıcak hava solunmasıyla oluşurlar. Kimyasal uyarılar da solunum yollarına çekilen birtakım tahriş edici gazların neden olduğu uyanlardır. Öksürüğe neden olan uyarıları bir tablo içinde kısaca verelim.Çeşitli hastalıklarda balgamsız, kuru öksürük oluşabilmektedir. Bu hastalıkları kısaca şöyle sıralayabiliriz. Plevra (akciğer zarları) hastalıklarında oluşan öksürükler kuru niteliktedirler. Plevra zarlarının birbirlerine yapışmaları plevra iltihapları kuru öksürüklere neden olurlar. Larenjit, trakeit, farenjit gibi iltihabi olaylarda da kuru öksürüğe rastlanır. Öksürük yalnız solunum ve kalp hastalıklarından değil, diğer bazı organların da uyarılmasıyla ortaya çıkar. Örneğin kulak, karın içi, mediasten organlarının çeşitli hastalıklar nedeniyle uyarılması kuru öksürüğe neden olabilmektedir. Bunun nedeni öksürük olayının başlatılabilmesi için gerekli uyarıları alan bazı sinirlerin, aynı zamanda kulak ve karın içi gibi solunum sistemi dışındaki organlardan da uyarı almalarıdır.Yaş öksürükte, öksürük ile birlikte bir miktar balgam da çıkartılır. Solunum sisteminin tüm iltihabı hastalıklarında, bronşial astmada, akciğer tüberkülozunda, akciğer kanserlerinde, akciğer apselerinde, bronşlara fistülize olmuş akciğer zarı iltihaplarında, sol kalp yetmezliğinde ve diğer bazı hastalıklarda öksürükle birlikte balgam da çıkartılır.Bazı durumlarda öksürük olayı o kadar sık ve şiddetli tekrarlanmaktadır ki, hasta Kavasız kalıp morarmakta, gözleri fırlamış gibi açılmaktadır. Kentöz öksürük denilen bu şiddetli öksürük nöbetlerine en tipik olarak Boğmaca hastalığında rastlamaktayız.Kalp yetmezliği olan hastalar yatağa uzandıktan bir süre sonra, aniden bir öksürük nöbeti gelir. Bunun nedeni yatar durumdayken akciğerlerde kanın göllenmesidir.



Kaynak: Öksürük