Horlamayı hafife almayın!

[Bluesky24]

Horlamayı hafife almayın!

Horlama tedavi

edilmediğinde hipertansiyon, felç, kalp krizi, uykuda ani ölüm riskini

artırabiliyor.

Horluyor

musunuz? Sabahları yorgun kalkıyor musunuz? Araba kullanırken

uyukladığınız oluyor mu? Toplantılarda uyuyakalıyor musunuz? Cinsel

performansınızda düşüş var mı? Gecenin bir yarısı kan ter içerisinde

uyanıyor musunuz? Kilo vermekte güçlük çekiyor musunuz? Bu soruların

hepsine veya birkaçına ‘Evet yanıtı verdiyseniz, Dikkat! Uykuda nefes

durması ve gündüz aşırı uyku hali ile seyreden ‘Obstrüktif Uyku Apne

Sendromu hastası olabilirsiniz.



Horlama

erkeklerin yüzde 25inde, kadınların ise yüzde 15inde görülüyor.

Horlamanın genelde önemsiz bir sorun olduğu düşünülüyor. Sıklıkla

eşlerin, aile bireylerinin hatta komşuların sorunu haline gelmekten

öteye gitmiyor. Oysa horlama basit bir problem değil. Obstrüktif uyku

apnesi sendromunun en önemli belirtisi. Uyku apnesi sürekli yorgunluk

halinden trafik kazalarına, sürekli uykusuzluktan uykuda ölüme kadar

onlarca tehlikenin habercisi. Öyle ki uyku apnesi hastalarının iş veya

trafik kazası yapma olasılığı ise diğerlerinden 4 - 7 kat fazla.

Acıbadem Kozyatağı Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Ceyda Erel

Kırışoğlu, "Obstrüktif Uyku Apne Sendromu (OSAS) uyku sırasında

havayolumuzda çeşitli seviyelerde gelişen tıkanıklıklara bağlı ortaya

çıkar. Yüz kemikleri, çene yapısı, büyümüş geniz eti ve bademcikler,

uzamış ve kalınlaşmış küçük dil, sarkık yumuşak damak veya burun

tıkanıklığı gibi anatomik bozukluklara ve aşırı kiloya bağlı olarak

görülür." diyor.

SABAH YORGUNLUĞUNA YOL AÇIYOR



Uyku apnesinin başlıca belirtileri;

horlama, uykuda 10 saniyeyi aşan

nefes kesilmesi ve gündüz aşırı uyku hali. Uykuda nefesin durması ile

kalp ve beyin için hayati önemi olan oksijen düzeyi kanda düşerken

karbondioksit düzeyi artıyor. Beyin bu durumu ciddi bir tehdit olarak

görerek 3-5 saniyelik uyanıklık ile nefes alması için hastayı uyarıyor.

Nefes kesintisini takip eden derin gürültülü bir horultu ile tekrar

nefes almaya başlanıyor. Bu şekilde bir gecede onlarca hatta yüzlerce

defa uyanan kişi ertesi sabah yorgun uyanıyor. Gündüz aşırı uyku hali,

dikkat dağınıklığı, konsantrasyon güçlüğü, unutkanlık, sinirlilik,

kişilik değişikliği ile kendini gösteriyor.

Acıbadem Bakırköy Hastanesi Nöroloji Uzmanı Doç. Dr. Nalan Kayrak, diğer

belirtileri şöyle sıralıyor:



"Sabah baş ağrısı, yaygın kas ağrıları, uykuya dalma veya uykuyu

sürdürme sorunları, huzursuz uyku, uykuda aşırı hareketli uyuma, ensede

ve göğüs önyüzde aşırı terleme, ağız kuruluğu, ağız açık uyuma, gece sık

idrara kalkma, cinsel istekte azalma, impotans, aşırı kilo alımı ve kilo

verme güçlüğü."

Yıllar içinde sinsi bir şekilde ilerleyen ve yerleşen obstruktif uyku

apne sendromu, vücutta metabolik değişikliklere de neden olarak kilo

vermeyi zorlaştırıyor. Ayrıca zaten kalitesiz, kötü bir uyku yüzünden

yorgunluk hisseden kişi daha hareketsiz hale geliyor. Giderek daha fazla

kilo aldıkça apnelerin şiddeti de artıyor.

GÖRÜLME SIKLIĞI YAŞLA BİRLİKTE

ARTIYOR



Uyku apnesi, daha çok erkeklerde rastlanan bir sorun. Ancak kadınlarda

da görülüyor. Özellikle menopoz sonrası dönemde görülme sıklığı artıyor.

Ağırlıklı olarak 40 yaş üstünde görülmekle birlikte bebeklikten itibaren

her yaşta rastlanabilen bir sorun olduğu akıllardan çıkarılmamalı. Dr.

Kırışoğlu bu noktada bir uyarıda bulunarak şunları söylüyor:



"Çocuklarda erişkinlerden farklı olarak uyku hali ve enerji eksikliği

yerine dikkat eksikliği ve hiperaktivite görülür. Bu nedenle ADHD

(Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu) tanısı alan ve ilaç

tedavisi planlanan tüm çocuklar uyku bozuklukları açısından

değerlendirilmelidir. ADHD tanısı alan çocukların % 25inde altta yatan

esas sorun uykuda solunum bozuklukları, periyodik kol bacak hareketleri

ve huzursuz bacak sendromudur"

KULAK BURUN BOĞAZ UZMANI MUAYENE

ETMELİ



Acıbadem Hastenesi Kulak Burun ve Boğaz Uzmanı Doç. Dr. Hasan Tanyeri,

"Burun, geniz, bademcikler boğaz dil kökü ve solunum yolları KBB

muayenesi sırasında gözlenebilen bölgeler olduğu için her horlayan ya da

uyku testi ile uyku apnesi tanısı almış hasta kulak burun ve boğaz

uzmanı tarafından görülmelidir." diyor. Basit bir KBB muayenesi ile

hangi bölgelerin uyku sırasında çökmeye meyilli olup, apnelere yol

açtığının tespiti gerekiyor.

Bu aşamada uyku uzmanı ve KBB uzmanının eşgüdüm içerisinde çalıştığını

belirten Dr. Tanyeri ve şöyle devam ediyor:



"KBB muayenesi sırasında hastaya önce sprey ile anestezi uygulanır.

Ardından fleksible endoskop denilen yumuşak ince bir fiberoptik

kameradan muayene yapılır. Burun, geniz, yumuşak damak arka yüzü,

bademcikler, yutak ve nefes borusu giriş yerleri ayrıntılı bir şekilde

incelenir. Hastaya bu esnada müller manevrası denilen uyku sırasında

olası çökme yerlerinin tespitine yarayan tanı yöntemi uygulanır ve

hastanın buna göre tedavisi planlanır."

TANIDA SON TEKNOLOJİ



Tanıda uzun yıllar süren araştırmalar neticesinde "polisomnografi" adı

verilen yöntem geliştirilmiş. Bu inceleme, uyku laboratuarında bir

teknisyen eşliğinde uykunun sabaha kadar kaydedilmesı sonucunda

gerçekleştiriliyor. Tanıda kullanılan en güvenilir yöntem olarak kabul

ediliyor. Dr. Kırışoğlu yöntemi şöyle anlatıyor:



"Polisomnografi sırasında beyin dalgaları (EEG), göz hareketleri

(elektrookulogram), kalp elektrosu (EKG), çene ve vübacak hareketleri

(EMG), ağız ve burun hava akımı, göğüs ve karın hareketleri,

horlama ve

beden pozisyonu kaydedilir. Horlama, uykuda solunumsal bozuklukların

süresi, sıklığı, pozisyonla ilişkisi, oksijen düzeyindeki değişiklikler

objektif olarak değerlendirilir. Ortalama sekiz saatlik çekimin ardından

toplanan veriler uzman ekipler tarafından değerlendirilerek hastanın

tedavisi planlanır."

Bazı hastalarda, evde kullanabilecek taşınabilir ev tipi kayıt cihazları

ile de uyku bozukluklarının değerlendirilmesi mümkün. Dr. Kırışoğlu

sistem hakkında şu bilgiyi veriyor:



"Polisomnografi kadar kesin sonuçlara sahip olmamakla birlikte hastanede

yerleştirilen kemerler ve sensörler ile evde uyunabilmektedir. El

radyosu büyüklüğündeki cihaz yardımıyla uyku sırasında hava akımı, kalp

ritmi, göğüs ve karın hareketleri ve kan oksijen düzeyi

kaydedilebilmektedir. Bu cihazların avantajı hastaya kendi evinde ve

yatağında uyuma olanağı sağlamasıdır."

TEDAVİ EDİLMESİ ŞART



Uyku Apnesi Sendromu tedavi edilmediğinde hipertansiyon, felç, kalp

yetmezliği, kalp krizi, pulmoner hipertansiyon, kalpte ritim

bozuklukları ve uykuda ani ölüm görülme olasılığı ciddi ölçüde artıyor.

Dr. Kayrak uyku apnesiyle ilgili ilginç istatistik verileri sunuyor:



"Hipertansiyon tanısı alan hastaların yüzde 25inde uyku apnesi olduğu

bilinmektedir. Apne tedavisinde CPAP kullanımı ile kan basıncının

ortalama 10mmHg düştüğü, bunun da koroner arter hastalığı gelişme

riskini yüzde 37, felç geçirme riskini ise yüzde 56 azalttığı

görülmüştür. Yine, gündüz aşırı uyku haline bağlı kaza geçirme riski 4-7

kat artmıştır."

TEDAVİDE BİRÇOK SEÇENEK VAR



Uyku apnesi tanısı konan herkesin ilk etapta dikkat etmesi gereken

noktalar var. İşte yapmanız gerekenler:



Kilo vermeye çalışın





Yatmadan önce son üç saat içinde ağır yemeklerden, alkol ve sigara

tüketiminden kaçının.





Sırt üstü değil yan pozisyonda yatın

OSAS tedavisinde CPAP adı verilen hava kompresörleri yöntemi sıklıkla

uygulanıyor. Dr. Kırışoğlu, "Bu cihazlar çeşitli maskeler aracılığı ile

gece boyunca hava üfleyerek tıkalı olan havayolunu açık tutar. Bu sayede

tıkanıklıklar ortadan kalkarak horlama, apne ve hipopnelerin gelişmesi

engellenir. Solunumsal olaylar engellendiği için uyku bölünmez. Bu

sayede ertesi sabah zinde kalkılır ve gündüz aşırı uyku hali ortadan

kalkar." diyor.

Ancak uzun süreli çalışmalarda CPAPa uyum gösterme oranlarının

kulanımdan itibaren 3 yıl içerisinde % 50 lere düştüğünü çalışmalar

gösteriyor. Dr. Tanyeri bu noktada bir uyarıda bulunarak şunları

söylüyor:



"Bu durum tedavi edilmeyen hastaların OSA riskleri altında hayatlarına

devam ettiğini gösterir ve tehlikelidir. Ayrıca bazı hastalar geceleri

yüzlerinde maske ile uyuyamıyor ya da uyumayı tercih etmiyorlar.

Özelikle genç yaştaki hastalarımız hayatlarının geri kalan kısımlarında

her gece maskeye bağlı kalmak istemiyor ve diğer tedavi alternatiflerini

değerlendirmek istiyorlar."

O halde ne yapmalı?



Bu durumda sıklıkla başvurulan yeni ve etkili yöntem var: Yumuşak damak

implantları. Bu yöntemle özelikle hafif ve orta derecede uyku apnesi

olan hastalarda gayet iyi sonuçlar alınıyor. Doç.Dr. Tanyeri "Yöntem

nasıl çalışıyor?" sorusunu şöyle yanıtlıyor:



"Yumuşak damak implant yönteminde amaç geceleri gevşeyerek çöken ve

tıkanmaya yol açan solunum sırasında titreyerek horlayan yumuşak damak

içerisinde bir iskelet ve sertlik oluşturarak bu bölgelerin gevşekliğini

engellmektir. Vücutla uyumlu 3 adet dacron fitili özel bir tabanca

sayesinde yumuşak damak içerisine yerleştiriyoruz. İşlem sonrası ayni

gecede sonuçlar alınabiliyor. Şu anda dünyada 16000 den fazla implant

takılan hastaların çok merkezli yapılan çalışmalarında hastaların uyku

testi parametelerinde ve subjektif şikayetlerinde ortalama 80% civarında

tedavi oranları rapor edilmektedir. Yöntem oldukça basittir. Lokal

anestezi ile ofis şartlarında hastalar uyutulmadan yapılmakta, işlem

yaklaşık 5 dakika içerisinde tamamlanmakda, ne işlem sırasında ne de

sonrasında ağrı ve kanama olmamaktadır."

Cerrahi tedavi yöntemleri de sıklıkla uygulanıyor. Önemli olan hastalığa

neden olan bölgenin belirlenmesi ve bu bölgeye uygun tedavi uygulanması.

Küçük dil ve sarkık damak, bademcikler, geniz eti ve buruna yönelik

cerrahi yöntemler ve radyofrekans uygulamaları en çok uygulanan cerrahi

yöntemler arasında yer alıyor.

Ayrıca bakınız,

Horlama ve Tedavisi

[b]