İnsan Hakları ve Biyotıp Sözleşmesi (Strasbourg Kasım 1996 Ovideo 4 Nisan 1997)

[Bluesky24]

İnsan Hakları ve Biyotıp Sözleşmesi (Strasbourg Kasım 1996 Ovideo 4 Nisan 1997)





Bu sözleşmeyi imzalayan, Avrupa Konseyi üyesi devletler, diğer devletler ve Avrupa Topluluğu;



10 Aralık 1948 tarihinde Birleşmiş Milletler genel Kurulu tarafından ilan edilen İnsan Hakları Evrensel Beyannamesini,

4 Kasım 1950 tarihli, İnsan Hakları ve Temel Özgürlüklerin Korunması Sözleşmesini,

18 Ekim 1961 tarihli Avrupa Sosyal Şartını,

16 Aralık 1966 tarihli Uluslararası Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesiyle, Uluslararası Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesini,

28 Ocak 1981 tarihli Kişisel Verilerin Otomatik İşlenmesine Karşı Bireylerin Korunması Sözleşmesini,

20 Kasım 1989 tarihli Çocuk Hakları Sözleşmesini göz önünde bulundurarak; Avrupa Konseyi'nin amacının, üyeleri arasında daha büyük bir birliğe ulaşılması olduğunu ve bu amacın izlenmesinde kullanılacak yöntemlerden birinin, insan hakları ve temel özgürlüklerin idamesi ve daha da gerçekleştirilmesi olduğunu dikkate alarak;

Biyoloji ve tıp alanında gittikçe artan bir hızla ortaya çıkan gelişmelerin bilinciyle;

İnsana,hem bir birey, hem de insan türünün bir üyesi olarak saygı gösterilmesi ihtiyacına inanarak ve insan onurunu güvence altına almanın önemini kabul ederek;

Biyoloji ve tıbbın kötüye kullanılmasının, insan onurunu tehlikeye sokacak eylemlere neden olacağının bilinciyle;

Biyoloji ve tıpdaki ilerlemenin, şimdiki ve gelecek nesillerin iyiliği için kullanılması gerektiğini onaylayarak;

Biyoloji ve tıbbın yararlarından tüm insanlığın faydalanabilmesi için uluslararası işbirliğine ihtivaş olduğunu vurgulayarak;

Biyoloji ve tıbbın uygulanmasında ortaya çıkan sorular ve bunlara verilecek yanıtlar üzerinde bir kamuoyu tartışması açılmasının özendirilmesinin önemini kabul ederek;

Toplumun tüm üyelerine, hakları ve sorumluluklarını hatırlatma arzusuyla;

Bir Biyoetik Sözleşmesi hazırlanmasına ilişkin 1160(1991) sayılı Tavsiye Kararı dahil, Parlementerler Meclisi'nin bu alandaki çalışmalarını gözönüne alarak;

Biyoloji ve tıbbın uygulanmasında, insan onuru ve bireyin temel hak ve özgürlüklerinin korunması için gerekli bu tedbirlerin alınması kararına vararak;

Aşağıdaki şu konuları kabul etmişlerdir: BÖLÜM -I- Genel Hükümler

Madde 1: Amaç ve konu

Bu sözleşmenin tarafları, tüm insanların haysiyetini ve kimliğini koruyacak ve biyoloji ve tııbın uygulanmasında, ayırım yapmadan herkesin, bütünlüğüne ve diğer hak ve özgürlüklerine saygı gösterilmesini güvence altına alacaklardır.

Tarafların her biri, bu Sözleşme hükümlerinin yürülüğe sokulması bakımından kendi iç hukuklarında gerekli tedbirleri alacaklardır. Madde 2: İnsanın önceliği

İnsanın menfaatlaeri ve refahı, bilim ve toplumun menfaatlerinin üztünde tutulacaktır. Madde 3: Sağlık hizmetlerinden adil-eşit bir şekilde yararlanma

Taraflar; sağlığa duyulan ihtiyaçları ve kullanılabilir kaynakları gözönüne alarak, kendi egemenlik alanlarında, uygun nitelikteki sağlık hizmetlerinden adil bir şekilde yararlanılmasını sağlayacak uygun önlemleri alacaklardır. Madde 4: Mesleki standartlar

Araştırma dahil, sağlık alanında herhangi bir müdahalenin, ilgili mesleki yükümlülükler ve standartlara uygun olarak yapılması gerekir. BÖLÜM -II- Rıza(Onam) Madde 5: Genel kural

Sağlık alanında herhangi bir girişim, ilgili kişinin bu girişime özgürce ve bilgilendirilmiş bir şekilde rıza(onam) vermesinden sonra yapılabilir.

Bu kişiye, önceden, girişimin amacı ve niteliği ile sonuçları ve tehlikeleri hakkında uygun bilgiler verilecektir.

İlgili kişi, verdiği onamı her zaman, serbestçe geri çekebilir. Madde 6: Rıza verme yeteneği bulunmayan kişilerin korunması

1. Aşağıda, 17 ve 20. maddelere tabi olmak koşuluyla, rızasını bildirme yeteneği bulunmayan bir kimse üzerinde tıbbi girişim, yalnız onun doğrudan yararı için yapılabilir.

2. Yasaya göre bir girişime rıza gösterme yeteneği bulunmayan bir küçüğe, yalnız temsilcisinin veya yasa tarafından belirlenen makam, kişi veya kuruluşun izni ile girişimde bulunulabilir. Küçüğün görüşü, yaşı ve olgunluk derecesiyle orantılı bir şekilde, gittikçe daha belirleyici bir konumda olmak kaydıyla gözönünde bulundurulacaktır.

3. Yasaya göre, akıl hastalığı, bir hastalık veya benzer nedenlerden dolayı girişime rıza gösterme yeteneği bulunmayan bir yetişkine, ancak temsilcisinin veya yasa tarafından belirlenen kişi veya makamın izni ile girişimde bulunulabilir. İlgili kişi olanaklar ölçüsünde izin verme sürecine katılacaktır.

4. Yukarıda 2. ve 3. maddelerde belirtilen temsilci, makam, kişi veya kuruluşa aynı koşullarda, madde 5' de belirtilen bilgi önceden verilecektir.

5. Yukarıdaki madde 2 ve 3'de belirtilen temsilciler, kişiyi daha iyi temsil edecek herhangi bir başkasının varlığında temsilcilik görevlerini ona bırakırlar. Madde 7: Akıl hastalığı olan kişilerin korunması

Kişinin doğal yapısını ciddi bir şekilde etkileyen akıl hastalığı söz konusu olması nedeniyle yasa tarafından koruma altına alınan kişinin sağlığına ciddi zarar verecek sonuçlar doğurmaması kaydıyla, akıl hastalığını kontrol altında tutmak, gözlemlemek ve tedavi etmek üzere herhangi bir girişim rızası olmaksızın uygulanabilir. Madde 8: Acil durum

Acil bir durum nedeniyle uygun rızanın alınamaması halinde, ilgili bireyin sağlığı için tıbbi bakımdan gerekli olan herhangi bir girişim zaman geçirmeksizin yapılabilir. Madde 9: Önceden belirtilmiş istek

Girişim sırasında isteğini açıklayabilecek bir durumda bulunmayan bir hastanın, tıbbi girişim ile ilgili olarak önceden açıklamış olduğu istekler gözönüne alınacaktır. BÖLÜM -III- Özel Yaşam ve Bilgilendirme Madde 10: Özel yaşam ve bilgilendirme hakkı

1. Herkes, kendi sağlığıyla ilgili bilgiler bakımından, özel yaşamına saygı gösterilmesini isteme hakkına sahiptir.

2. Herkes, kendi sağlığı hakkında toplanmış herhangi bir bilgiyi öğrenme hakkına sahiptir. Bununla beraber, bireylerin, bilgilendirilmeme istekleri de gözetilecektir.

3. Ayrıksı(istisnai) durumlarda, 2. paragrafta belirtilen hakların kullanılmasında, hastanın yararları bakımından yasa tarafından kısıtlamalar öngörülebilir. BÖLÜM -IV- İnsanın genetik yapısı Madde 11: Ayırım yapmama

Bir kimseye, genetik kalıtımı nedeniyle herhangi bir ayırımcılık uygulanması yasaktır. Madde 12: Genetik tanıya yönelik testler

Genetik hastalıkları tanıya, kişinin bir hastalığa neden olan bir geni taşıdığını belirlemeye ya da genetik bir yatkınlığı veya bir hastalığa eğilimi ortaya çıkarmaya yönelik testler, yalnız sağlık amaçlarıyla veya sağlık amaçlı bilimsel araştırmalar için ve uygun genetik danışmada bulunmak koşuluyla yapılabilir. Madde 13: İnsanın genetik yapısı üzerine girişimler

İnsan genomunu değiştirmeye yönelik bir girişim; yalnızca, önleme, tanı koyma ve tedavi amaçlarıyla yapılır. Amaç herhangi bir altsoyun genetik yapısında değişiklik yapılması olamaz. Madde 14: Cinsiyetin seçilmemesi

Cinsiyetle ilgili ciddi bir kalıtsal hastalıktan kaçınma hali hariç, doğacak çocuğun cinsiyetini seçmek amacıyla tıbben destekli döllenme tekniklerinin kullanılmasından kaçınılacaktır. BÖLÜM -V- Bilimsel Araştırma Madde 15: Genel kural

Biyoloji ve tıp alanında bilimsel araştırma, bu sözleşme hükümlerine ve insan varlığının korunmasını güvence altına alan diğer yasal hükümlere bağlı kalmak kaydıyla, serbestçe yapılabilir. Madde 16: Üzerinde araştırma yapılan kişilerin korunması

Bir kimse üzerinde araştırma, ancak aşağıdaki koşulların tümünün yerine getirilmesi durumunda yapılabilir:

i. insanlar üzerindeki araştırmayla karşılaştırılabilir nitelikte ve etkinlikte başka bir seçeneğin bulunmaması,

ii. araştırmaya konu olan şahsın karşı karşıya kalabileceği tehlikelerin, araştırmanın beklenen yararlarıyla oransız olmaması,

iii. araştırma projesinin bilimsel değerinin, araştırma amacının öneminin değerlendirilmesi ve etik bakımdan kabul edilebilirliğinin çok disiplinli bir gözden geçirmeye tabi tutulması dahil, yetkili bir kurum tarafından bağımsız bir şekilde incelendikten sonra onaylanmış olması,

iv. üzerinde araştırma yapılan kişilerin, korunmaları için kanun tarafından öngörülen hakları ve güvenceleri hakkında bilgilendirilmiş olmaları,

v. Beşinci Maddede öngörülmüş ve her zaman serbestçe geri alınabilecek nitelikteki aydınlatılmış onamın açıkça ve belirli bir şekilde verilmiş olması ve bunun belgelendirilmiş bulunması. Madde 17: Araştırmaya onam verme yeteneği olmayan kişilerin korunması 1. Beşinci maddede belirtildiği şekilde aydınlatılmış onamını açıklama yeteneği bulunmayan bir kimse üzerinde araştırma ancak, aşağıdaki koşulların tümünün yerine getirilmesi durumunda yapılabilir:

i. Madde 16 daki paragraf (i)'den (v)'e kadar sıralanmış olan koşulların bulunması,

ii. araştırmanın sonuçlarının ilgilinin sağlığı üzerinde gerçek ve doğrudan yarar sağlama beklentisinin bulunması,

iii.Onam verme yeteneği bulunan bireyler üzerinde karşılaştırılabilir nitelikte bir etkinlik doğuracak bir araştırmanın yapılamaması,

iv. Madde 6'da öngörülen gerekli iznin belirli ve yazılı olarak verilmiş bulunması,

v. ilgili kişinin itirazda bulunmamamsı 2. Araştırmanın ilgilinin sağlığı üzerinde doğrudan yararlı sonuçlar sağlayacağı beklentisinin bulunmadığı durumlarda, ayrıksı olarak ve yasa tarafından öngörülen koruyucu koşullar altında, söz konusu araştırmaya, yukarıda 1. paragraf ve alt paragraf(i), (iii), (iv) ve (v)'de öngörülen koşullarla birlikte aşağıdaki ek koşulların da bulunması halinde izin verilebilir.

i. araştırmanın,hastanın sağlık durumu, hastalığı veya rahatsızlığı hakkındaki bilimsel bilginin önemli derecede geliştirmesine katkıda bulunma yoluyla, ilgili kişiye veya aynı yaş grubunda olan veya aynı hastalık ya da rahatsızlığa yakalanmış bulunan veya aynı durumda olan diğer kimselere yarar sağlamaya elverişli nihai sonuçlara ulaşılması amacını taşıması,

ii. araştırmanın, ilgili kişi açısından çok az bir tehlike ve yükümlülüğü gerektirmesi. Madde 18: Tüpde embriyolar üzerinde araştırma

1. Hukukun embriyon üzerinde tüpde araştırmaya izin verilmesi halinde, embriyon için uygun koruma sağlanacaktır.

2. Yalnız araştırma amaçlarıyla insan embriyonlarının yaratılması yasaktır. BÖLÜM VI

Nakil amacıyla canlı vericilerden organ ve doku alınması Madde 19: Genel Kural

1. Yaşayan bir kimseden nakil amacıyla organ ve doku alınması, yalnız alıcının tedaviye ilişkin yararlanması için ve ölmüş bir kimseden uygun organ ve doku bulunmadığı ve karşılaştırılabilir etkinlikte başka bir tedavi yönteminin olmadığı durumlarda gerçekleştirilebilir.

2. Gerekli aydınlatılmış onam; Madde 5'de öngörüldüğü üzere, açıkça ve belirli bir şekilde, yazılı olarak veya resmi bir makam önünde verilmiş olmalıdır. Madde 20: Organ alınmasına onam verme yeteneği olmayan kişilerin korunması

1. Beşinci maddeye göre aydınlatılmış onamını açıklama yeteneği bulunmayan bir kimseden organ ve doku alınamaz.

2. Ayrıksı(istisnai) olarak ve yasa tarafından öngörülmüş koruyucu koşullar altında, aydınlatılmış onam verme yeteneği olmayan bir kimseden kendisini yenileyen dokuların alınmasına aşağıdaki koşulların gerçekleşmesi halinde izin verilebilir:

i) aydınlatılmış onam verme yeteneği bulunan uygun bir vericinin bulunmaması,

ii) alıcı kişinin, vericinin erkek veya kız kardeşi olması,

iii) bağışın, alıcı bakımından yaşamı kurtarıcı olma beklentisinin bulunması,

iv) Altıncı maddenin 2. ve 3. paragraflarında öngörülen yetkinin, yasay uygun olarak yetkili kurum tarafından onaylanan şekilde, belirli ve yazılı olarak verilmiş olması,

v) olası vercinin buna itirazda bulunmaması. BÖLÜM VII

Ticari kazanç yasağı ve insan vücudundan alınmış parçalar üzerinde tasarruf Madde 21: Ticari kazanç yasağı

İnsan vücudu ve onun parçaları, bu nitelikleri dolayısıyla, ticari kazanç sağlanmasına konu olmayacaktır. Madde 22: İnsan vücudundan alınmış parçalar üzerinde tasarruf

Bir müdahale sırasında insan vücudunun herhangi bir parçası alındığında, çıkarılan parça, yalnızca uygun bilgi verme ve aydınlatılmış onam alma usullerine uyulduğu takdirde, çıkarılma amacından başka bir amaç için saklanabilir ve kullanılabilir. BÖLÜM VIII

Sözleşme hükümlerinin ihlali Madde 23: Hakların veya ilkelerin ihlali

Taraflar, bu sözleşmede öngörülen hakların ve ilkelerin hukuka aykırı bir şekilde ihlalinin en kısa sürede önlenmesi veya durdurulması için uygun yargısal korumayı sağlayacaklardır. Madde 24: Uygun olmayan zararın tazmini

Tıbbi bir girişim sonucunda, uygun olmayan bir zarara uğrayan kişinin, yasa tarafından öngörülen koşullar ve usuller uyarınca, adil bir tazmina isteme hakkı vardır. Madde 25: Yaptırımlar

Taraflar, bu sözleşmede yeralan hükümlerin ihlal edilmesi halinde uygulanacak uygun yaptırımları sağlayacaklardır. BÖLÜM IX

Sözleşme ile diğer hükümler arasındaki ilişki Madde 26: Hakların kullanılmasının kısıtlanması

1.Bu sözleşmede yeralan haklar ve koruycu hükümlerin kullanılmasında, kamu güvenliği, suçun önlenmesi, kamu sağlığının korunması veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması için yasa tarafından öngörülen ve demokratik bir toplumda gerekli olanlardan başka kısıtlama konulamayacaktır.

2. Yukarıdaki paragrafta sözü edilen kısıtlamalar, Madde 11, 13, 14, 16, 17, 19, 20 ve 21'e uygulanmayacaktır. Madde 27: Kapsamlı koruma

Bu sözleşmedeki hükümlerden hiç biri, tarafların, biyoloji ve tıbbın uygulanmasında bu sözleşmede belirtilenden daha geniş bir koruma sağlama olanağını kısıtlayacak veya etkileyecek şekilde yorumlanmayacaktır. BÖLÜM X

Kamuoyu Tartışması Madde 28: Kamuya açık tartışma

Bu sözleşmenin tarafları, biyoloji ve tıp alanındaki gelişmelerin doğurduğu temel soruların, özellikle ilgili tıbbi, sosyal, ekonomik, ahlaki ve hukuki yansımaların ışığında, uygun şekilde kamusal tartışmaya konu olmasını ve bunların olası uygulamaları hakkında geçerli ve uygun değerlendirmeler yapılmasını sağlayacaklardır. BÖLÜM XI

Sözleşmenin yorumu ve izlenmesi Madde 29: Sözleşmenin yorumu

Avrupa İnsan Hakları Divanı,

-taraflardan birinin, diğer taraflara bilgi verdikten sonra ileteceği,

-32. maddeye göre, sözleşme taraflarının temsilcileriyle kısıtlı bir şekilde oluşturulan komitenin, kullanılan oyların üçte iki çoğunluğuyla alacağı karara dayalı,

talepler üzerine, bir mahkemede görülmekte olan herhangi belirli bir davaya doğrudan atıfta bulunulmaksızın, işbu sözleşmenin yorumuna ilişkin hukuki sorunlar hakkında danışma niteliğinde görüş bildirebilir. Madde 30: Sözleşmenin uygulanması hakkında raporlar

Avrupa Konseyi Genel Sekreteri'nden alınan bir talep üzerine, taraflardan herhangi biri, iç hukukunun, sözleşme hükümlerinden herhangi birinin etkin şekilde uygulanmasını sağlama tarzı hakkında açıklamada bulunacaktır. BÖLÜM XII

Protokoller Madde 31. Protokoller

Bu sözleşme'de yer alan ilkelerin geliştirilmesi amacıyla, belirli alanlarda, 32. Madde uyarınca protokoller aktedilebilir.

Protokoller, sözleşmeyi imzalayan devletlerin imzasına açılacaktır. Protokoller, kabul veya uygun bulmaya tabi olacaklardır. İmzacı bir devlet, önceden veya aynı anda sözleşmeyi onaylamadan, kabul etmeden ya da uygun bulmadan, protokolleri onaylamayabilir, kabul etmeyebilir ya da uygunluk vermeyebilir. BÖLÜM XIII

Sözleşmede değişiklik yapılması Madde 32: Sözleşmede değişiklik yapılması

1. İş bu madde ve 29. Madde ile Komiteye verilen görevler, Biyoetik Yürütme Kurulu (CDBİ) veya Bakanlar Komitesi tarafından tayin edilecek herhangi başka bir komite tarafından yerine getirilecektir.

2. 29. Maddenin özel hükümlerine zarar gelmeksizin, Avrupa Konseyine üye Devletlerden her biri ve bu sözleşmenin Avrupa Konseyi üyesi olmayan taraflarının her biri, Komite bu sözleşme tarafından verilen görevleri yerine getirirken, komitede temsil edilebilecek ve bir oy hakkına sahip olacaktır.

3. 33. Maddede atıfta bulunulan veya bu sözleşmeye taraf olmayıp, 34. madde hükümleri uyarınca Sözleşmeye katılmaya davet olunan herhangi bir devlet komite'de bir gözlemci ile temsil edilebilecektir. Avrupa Topluluğu, taraf değilse, komitede bir gözlemci ile temsil edilebilecektir.

4. Bilimsel gelişmelerin izlenmesi amacıyla, iş bu sözleşme, yürürlüğe girdiği tarihten itibaren beş yılı aşmayacak bir süre içinde, ve izleyerek komite tarafından belirlenebilecek aralarla, Komite tarafından gözden geçirilecektir.

5. Taraflardan herhangi biri, komite veya Bakanlar Komitesinin, bu sözleşmeye bir değişiklik getirilmesi, herhangi bir Protokol aktedilmesi veya protokollerden birine bir değişiklik getirilmesi önerileri, Avrupa Konseyi Genel Sekreterine iletilecek ve onun tarafından Avrupa Konseyine üye devletler, Avrupa Topluluğu, herhangi bir imzacı devlet, herhangi bir taraf, 33. Madde hükümleri uyarınca bu sözleşmeyi imza etmeye davet edilen herhangi bir devlet ve 34. Madde hükümleri uyarınca bu sözleşmeye katılmaya davet olunan herhangi bir devlete gönderilecektir.

6. Komite, öneriyi, 5. paragraf uyarınca genel Sekreter tarafından iletildiği tarih üzerinden iki aydan az olmayan bir süre geçtikten sonra inceleyecektir. Komite, kullanılan oyların üçte iki çoğunluğuyla kabul edilen metni, onay için Bakanlar Komitesi'ne sunacaktır. Bakanlar Komitesinin Onayından sonra, metin, onay, kabul veya uygun bulma için taraflara iletilecektir.

7. Herhangi bir değişiklik, değişikliği kabul eden taraflar bakımından, enaz dördü Avrupa Konseyi üyesi olmak üzere beş tarafın değişikliği kabul etmiş olduklarını Genel Sekre bildirdikleri tarihi izleyen bir aylık sürenin geçmesinden sonra gelen ayın ilk günü yürürlüğe girecektir.

Sonradan kabul eden taraf bakımından değişiklik, bu tarafın da kabul keyfiyetini Genel Sekre bildirdiği tarihi izleyen bir aylık sürenin geçmesinden sonraki ayın ilk günü yürürlüğe girecektir. BÖLÜM XIV

Son Hükümler

Madde 33: İmza, onay, yürürlüğe girme

1. Bu sözleşme, Avrupa Konseyi'ne üye Devletler, sözleşmenin oluşumuna katkıda bulunan üye olmayan devletler ve Avrupa Topluluğu'nun imzasına açık olacaktır.

2. Bu sözleşme, onay, kabul veya uygun bulmaya tabidir. Onay, kabul veya uygun bulma belgeleri, Avrupa Konseyi Genel Sekreterine verilecektir.

3. Bu sözleşme, enazından dördü Avrupa Konseyi üyesi olmak üzere beş devletin, iş bu maddenin 2.paragrafı hükümleri uyarınca sözleşme ile bağlı oldukları iradesini beyan ettikleri tarihi izleyen üç aylık sürenin geçmesinden sonra gelen ayın ilk günü yürürlüğe girecektir.

4. Sözleşmeyle bağlılık iradesini sonradan açıklayan herhangi bir imzacı devlet bakımından sözleşme, bu devletin, onay, kabul veya uygun bulma belgesini resmi olarak vermesinden sonraki üç aylık sürenin ardından gelen ayın ilk günü yürürlüğe girecektir. Madde 34: Üye olmayan Devletler

1. Bu sözleşmenin yürürlüğe girmesinden sonra, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, taraflara danıştıktan sonra, Avrupa Konseyi Statüsü'nün 20. maddesi (d) alt paragrafında belirlenen çoğunluk ve Bakanlar Komitesine katılmaya yetkili olan Akit Devletler temsilcilerinin oybirliği ile Avrupa Konseyi'ne üye olmayan herhangi bir Devleti bu sözleşmeye katılmaya davet edebilir.

2.Katılan herhangi bir Devlet bakımından sözleşme, katılma belgesinin Avrupa Konseyi Genel Sekreterine verilmesini izleyen üç aylık sürenin geçmesinden sonra gelen ayın ilk günü yürürlüğe girecektir. Madde 35: Bölgeler

1.Herhangi bir imzacı Devlet, sözleşmeyi imzalama aşamasında veya onay, kabul veya uygun bulma belgelerini verdiği sırada, bu sözleşmenin uygulanacağı bölge veya bölgeleri belirleyebilir. Diğer herhangi bir Devlet, katılma belgesini verdiği zaman aynı beyanda bulunabilir.

2.Herhangi bir taraf, daha sonraki bir tarihte, Avrupa Konseyi Genel Sekreterine hitaben bir beyan ile, bu sözleşmenin uygulama alanını, beyanda belirtilen diğer bir bölgeye teşmil edebilir ve kimin uluslararası ilişkilerinde sorumlu olduğunu veya kimin yararına taahhütte bulunmaya yetkilendirilmiş bulunduğunu belirtebilir. Söz konusu bölge bakımından, sözleşme sözü geçen beyanın Genel Sekreter tarafından alındığı tarihi izleyen üç aylık sürenin geçmesinden sonra gelen ayın ilk günü yürürlüğe girecektir.

3. Yukarıdaki iki paragrafa dayanarak yapılmış herhangi bir beyan, söz konusu beyanda belirtilen bölge bakımından, Genel Sekre yönelik bir bildirimle geri alınabilir. Geri alma söz konusu bildirimin Genel Sekreter tarafından alındığı tarihi izleyen üç aylık sürenin geçmesinden sonra gelen ayın ilk günü yürürlüğe girer. Madde 36: Çekinceler

1. Herhangi bir Devlet ve Avrupa Topluluğu, imza aşamasında veya onay, kabul veya uygun bulma belgesini verirken, o sırada ülkesinde yürülükte bulunan herhangi bir kanunun, bu sözleşmenin herhangi bir hükmü ile uyum halinde olmaması nedeniyle, herhangi bir hüküm için çekince koyabilir. genel nitelikteki çekincelere, bu madde uyarınca izin verilmeyecektir.

2. Bu madde uyarınca konulacak çekince, ilgili kanun hakkında kısa bir açıklama içerecektir.

3. Bu sözleşmenin uygulanma alanının 35. Maddenin 2. paragrafında belirtilen bildirgede sözü edilen bir bölgeye teşmil eden herhangi bir taraf, söz konusu bölge bakımından yukarıdaki paragraflar hükümleri uyarınca çekince koyabilir.

4. Bu maddede zikredilen çekinceyi koyan herhangi bir taraf, Avrupa Konseyi Genel Sekreteri'ne muhatap bir beyanla çekinceyi geri alabilir. Geri alma, söz konusu beyanın Genel Sekreter tarafından alındığı tarihi izleyen bir aylık sürenin geçmesinden sonra gelen ayın ilk günü yürürlüğe girer. Madde 37: Fesih

1. Herhangi bir taraf, Avrupa Konsyi Genel Sekreteri'ne yönelik bir bildirimde bulunmak suretiyle, her zaman, bu sözleşmeden ayrılabilir.

2. Söz konusu fesih, buna ilişkin bildirimin Genel Sekreter tarafından alındığı tarihi izleyen üç aylık sürenin geçmesinden sonra gelen ayın ilk günü yürürlüğe girer. Madde 38: Bildirimler

1. Avrupa Konseyi Genel Sekreteri, Konsy üyesi devletlere, Avrupa Topluluğuna, herhangi bir imzacı devlete, herhangi bir tarafa ve bu sözleşmeye katılmaya davet edilmiş diğer herhangi bir devlete;

a) herhangi bir imza,

b) herhangi bir onay, kabul evya uygun bulma belgesinin verilmesi,

c) 33 veya 34. Maddeler uyarınca bu sözleşmenin yürürlüğe girdiği herhangi bir tarih,

d) 32. Madde uyarınca kabul edilmiş herhangi bir değişikliği veya protokolü ve bu değişiklik veya protokolün yürülüğe girdiği tarih,

e) 35. Madde uyarınca yapılmış herhangi bir beyan,

f) 36. Madde hükümleri uyarınca konulmuş herhangi bir çekince ve çekincenin geri alınışı,

g) bu sözleşmeyle ilgili herhangi bir fiil, bildirim veya bilgi iletimi,

hakkında bildirimde bulunacaktır.

Aşağıda imzası bulunanların huzurunda, tam yetkiye sahip imzacılar, bu sözleşmeyi imzalamışlardır. Türkiye TBMM tarafından kabul edilen 3.12.2003 tarih ve 5013 sayılı kanunla bu sözleşmeyi kabul ederek iç hukuk kuralı haline getirmiştir.

Kanun Metni şöyledir: BİYOLOJİ VE TIBBIN UYGULANMASI BAKIMINDAN İNSAN HAKLARI VE

İNSAN HAYSİYETİNİN KORUNMASI SÖZLEŞMESİ: İNSAN HAKLARI

VE BİYOTIP SÖZLEŞMESİNİN ONAYLANMASININ UYGUN

BULUNDUĞUNA DAİR KANUN Kanun No. 5013

Kabul Tarihi : 3.12.2003 MADDE 1. Avrupa Konseyi çerçevesinde 4 Nisan 1997 tarihinde imzaya açılmış olan Biyoloji ve Tıbbın Uygulanması Bakımından İnsan Hakları ve İnsan Haysiyetinin Korunması Sözleşmesi: İnsan Hakları ve Biyotıp Sözleşmesi”nin onaylanması uygun bulunmuştur.

MADDE 2. Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 3. Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. ÇEKİNCE METNİ Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti, Biyoloji ve Tıbbın Uygulanması Bakımından İnsan Hakları ve İnsan Haysiyetinin Korunması Sözleşmesi : İnsan Hakları ve Biyotıp Sözleşmesi”nin 36 ncı maddesi uyarınca, Sözleşmenin 20 nci maddesinin, muvafakat verme yeteneği olmayan kimselerden kendisini yenileyen dokuların alınmasını mümkün kılan 2 numaralı bendinin, 2238 sayılı Organ ve Doku Alınması, Saklanması, Aşılanması ve Nakli Hakkında Kanunun 5 inci maddesiyle uyum halinde olmaması nedeniyle, işbu madde fıkrasını uygulamamak hakkını saklı tutar.



Ahlat, Nar,



Hasta şikâyeti arttı, doktora hizmet içi eğitim verilecek







Sağlık Hakkı Nedir? (Uluslararası Belgelerde Sağlık Hakkı), Hasta Hakları Nelerdir?, Hasta Hakları Yönetmeliği -1998-'ne göre, Hasta Hakları Yönetmeliği (1998), Avrupa Birliği Hasta Hakları Statüsü (Şartı) (Roma- Kasım 2002), Bali Bildirgesi (Bali, Eylül 1995), Avrupa'da Hasta Haklarının Geliştirilmesi Bildirgesi (Amsterdam, 28-30 Mart 1994), Tıbbi Deontoloji Nizamnamesi (19 Şubat 1960), Hekimler Meslek Etiği Kuralları (1998), Hasta Haklarıyla İlgili Hangi Örgütler Var?, Hak İhlalleri Nelerdir?, Başvuru Yolları ve Bilgileri, Sağlık Kurumlarında Hasta Hakları, Hekim Hasta Haklarına Saygı Göstermek Zorunda