Utandıran 5 hastalık

[Bluesky24]

Sağlığımızla ilgili günlük hayatta yaşanan öyle sıkıntılar var ki,

nedense utanıp kimseyle paylaşamıyoruz. Doğal olarak doktora gitmekten

de çekiniyoruz. İdrar kaçırma, ağız kokusu, hemoroid bunlardan sadece

birkaçı. İşte anlatmaktan utandığımız sorunlar ve onlar için

uzmanlarımızın sunduğu çözüm önerileri...





'Başım yine çatlayacakmış gibi ağrıyor', 'Diyabetim var, artık

beslenmeme özen göstermeliyim'… Sağlıkla ilgili bu tarz yakınmalar eş

dost toplantılarında sıkça konu ediliyor. Ancak hangimiz 'Cinsel yolla

bulaşan bir hastalığa yakalandım' demeye cesaret edebiliyor? Veya,

hapşırırken idrarını tutamadığını itiraf edebiliyor? Bazı sorunlar var

ki yargılanma, dışlanma veya ayıplanma kaygısıyla ağzımıza kilit

vuruyor, sorunumuzu en yakınlarımıza bile açıklamakta güçlük çekiyoruz.

Hatta, çoğu zaman utancımızdan doktora başvurmaktan kaçındığımız bile

oluyor. Sorun da zaman içinde büyüyerek bizi toplumdan uzaklaştıran,

içimize kapanmamıza neden olan bir problem haline gelebiliyor. Tedavide

geç kaldığımız için hastalığın ilerleme ve geriye dönüşü olmayan ciddi

tablolara ulaşması ise işin başka bir boyutu. Aslında iş ve sosyal

hayatımızı olumsuz etkileyen bu hastalıkların çoğu, erken tanı

konulduğunda kolaylıkla tedavi edilebiliyor. Önemli olan, utanmayı bir

kenara bırakmak, herkesin böyle sorunlar yaşadığını düşünerek vakit

kaybetmeden doktora başvurmak!



SABAHLARI AĞZINIZ KOKUYOR



Akşam

yemeğinde kuru fasulyenin yanında çiğ soğan tüketir veya sarımsaklı

mantıya karşı koyamazsanız, ertesi sabah ağız kokusu ile uyanmanız son

derece olağan bir durum. Ancak ağzınızdan her sabah hoş olmayan bir

koku yayılmaya başlamışsa ve siz konuşurken insanların geriye

çekildiğini fark ediyorsanız, işte o zaman sorununuz kronik hale gelmiş

demektir.

Nedenleri neler?

Nefeste oluşan kötü kokudan

genellikle hidrojen sülfür bileşikleri oluşturan bakteriler sorumlu

tutuluyor. Diş hekimi Metin Ağca, ağız içinde gelişen enfeksiyonun, diş

eti hastalıklarının, çürük dişlerin veya birkaç saatten uzun süre

kalmış besin atıklarının, bu bakterilerin yaşamalarına ve üremelerine

uygun ortam hazırladıklarına dikkat çekiyor. Bunun sonucunda da ağız

bölgesinden, hem kendimizi hem de çevremizi rahatsız eden koku

yayılmaya başlıyor. Ayrıca tükürük salgısının azalması, diyabet, kronik

nezle, sinüzit, yutak ve gırtlak iltihapları, akciğer, karaciğer, mide

ve bağırsak hastalıkları ile metabolizma sorunları gibi dış etkenler de

ağız kokusunda 'sanık' olarak karşımıza çıkabiliyor.



Nasıl kurtulabilirsiniz?

Öncelikle sarımsak ve soğan gibi ağız kokusuna neden

olan besinlerden kaçının. Tükürük, ağız kokusu ile savaşmanızın en

güçlü yollarından biri. Çünkü tükürüğün içinde besin parçacıklarını

dilin üzerinden söken güçlü enzimler ve bakteri öldüren maddeler yer

alıyor. Dilinizin kurumasını önlemek ve tükürük salgısını artırmak için

bol bol su tüketin. Ayrıca dişlerinizin tüm yüzeylerini ve dilinizin

sırtını , günde 3 kez, 3 dakika boyunca özenle fırçalamalı, sonrasında

da diş ipi kullanmalısınız. Alkolü sınırlı tüketmeli ve içiyorsanız

sigarayı da hemen bırakmalısınız. Diş hekiminizden randevu almayı da

unutmayın. Çünkü diş taşlarınızın temizlenmesi, çürüklerinizin veya diş

eti hastalığınızın tedavi edilmesi gerekebilir. Ağız kokusu hala

geçmezse, diğer nedenlerin araştırılması için farklı branşlarda detaylı

bir muayeneden geçmeyi ihmal etmeyin.

2. OTURDUĞUNUZDA CANINIZ YANINIYOR

Oldukça yaygın bir hastalık olan hemoroid, makatta kanama ve şişlik,

ödem, kızarıklık, akıntı, kaşıntı ve ağrı gibi yakınmalara neden olarak

bizi zor durumda bırakabiliyor. Hemen herkeste birinci dereceden

dördüncü dereceye kadar hemoroid olduğu biliniyor. Ancak bu hastalığın

patolojik olarak ortaya çıkması için tetikleyici bazı unsurlar

gerekiyor ki bunların başında yaşam tarzımız geliyor.



Nedenleri neler?



Egzersizden

uzak, hareketsiz bir yaşam sürmek, hatalı beslenme nedeniyle sürekli

kabızlık çekmek veya tuvalette fazla zaman geçirmek, uzun süre ayakta

durmak ya da aşırı güç gerektiren bir meslek sahibi olmak ve hamilelik,

hemoroidin en yaygın nedenlerinden. Ancak hemoroidde en önemli sebep

ise genetik faktörler.



Nasıl kurtulabilirsiniz?



Anadolu

Sağlık Merkezi'nden Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Tuncay Çelenk,

hemoroidden yakınıyor veya kabızlık sorunu yaşıyorsanız, sıvı ve posalı

besin alımını artırmanız gerektiğine dikkat çekiyor. Bunun için de her

gün ortalama 8 bardak su içmeli ve 25 gram kadar posalı besin

tüketmelisiniz. Stres vücudunuzun direncini kıran bir etken olduğu için

gergin ortamlardan da kaçının. Antiseptik ılık suyla doldurduğunuz

küvetin içinde 10 dakika oturmanız, ağrı ve kaşıntının hafiflemesine

katkıda bulunabiliyor. Hemoroid birinci veya ikinci derecede ise

doktorunuz size cerrahi tedavi önermeyebilir, ilaç tedavisi yeterli

gelebilir. Bazı kremler şişliklerin küçülmesinde etkili olabilirken,

kas gevşetici ve spazm çözücü etkiye sahip olanlar da ağrı ve kaşınma

gibi yakınmalarınızın hafiflemesini sağlayabiliyor. Ancak kremlerinizi

düzenli kullanmanıza rağmen 10 gün içinde bir iyileşme olmamış, kanama

veya ağrı yakınmaları gerilememişse tekrar doktorunuza başvurun. Bu

durumda kolonoskopi yöntemi ile altta 'rektal kanser' gibi ciddi bir

sorun olup olmadığının netleştirilmesi çok önemli. Kanama, şişlik ve

enfeksiyon oluşmuşsa, medikal tedaviden sonra cerrahi tedavinin devreye

girmesi gerekiyor. Geliştirilen cerrahi metodlar (longo metodu,

infrared koagülasyon, hemoroidal arter ligasyonu, lazer) sayesinde

hemoroid artık herhangi bir cerrahi kesi olmaksızın tedavi edilebilir

hastalıklar arasında yer alıyor.

3. TERDEN SIRILSIKLAM OLUYORSUNUZ



Terleme,

sıcak ve soğuk karşısında vücudumuzun ısı düzenini sağlayan bir sistem.

Hemen hepimizin ter bezleri aşırı efor sarf ettiğimizde veya çok sıcak

havalarda en üst düzeyde çalışabiliyor ki bu normal bir durum olarak

kabul ediliyor. Ancak yapılan araştırmalara göre; her 100 kişiden biri,

aşırı terlemekten dert yanıyor. Acıbadem Bursa Hastanesi'nden Estetik

Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Ayhan Okumuş, tıp

dilinde hiperhidrosis olarak adlandırılan aşırı terleme ataklarının en

çok ellerde olmak üzere, ayak tabanları, yüz, koltuk altları ve gövdede

oluştuğunu belirtiyor.

Nedenleri neler?

Hiperhidrosis, ter bezlerinin

çalışmasını sağlayan sinir sisteminin aşırı çalışmasından

kaynaklanıyor. Bu soruna pek çok faktör neden olabiliyor. Genetik

geçiş, stres, tiroid bezinlerinin aşırı çalışması, böbrek üstü bezinden

kaynaklanan bazı hastalıklar, şişmanlık, menopoz, ağır psikiyatrik

hastalıklar, antidepresan veya uyku ilaçları ile bazı kanserlerin

tedavisinde kullanılan hormonlar aşırı terlemeye yol açabiliyor. Nasıl kurtulabilirsiniz?

Aşırı terliyorsanız sizi serin tutacak giysileri

seçmeniz gerekiyor. Öncelikle talk pudrası veya bazı solüsyonları

denemenizde yarar var. Eğer aşırı terleme sorununuzla başa

çıkamıyorsanız, tedavi için bir doktora başvurun. Op. Dr. Ayhan Okumuş,

terlemeye karşı uygulanan çeşitli tedavi yöntemlerini şöyle sıralıyor:

Gerekirse terlemeyi azaltmak için ilaçlardan yararlanılabiliyor. İlaç

tedavisiyle sinir aktivitesi azaltılmaya çalışılıyor. Ancak, bu tedavi

yeterli gelmeyebiliyor. Aşırı el ve ayak terlemelerinde iyontoforez

yöntemine başvuruluyor. Bu yöntem, küçük su banyosu içinde el ve

ayaklarınıza hafif elektrik akımı verilmesi esasına dayanıyor. Hafif ve

orta derecede terlemeniz varsa iyi yanıt alınan bu yöntemin sık

tekrarlanması gerekiyor. Cerrahi tedavi ile koltuk altlarındaki aşırı

terlemelerde, sorunlu bölgedeki ter bezleri harap edilerek veya

çıkartılarak çözüm sağlanabiliyor. Ancak bu müdahale sadece koltuk

altındaki aşırı terlemelerde yararlı olabiliyor. Cerrahi olarak

sempatektomi yöntemi ile de aşırı terlemeye neden olan sinir sistemine

müdahele edilerek sorun önlenmeye çalışılıyor. Fakat bu teknik yan

etkileri fazla olan ağır bir cerrahi müdahale olduğu için günümüzde pek

sık kullanılmıyor.

Op. Dr. Ayhan Okumuş, günümüzde aşırı terleme

sorununda en sık botoks yönteminden faydalanıldığını belirtiyor.

Sculpture Therapy Center'den Dermatoloji Uzmanı Dr. Betül Şengör'de,

botoksun özellikle koltuk altı olmak üzere el, yüz ve kasık

terlemelerinde etkili olduğunu söylüyor. Deri altına çok az miktarda

enjekte edilen botoks, ter bezlerini çalıştıran sinirleri felç ederek

yarar sağlıyor. Botoks'un etkisi genellikle 4-10 ay sürüyor. Etki

geçmeye başladığında ikinci uygulama yapılıyor.

4. Hapşırırken idrarınızı tutamıyorsunuz...



Yapılan

çalışmalar, 18 yaşından büyük kadınların yüzde 25'inin idrarını

kaçırdığını ortaya koyuyor. Hatta bu sorun, bazılarımızda günlük yaşamı

sınırlandıracak kadar sıkıntı yaratabiliyor. Eğer siz de güldüğünüzde,

öksürdüğünüzde veya hapşırdığınızda idrar kaçırıyorsanız doktora

başvurun. Ayrıca idrar yapma hissi geldiğinde tuvalete yetişemiyor ve

hiçbir zaman idrarınızı tam olarak boşaltamadığınız hissine

kapılıyorsanız da uzman görüşü almayı ihmal etmeyin.



Nedenleri

neler?

Pelvik taban kasları zayıfladığında öksürme ve egzersiz gibi

karın iç basıncını artıran durumlar, üretranın açılarak idrar

kaçırmasına yol açabiliyor. Bir başka neden ise mesane boşalmasını

kontrol eden kasların istemsiz olarak gevşemeleri. Çok sayıda

müdahaleli doğum yapmak, iri bebek doğurmak, ailesel yatkınlık, obezite

ve menopoz da idrar kaçırmaya neden olabiliyor. Güçlü bir idrar yapma

ihtiyacı hissettiğiniz anda idrar kaçırmanız, mesane kaslarınızın aşırı

aktif olmasından kaynaklanıyor.

Nasıl kurtulabilirsiniz?

En doğru

tedavi idrar kaçırma tipine göre belirleniyor. Anadolu Sağlık

Merkezi'nden Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Ebru Füsun

Işık, bazı idrar kaçırma tiplerinde uygulanan ilaç tedavisi ile

başarılı sonuçlar alındığını belirtiyor. Özellikle sıkışma tipi idrar

kaçırmalarda, buradaki kası gevşetmeye yönelik ilaçlar kullanılıyor; bu

ilaçlar tuvalete gitme sayısını azaltıyor veya tuvalete giderken

kaçırma riskini önlüyor. Kegel egzersizleri olarak adlandırılan pelvik

taban kaslarını güçlendirmeye yönelik egzersizler, stres tipi idrar

kaçırmada etkili olabiliyor. Bu tedavi ile idrar torbası ve idrar yapma

ile ilgili kasların kontrol altına alınması sağlanarak pelvik taban

kasları güçlendiriliyor. Stres tipi idrar kaçırmada ilaçla tedavi

başarı sağlayamıyor. Günümüzde idrar kaçırmanın tedavisine yönelik çok

sayıda cerrahi seçenek var. Lokal anestezi altında, daha az kesi ile

çok kısa sürede yapılabilen bu yöntemler sayesinde yüzde 85-90 oranında

iyileşme sağlanıyor. Doktorunuz sizin için en uygun yöntemi önerecektir.

5. CİNSEL YOLLA BULAŞAN BİR HASTALIĞINIZ VAR...

Cinsel yolla bulaşan hastalıkların genellikle birden fazla sayıda

partneri olan veya günlük ilişkileri benimseyen kişilerde ortaya

çıkması ve bulaşıcı özellik taşıması nedeniyle bu tarz bir hastalığa

yakalandığımızda utancımızdan adeta yerin dibine giriyoruz. Hatta

yadırganabiliriz kaygısıyla doktora başvurmaya bile çekiniyoruz. Bunun

sonucunda hastalık ilerleyerek geri dönüşü olmayan ciddi sorunlara

neden olabiliyor ve enfeksiyon partnerimize de bulaşabiliyor.



Nedenleri

neler?



Birden fazla sayıda partnerle birlikte olmak ve sık sık partner

değiştirmek, cinsel yolla bulaşan hastalıkların en önemli

nedenlerinden. Eğer tek eşliliği benimsiyorsanız, eşinizin de size

sadık kaldığından emin olmalısınız. Bu hastalıklara yol açan bir başka

önemli etken de korunmasız, yani prezervatif kullanmadan ilişkiye

girmek.



Nasıl kurtulabilirsiniz?



Kadın Hastalıkları ve Doğum

Uzmanı Op. Dr. Numan Bayazıt, tek eşliliği benimser veya her ilişkide

prezervatif kullanırsanız, cinsel yolla bulaşan hastalıklardan yüzde 99

gibi yüksek bir oranda korunabileceğinize dikkat çekiyor. Ancak eğer bu

tarz hastalıklara yakalanmışsanız, zaman kaybetmeden doktorunuzla

görüşün. Unutmayın ki belirtiler kaybolsa bile hastalığınız tedavi

edilmeden geçmez. Tedavi görmezseniz kısırlık veya dış gebelik gibi

ciddi sorunlar gelişebilir, enfeksiyon partnerinize bulaşabilir. Ayrıca

herhangi bir cinsel yolla bulaşan hastalığa yakalanmak, AIDS'e neden

olan HIV virüsü almış olma ihtimalini de artırıyor. Aslında bu

hastalıkların çoğu erken evrede tespit edildiğinde kolaylıkla tedavi

edilebiliyor. Hap, enjeksiyon veya ciltteki yaraların üzerine pomat

şeklinde sürülerek kullanılan ilaçlar yarar sağlıyor. Ancak belirtiler

kaybolsa bile tedavinizi mutlaka tamamlayın ve partnerinizle ilişkiye

girmeyin.