Yetişkin Aşılaması

[Bluesky24]

Bağışıklama programları öncelikle bebekleri ve çocukları aşılamaya yönelik olarak planlanmaktadır. Yetişkinlerde aşılatma hizmetleri henüz bu düzeyde yaygınlaşmamıştır.



Yetişkin aşılaması programları, gelişmiş ülkelerde bazı aşıyla önlenebilir Hastalıkların tamamen elimine edilmesi ve bunlara bağlı hastalık ve ölüm oranlarının için geliştirilmiştir. Örneğin difteri, tetanoz, kızamık, kızamıkçık kabakulak ve polio gibi hastalıkların çocukluk çağı dışında yüksek hastalık ve ölüm oranlarının sahip olan infuenza , hepatit B ve Pnömokok pnömonisi zatüre gibi bazı hastalıklara karşı da aşı uygulaması, programlara entegre edilmiştir.



Bizim ülkemizde henüz bir yetişkin aşı uygulama programı yoktur. Fakat bu aşılardan bazıları ithal edilerek eczanelerde satılmaktadır.



Başlıca Yetişkin Aşıları







Toksoidler: Tetanoz, Difteri







Canlı virus aşıları :



kızamık, Kabakulak, Kızmıkçık, Suçiçeği, Sarıhumma, Çocuk Felci







Inaktive virus aşıları:



Hepatit B, Grip, Hepatit A, Kuduz







İnaktive bakteri aşıları :



kolera, menenjit, Meningokok, Veba







Canlı Bakteri Aşısı:



BCG Verem







Aşıların Yapılmaması Gereken Durumlar



Aşıdan sonra ciddi alerjik reaksiyonlar görülmesi oldukça ender bir durumdur. Daha çok bu durum aşıda bulunan başka etkene bağlıdır. Bu da en çok yumurta proteinine karşı görülür. Genel bir öneri olarak yumurtaya karşı şiddetli alerjik reaksiyon gösteren kişilerin aşılanmaması söylenebilir. MMR Kızamık, Kızamıkçık Kabakulak ve Sarı Humma aşılarının içeriğinde yumurta proteinleri vardır.



Neomycin ve Streptomycin alerjisi olanlarda da bazı aşılar uygulanmamalıdır. Penisilin Penicillin ve derivelerinin hiçbir aşının içeriğinde bulunmaması nedeniyle penicillin alerjisi aşı yapılmasına ir engel değildir.



Kolera veba ve tifo aşılarından sonra aşı olan kişilerde sistemik reaksiyonlar gözlenmiştir. Ancak bunun alerjiden çok toksik reaksiyonlar olduğu düşünülmektedir. Bu tür kişiler tekrar bu aşılarla aşılanmamalıdır.



Canlı virus açıları tıbbi tedavi alan veya hastalığı olan immün yetmezlikli kişilerde kontrendikedir. Bu tür kişilerle aynı evde yaşayanlar da canlı virus aşısı olmamalıdır. Burada en önemli aşı polio aşısıdır. MMR Kızamık, Kabakulak, Kızamıkçık aşısı canlı virus içermemesine rağmen ailesinde immün yetmezliği olan kişilere verilebilir. Çünkü açının oluşturacağı enfeksiyon diğer kişilere geçmeyecektir.



Görüldüğü gibi yetişkin kişilerde çok nadir durumlar aşı yapılmamasını gerektirir.



Aşı Yapılmamasına Engel Olmayan Durumlar



1. Daha önceki bir aşıdan dolayı hafif kızarık, şişlik, ağrı ve 40,5 derece den düşük ateşe sahip olunan durumlar



2. Ateşli veya ateşsiz, orta düzeyde bir hastalık geçiriyor olmak.



3. Antibiyotik tedavisi alıyor olmak veya bir hastalığın iyileşme döneminde olmak



4. Evde hamile bir kadın olması,



5. Bulaşıcı hastalığı olan biriyle yakın geçmişte birlikte bulunmak.



6. Emzirmek



7. Penicillin veya diğer antibiyotiklere karşı alerji öyküsü bulunmak Neomyocin MMR, Streptomycin polio alerjisi hariç olmak üzere



8. Ailede alerji öyküsü, aşı yan etkisi görülmesi veya sara nöbet olması.







Aşıyla İlgili Yetişkinlerin Bilmesi Gereken 10 Gerçek



1. Bir çoğu 65 yaş ve üzerinde olmak üzere, her yıl 60.000e varan kişi, önlenebilir bulaşıcıcı hastalıklardan infülüenza, pnömokok enfeksiyonu ve hepatit B ölmektedir.



2. 65 yaş ve üstü kişiler influenza grip ve pnömokok aşısı olmalıdırlar. Bazı yüksek risk gruplarında olan kişiler Hepatit B aşısı da olmalıdırlar.



3. Pnömoni zatüre ve influenza grip ABD de, ölüm nedenleri içinde altıncı sırada yer almaktadır. Bu ölümlerin çoğu 65 yaş ve üzeri grupta olmaktadır.



4. İnfluenza grip aşısı, influenzaya grip bağlı pnömoni zatüre nedeniyle hastaneye yatışların 70 ini bu nedenle olan ölümlerin 85 ini önleyebilir.



5. İnfluenza grip virüsü her yıl değiştiği için, genellikle sonbaharda yılda bir kez aşılanmalıdır. Aşıdan influenza grip enfeksiyonu alınamaz



6. Influenza grip aşısı soğuk algınlığı ve bronşit gibi diğer solunum yolu enfeksiyonlarından korumaz.



7. Pnömokok pnömonisi en sık görülen pnömoni türüdür, hastaneye yatmayı gerektiren pnömonilerin üçte birini oluşturur.



8. Pnömokok aşısı ciddi pnömokok enfeksiyonlarının 60 ının önleyebilir fakat diğer etkenlere bağlı zatürelerden korumaz.



9. Pnömokok aşısı hayat boyu bir kez olunur. Aşı pnömoniye neden olmaz.



10. Tetanoz ve difteri hastalıklarının çoğu yetişkinlerde görülebildiği için tüm yetişkinler her 10 yılda bir ek doz aşı olmalıdırlar.

Kaynak: MaxiSağlık