Hormonların orkestra şefi: Hipofiz

[Bluesky24]

Vücuttaki hormonların salgılanmasını kontrol eden hipofiz, iç salgı bezlerinin en önemlisi. Hipofizde oluşan tümörler, Büyüme Hastalığı, cinsel isteksizlik, aşırı kilo veya zayıflık gibi pekçok rahatsızlığa neden oluyor. Son 15 yıldır, Hipofiz Tümörleri konusundaki çalışmaları ile tanınan Operatör Dr. Halit Togay, konu hakkında bilgiler verdi.Hipofiz bezi, iç salgı bezlerinden en önemlisi ve vücutta bir orkestra şefi gibi çalışmakta. Ön ve arka olmak üzere iki loba yarılan hipofiz bezinden, vücudun günlük fonksiyonlarıyla ilgili birbirinden farklı çok sayıda hormon salgılanır. Bu nedenle hipofiz beziyle ilgili hastalıklar pek çok vücut fonksiyonunu etkiler. Ülkemizde, özellikle son 20 yıldır, hipofiz ameliyatları daha başarılı olarak gerçekleştirilebilmekte. Sağlık Bakanlığı İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Kliniği'nden Operatör Dr. Halit Togay, konu hakkında merak edilenleri anlattı: Hipofiz bezi ameliyatları ortalama 40 dakika sürmekte, normal koşullarda hastalar 5. günde işlerine dönebilmektedir. Hipofiz bezinde bir sorun oluştuğunda, büyüme hastalığı, adet düzensizliği, memeden süt gelmesi, erkeklerde erkeklik kaybı, aşırı tüylenme veya kılların dökülmesi, çok su içme, çok idrara çıkma, yüksek tansiyon, aşırı kilo ya da kilo kaybı, cinsel isteksizlik gibi rahatsızlıklar gündeme gelir. Bu tür belirtilerde, sorunun teşhisi için muayene ve hormon testleri gibi yöntemlere başvurulur, hipofizin MRGsinin çekilmesi de gerekebilecektir. Tümör söz konusu olduğu durumlarda, cerrahi müdahele ve ışın tedavisi yapılır. Bazı hipofiz tümörleri birkaç ilaca cevap verir. Gerekli hormonların vücut tarafından salgılanamadığı durumlarda, hormonlar vücuda dışarıdan sağlanır. Beyin tümörlerinin bir kısmını, hipofiz ve hipofiz bölgesi tümörleri oluşturur. Hipofiz ameliyatları beyin cerrahisinin özellikli ameliyatlarındandır ve gerekli teknik imkanlar, ekip ve yoğun bakım şartları sağlandığında yapılabilmektedir.Hipofiz Bezi Tarafından Salgılanan Hormonlar ve EtkileriBeynin altında, beyne yapışık olarak bulunan hipofiz bezi, tiroid, böbrek üstü bezi gibi diğer bezlerin, hormon salgılamasını kontrol eder. Bu hormonlar, vücudun sağlıklı işlemesi için çok önemli etkilere sahiptir.Tiroid Hormonları: Tiroid bezi hormonlarının aşırı salgılanması, zayıflama, sinirlilik, kalp atım hızının normalden fazla olması (taşikardi), ellerde titreme, kaslarda güçsüzlük, yorgunluk ve ishal gibi etkiler yaparken, az salgılanması durumunda tersi etkiler görülmektedir. Bunlar fazla uyuma, şişmanlık, kas gücünün azalması olarak sıralanabilir… Bebeklerde bu hormonun az olması ise zeka geriliğine neden olmaktadır.







Büyüme Hormonu: Hipofiz bezindeki tümörler nedeniyle oluşan hastalıkların en belirgin olanı Büyüme Hastalığıdır. Hasta el bileğindeki sinir sıkışmaları, yüzde ve vücudun diğer bölgelerindeki büyüme nedeniyle doktora gider. Genellikle, eller, yüz, kulak, çene, kaş ve cinsel organ gibi vücudun uç bölümlerinde oluşur. Çok su içmek, kilo kaybetmek, şeker hastalığı, kalp büyümesi bu tabloya eşlik edebilmektedir. ADH Hormonu: Hipofiz bezi tarafından salgılanan ADH hormonu, sürekli idrara çıkmayı engeller. Kafa travmaları, hipofiz bezi tümörleri ve iltihapları söz konusu olduğunda, ADH salgılanamadığı için, kişi sürekli idrara çıkma ihtiyacı hisseder. Ayrıca, hipofiz ameliyatları sırasında, arka hipofizin alınması da hastalığın sebepleri arasında yer almaktadır. Benzer şikayetler yaratması nedeniyle diabetes mellitus (şeker hastalığı) ile karıştırılan Şekersiz Şeker Hastalığı, ADH hormonunun eksikliği nedeniyle oluşmaktadır.ACTH Hormonu: Hipofizin salgıladığı ACTH hormonu, böbrek üstü bezini etkileyerek kortizon salgılanmasını sağlar. Kortizonun fazla olması, şişmanlık, tüylenme ve yüzde kırmızılık gibi etkiler yapar.



Prolaktin Hormonu: Hipofiz tarafından salgılanan prolaktin, lohusalık ve emzirme döneminde, süt üretimi sağlar ve adetin durmasından sorumludur. Böylece emzirme döneminde kadın yeniden gebe kalmaktan korunur. Prolaktin hormonu hipofiz tümörüne (adenomuna) bağlı olarak fazla salgılandığında, adet döngüsünün düzeni bozulur. Lohusa olmayan kadınlarda, göğüslerden süt salgılanmasına neden olabilir. Hipofiz adenomuna bağlı olarak erkeklerde fazla salgılanıyorsa libido kaybı yapabilir.10.03.2008

'

Kaynak: Anneyiz