Çocuklar ve Yaz Kazaları
Yaz mevsimi olumlu birçok özelliğinin yanında özellikle çouklar için bazı tatsız sürprizler de hazırlıyor. Güneş yanığı, çarpması, düşme, böcek sokması yazın karşılaşılan kazalarn başında geliyor. Biz de bu kazaları ve alınması gereken önlemleri Memorial Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Gökhan Mamur ile konuştuk. : Yaz aylarında çocuklarda en sık görülen yaz kazaları nelerdir? Uzman Dr. Gökhan Mamur 14 yaş altindaki kaza ile ilişkili ölümlerin yarisi Mayis ve Agustos aylari arasinda olmakla birlikte Temmuz ayinda en yüksek düzeye ulaşir. En önemli sebep çocuklarin yaz tatiline çikmiş olmalari ve erişkinlerin onlari gözetmiyor olmalarindan kaynaklanmaktadir. Amerika da bu yil yaklaşik 3 milyon çocugun kaza nedeniyle hastanelere başvuracaklari öngörülmektedir. 10-14 yaş arasi çocuklar ölümlerin %50 sini oluşturmakla birlikte, 5-9 yaş arasi grup %44 ünü oluşturmaktadir. 5 yaş alti dönem %6.
%66 Boğulma
%52 Bisiklet
%49 düşme
%41 arabanın çocuğa çarpması
%40 araba kazası
: Bu kazalar karşisinda alinmasi gereken tedbirler nelerdir? Uzman Dr. Gökhan Mamur En önemli nokta, çocuklarımız çok sorumlu olsalar bile 9 yaşına kadar erişkinler tarafından kazalar açısından yakından izlenmeliler. 3 yanı denizlerle çevrili ülkemizde boğulma kazalarına çok dikkat etmemiz gerekiyor. Her şeyden önce mümkünse sahil güvenliği olan alanlarda denize girmeli. Deniz kirliliğinin olmadığı bölgeler kullanılmalı. Çocuklarınız yüzerken onları asla, asla yalnız bırakmayın ve her an için gözünüzün önünde bulundurun. Çocuğun boğulması için 1 dakika yeterlidir. Bisiklet kazalarını önlemenin en iyi yöntemi eğitimdir. Trafiğe kapalı alanlarda
kullanımı önerilir ve mutlaka çocuklarınıza kask giydirin. Düşme ve arabaların çocuklarımıza çarpmasının önlemi yine izleme ve eğitimden geçmektedir. Araba kazalarından meydana gelen ölümcül hasarların azaltılmasındaki en önemli görev biz erişkinlere düşmektedir çünkü direksiyonun arkasında biz bulunmaktayız. Bunun yanı sıra yeni doğmuş bebekten büyük çocuklarımıza kadar uygun araba koltukları mutlak suretle kullanılmalı. Amerika da birçok hastanede bebeğin araba koltuğu sağlık ekibine gösterilmediği taktirde yenidoğan bebek taburcu edilmemektedir.
: Bebekleri ne zaman güneşe çikarmak gerekir? Güneş yanigi ve güneş çarpmasi konusunda hangi tedbirler alinmalidir? Uzman Dr. Gökhan Mamur Bebeklerin güneş altina çikmalari için belli bir yaş yoktur. Ancak yazin saat 10:00-16:00 arasinda güneşin en kizgin oldugu dönemde çikarilmamalilar. Güneş yanigina önlem olarak güneş kremi kullanmak gerekir; 18 in üstündeki koruma faktörleri daha pahali olmakla birlikte bebeginizin cildini daha fazla korumazlar. Güneş çarpmasi fazla isiya maruz kalmaktan ileri gelir. Sivi kaybi ve susuzluga sebep olur. Vücuttaki isi merkezlerini etkileyerek yüksek ateşe meydan verir. Sicak havalarda hafif giysiler giydirilmeli ve şapka kullanilmali.
: Güneş çarpmasina maruz kalan bebeklerin bu durumdan kurtulmasi için neler yapilmalidir? Uzman Dr. Gökhan Mamur Vücut ısısını daha da arttirmamak için bebegi sakin tutmak gerekir Isiyi vücutta hapsedecek giysiler kesinlikle giydirilmemeli ve bol bol sivi vermeli. Tabi böyle bir durum bebekleri erişkinlere kiyasla daha çok ve çabuk etkileyeceginden mutlaka doktora başvurmalidir.
: Arı ve böcek sokmaları karşısında ne yapılmalıdır? Uzman Dr. Gökhan Mamur Her şeyden önce önlem. Sivrisinege karşi %30 luk DEET erişkinler tarafinca kullanilmakla birlikte çocuklara önerilmemektedir. Rüzgar sivrisinekleri uzak tutmaktadir. Böcek öldüren işiklar da mevcuttur. Biraz espirili olmakla birlikte ekolojik bir yaklaşim istiyorsaniz bahçenizin yakinlarina yarasa evi kurulabilir. Bir yarasa bir saat içinde yüzlerce sivrisinek yemekle birlikte zehirli yanlari yoktur ve seyretmesi de heyecanli dakikalar yaşatabilir
Arı sokmasında yapmamanız gereken en önemli şeyler panik ve parmaklarınızla veya cımbız ile arının iğnesini ciltten çıkartmaktır. Böyle yaparsanız iğne içinde kalmış zehiri cilt içine sıkmış olursunuz ve yara daha beter bir hal alacaktır. Bıcağın keskin olmayan tarafı, bir kredi kartı gibi bir cisim ile tek tarafından iterek iğneyi çıkartabilirsiniz. Hemen soğuk kompres uygulayın.
Böcek ısırıklarına karşı genel yaklaşımda böceği öldürün fakat onu atmayın ve tanımlamaya çalışın. Tıbbi tedavi genelde gerekmemekle birlikte allerjik yanıt, sıtma gibi hastalık taşıyıcılığı, infeksiyon veya zehir söz konusuysa doktorunuz ile temas kurmanızda büyük fayda vardır. Allerjik yanıtta belirtiler öksürük, nefes güçlüğü, hırıltı, şişkinlik, kaşınma ve kusmadır. Yapılmaması gerekenler: ısırılan bölgenin kalpten daha yüksek düzeyde tutulması, turnike uygulamayın, uyarıcı, aspirin veya ağrı giderici doktor tavsiyesi dışında vermeyin ve koşuşturmayın. Kaşıntı sonrası yara oluşursa mutlaka sabunlu su ile bu bölgeyi temiz tutmalı. Ülkemizde akrep ısırıklarına da karşı dikkatlı olmalı. Her akrep zehirli değildir. Isırık vakalarının hafif olanlarında ısırık bölgesinde uyuşma, iğnelenme ve kaşınma hisedilebilir. Ağır vakalarda havale, kas spasmları, idrarı tutamama, fazla tükürük, hızlı solunum, zorlu solunum, solunumun durması, karın ağrısı, gaita tutamamak, yüksek tansyon, anormal kalp atımları, hızlı kalp atımları ve sinirlilik. 6 yaş altı çocuklarda belirtiler daha ağır ve bariz görülebilir. Yapılacak ilk şey ısırık bölgesine 10 dakika buz uygulamak ve ardından 10 dakika uygulamamaktır ve bunu tekrar etmektir. Mümkün olduğu kadar hasta sakin ve hareketsiz tutulmalıdır. Hastaneyi aramadan hastanın yaşı, kilosu, genel durumu, ısırığın saat kaçta meydana geldiği bilinmeli. Hemen ardından hastaneye gidilmeli. Bu tür durumlarda tıbbi beklenti 6 yaş altındaki çocuklarda ölüm riski büyük çocuklara kıyasla daha olasıdır. Isırıktan 2-4 saat sonra kötüleşme gözlenirse durumun ağır seyredeceği söz konusudur. Belirtiler 24-48 saatte son bulurken bazen 4 gün sonra bile ölüm gözlenebilir.
: Bebekleri denize ve havuza sokarken dikkat edilmesi gereken noktalar nelerdir? Uzman Dr. Gökhan Mamur En önemli şey erişkinlerin çok dikkatli olmalaridir. Ayni zamanda güneşten bebeklerin çok rahatlikla etkilenebilecekleri de göz önünde bulundurmalidir. Denize girilen bölge ve havuz bakimi yani suyun temizligi de dikkate alinmali. Unutmayin, bebek veya çocuklar bir kova suda, tuvalette (klozet) veya birkaç santimlik suda bile bogulabilirler. Tedbirlerinizi buna göre alin! Bogulmanin belirtileri solukluk, morarma, karin şişkinligi, öksürük ile pembemsi köpüklü balgam çikartmak, şaşkinlik, ateş, sinirlilik, uykuya egilim, nefes almamak, düzgün olmayan solunum ve kusma. Bogulan bir çocuk gördüyseniz bu konuda egitimli degilseniz veya kendinizi tehlikeye atiyorsaniz kurtarma girişiminde bulunmayin ve varsa bir profesyonele haber verin. Sudan çikarilmiş şahsa hemen canlandirma başlatilmali; suyu akcigerlerden çikarma girişimine girmeyin ve hemen suni solunum başlayin. Isi kaybini önlemek için islak giysileri çikartin ve şahsi isitmaya çalişin. Denize gitmeden önce kardiyopulmoner resüsitasyon kursu alabilirsiniz. Havuzunuz var ise çevresini mutlaka demir parmaklık ile çevreleyin ve kapılarını emniyet altında tutun. Çocuğunuzu bulamıyorsanız ilk aşamada havuza bakın.
: Yazın sıcakta çok fazla terleyen bebekler için bir tedbir almak gerekir mi? Uzman Dr. Gökhan Mamur Yenidoğan döneminde termoregülasyon yani ısı kontrolü çok iyi değildir. Yani bebek çevreden dolayı kolayca üşüyebilir veya kolayca ısınabilir. Bu dönemin bir özelliği daha ise bebeklerin çok iyi terleyememeleridir. Çok terleyen bebek sıvı kaybına uğradığından anne sütünü daha çok isteyecektir ve daha çok emzirilmelidir. Unutmayınki anne sütünün %88 i sudur.
Hepinize Mutlu, Sağlıklı, Ve Kazadan Uzak Bir Yaz Dilerim!!!
Memorial Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Gökhan Mamur'a teşekkür ederiz.
Kaynak: Bebek