4483 Sayılı Memurlar Ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun

[Bluesky24]

1982 Anayasasının 129. Maddesinin son fıkrasında &Memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında işledikleri iddia edilen suçlardan ötürü ceza kovuşturması açılması, kanunla belirlenen istisnalar dışında, kanunun gösterdiği idari merciin iznine bağlıdır denilerek, memur ve diğer kamu görevlilerine, isnatlar karşısında haklarında ceza kovuşturması yapılması konusunda güvence sağlanmıştır. Bu husus, 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun 24. Maddesinde de &Devlet memurlarının görevleri ile ilgili veya sırasında işledikleri suçlardan dolayı soruşturma ve haklarında dava açılması özel hükümlere tabidir şeklinde düzenlenerek, memurlar ve diğer kamu görevlilerinin, görevlerini yaparken, haksız isnatlara maruz kalmalarının önüne geçilmeye çalışılmıştır. 4483 Sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanunun yürürlükte bulunduğu 7.5 yıla yakın süreçte, kanunun çeşitli maddeleriyle ilgili tartışmalar yaşanmış ve farklı makamlarca farklı uygulamalarda bulunulmuştur. Danıştay Birinci Dairesinin, 17.04.2000 tarih ve 2000-59 Karar No'lu istişari görüş çerçevesinde, yapmış olduğu yorumlamalar konuya belli düzeyde ışık tutmuşsa da, uygulamalarda karşılaşılan değişik sorunlar yeni yorumlamaları veya açıklığa kavuşturulmaları zorunlu kılmıştır. Bu sebeple, kanunla açık şekilde ifade edilmemiş konularla ilgili yorumlar ve uygulamalar sadece yorumda veya uygulamada bulunan kişi ve makamları bağlayabilir.AmaçMadde 1- Bu Kanunun amacı, Memurlar ve diğer kamu görevlilerinin görevleri sebebiyle işledikleri suçlarından dolayı yargılanmaları için izin vermeye yetkili mercileri belirtmek ve izlenecek usulü düzenlemektir.KapsamMadde 2 – Bu Kanun, Devletin ve diğer kamu tüzel kişilerinin genel idare esaslarına göre yürüttükleri kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevleri ifa eden memurlar ve diğer kamu görevlilerinin görevleri sebebiyle işledikleri suçlar hakkında uygulanır.Görevleri ve sıfatları sebebiyle özel soruşturma ve kovuşturma usullerine tabi olanlara ilişkin kanun hükümleri ile suçun niteliği yönünden kanunlarda gösterilen soruşturma ve kovuşturma usullerine ilişkin hükümler saklıdır.Ağır cezayı gerektiren suçüstü hali genel hükümlere tabidir.Disiplin hükümleri saklıdır.(Ek: 2/1/2003-4778/33 md.) 765 sayılı Türk Ceza Kanununun 243 ve 245 inci maddeleri ile 1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununun 154 üncü maddesinin dördüncü fıkrası kapsamında açılacak soruşturma ve kovuşturmalarda bu Kanun hükümleri uygulanmaz.···Bu Kanun, 4 Şubat 1329 tarihli Memurin Muhakematı Hakkında Kanunu Muvakkat kapsamında yer alan &görev sebebiyle işlenen suçları Yasa kapsamına almış, &görev sırasında işlenen suçları kapsam dışına çıkarmıştır. Görev sebebiyle işlenen suçlar, memuriyet görevinin ifası nedeniyle işlenen suçları içermektedir. Suçun memuriyet görevinden doğmuş sayılması için memuriyet işleriyle ilgili olması, suçu doğuran fiil ile kişinin görevi arasında illiyet bağının bulunması gerekir.Bu Kanunun uygulanabilmesi için kişinin;1. Memur ve diğer kamu görevlilerinden olması, 2. Suç işlemesi,3.Suçu, görevi sebebiyle işlemiş olması gerekmektedir.§ Suçun işlendiği yer ve zaman(zamanaşımı süresinde) önemli değildir.§ İşlenen suçun görevle ilgili olması şarttır.§ Görevi sebebiyle olmayan ancak görevi esnasında işlenen suç bu kanun kapsamında değerlendirilemez. A- Memurun Tanımı1- Anayasaya göre MemurAnayasamızda memur tanımı yapılmaktan kaçınılmış, 128.maddesinde: &Devletin, Kamu İktisadi Teşebbüsleri ve diğer kamu tüzel kişilerinin genel idare esaslarına göre yürütmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevler, memurlar ve diğer kamu görevlileri eliyle yürütülür şeklinde bir tanımlama yapılmıştır.Bu tanım, 4483 sayılı Kanuna &Kamu İktisadi Teşebbüsleri deyimi çıkarılarak aynen konulmuş, dolayısıyla KİT personeli yasa kapsamına alınmamış, bu Kanunla 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 11.maddesinin (d) bendi değiştirilerek Teşebbüs Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu üyelerinin yargılanmaları bu Kanun kapsamına alınmıştır.2- Devlet Memurları Kanununa Göre Memur657 Sayılı D.M.K.nun 4. Maddesine göre Kamu hizmetleri; memurlar, sözleşmeli personel, geçici personel ve işçiler eliyle gördürülür. Aynı maddenin (A) bendine göre ise; mevcut kuruluş biçimine bakılmaksızın, Devlet ve diğer kamu tüzel kişiliklerince genel idare esaslarına göre yürütülen asli ve sürekli kamu hizmetlerini ifa ile görevlendirilenler, bu kanunun uygulanmasında memur sayılır. Yukarıda tanımlananlar dışındaki kurumlarda genel politika tespiti, araştırma, planlama, programlama, yönetim ve denetim gibi işlerde görevli ve yetkili olanlar da memur sayılır.Bu tanım çerçevesinde Devlet memuru:- Devlet kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli bir görev yapan,- Bu göreve devamlı görev yapmak üzere atanmış olan,- Genel ve Katma Bütçeli Kanunlar, İl özel İdarecileri, Belediyeler, İl özel İdareleri ile Belediyelerin kurdukları birlikler ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar, kanunla kurulan fonlar, kefalet sendikaları ve Beden Terbiyesi Bölge Müdürlüklerinden aylık alan,Kişidir.3- Türk Ceza Kanununa Göre Memur765 Sayılı Türk Ceza Kanunu'nun 279. Maddesinde, &-Devamlı veya muvakkat surette teşrii, idari veya adli bir amme vazifesi gören devlet veya diğer her türlü amme müesseseleri memur ve müstahdemleri,-Devamlı veya muvakkat, ücretsiz veya ücretli, ihtiyari veya mecburi olarak teşrii, idari veya adli bir amme vazifesi gören kimseler memur sayılır hükmüne yer verilerek memur tanımı yapılmıştır. Ancak, 5237 Sayılı Yeni Türk Ceza Kanunu'yla memur kavramından vazgeçilerek kamu görevlisi kavramına yer verilmiştir. 5237 Sayılı Kanun'un 6. Maddesinin c bendinde kamu görevlisi, &kamusal faaliyetin yürütülmesine atama veya seçilme yoluyla ya da herhangi bir surette sürekli, süreli veya geçici olarak katılan kişi şeklinde tanımlanmıştır. Böylelikle kamusal faaliyete katılan herkes (katılma şekline ve süresine bakılmaksızın) kamu görevlisi olarak kabul edilmiştir.4- 4483 Sayılı Kanuna Göre Memur ve Diğer Kamu GörevlisiKanunun 2. Maddesinde, Memurlar ve diğer kamu görevlileri; &Devletin ve diğer kamu tüzel kişilerinin genel idare esaslarına göre yürüttükleri kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevleri ifa edenler… olarak tanımlanmıştır.Kanunun genel gerekçesinde, MMHK eleştirilirken TBMM'nin 08.08.1941 tarih ve 1255 sayılı tefsir kararı uyarınca TCK.nun 279. maddesine göre memur sayılan kişiler hakkında da MMHK'un uygulanmasının, memur olmayan kişilere de teşmil edilmesi nedeniyle çok geniş bir personel grubunun sisteme dahil edilmesinin sakıncalı olacağından bahsedilmiş olmasından, 4483 sayılı Kanunun, bu kanuna tabi olanlar yönünden kapsamının daha da daraltıldığını anlamak gerekecektir.