Kontakt Dermatit

[Bluesky24]

Kontakt Dermatit





Tanımlar

Dermatit, derinin üst tabakasının inflamasyonudur (yangısıdır). Derinin zararlı sayılan bir uyarana karşı verdiği yanıttır. Uyaranın gerçekten zararlı olması gerekmez. Bu tepki, uyaranı etkisizleştirmek üzere verilir.Kontakt dermatit, bazı maddelerin deriye doğrudan temas etmesi sonucu ortaya çıkan inflamatuar bir reaksiyondur. Temizlikçiler, kuaförler, hemşireler, mutfak işlerinde çalışanlar, inşaat işçileri ve metal endüstrisinde çalışanlarda kontakt dermatit görülme oranı yüksektir.

Kontakt dermatit, immünolojik (allerjik) ve immünolojik olmayan (irritan) şeklinde ikiye ayrılır:1.AllerjikKontakt DermatitÖnceden herhangi bir allerjen maddenin teması ile duyarlanmış deriye aynı maddenin tekrar temas etmesi ile ortaya çıkan immünolojik (bağışıklık sistemi tarafından başlatılan) bir reaksiyondur. Kontakt dermatit tanısı konan hastaların yaklaşık % 25-30 kadarını allerjik kontakt dermatit oluşturmaktadır. Burada gecikmiş tip aşırı duyarlılık reaksiyonu söz konusudur. Allerjen madde ile ilk temas sonrası organizmada bu allerjene karşı duyarlılık gelişir. Duyarlılık gelişme süresi ortalama 14-21 gündür. Duyarlanmış organizmada allerjenin tekrar teması ile genellikle 24-48 saat sonra dermatit ortaya çıkar. Allerjik kontakt dermatit en sık görülen meslek hastalıklarındandır.Derinin travmatize ve enfekte olması halinde allerjenin deriyi geçisi artar ve duyarlılık çok daha kolay gelişir. Özellikle lokal olarak uygulanan ilaçlara bağlı olarak allerjik kontakt dermatit gelişme riski yüksektir. Bazı kişilerde allerjik kontakt dermatit oluşumuna genetik yatkınlık vardır. Kontakt allerjen bir maddeye önceden duyarlanmış kişilerde, aynı madde ile ikinci veya daha sonraki temaslardan 24-48 saat sonra allerjik kontakt dermatit ortaya çıkar. Göz kapakları, boyun ve genital bölge en kolay kontakt dermatit gelişen bölgeler iken avuç içi, ayak tabanı ve saçlı deri daha dirençlidir. Allerjik kontakt dermatit her yaşta görülebilir. Çevresel faktörler nedeniyle kadınlarda erkeklerden biraz daha sık rastlanır. Kadınlarda kozmetiklerden, erkeklerde ise daha ziyade mesleksel olarak karşılaştıkları maddelerden meydana gelmektedir. Ayrıca gençlerde mesleki ve kozmetik allerjenler daha sık etken olurken, yaşlılarda topikal ilaçlar ön sırayı almaktadır.Allerjik kontakt dermatit'e neden olan başlıca allerjenler; antiseptik ajanlar, bitkiler (zehirli sarmaşık), elementler, giysiler, ayakkabılar, kozmetikler, lastik, plastik, lokal uygulanan ilaçlar, güneşten koruyucular ve parfümlerdir.Bir allerjene karşı meydana gelen duyarlılık haftalarca, yıllarca hatta aşırı duyarlılıkta bütün bir ömür boyu devam edebilir. Kontakt duyarlılığı olan kişilerde allerjen ile tekrar temas sıklığına ve temas süresine bağlı olarak dermatit'te akut alevlenme ve iyileşme dönemleri izlenir. Neden olan allerjen ile temas tamamen kesilirse dermatit genellikle birkaç hafta içinde iyileşir. Allerjen ile temas devam ederse dermatit kronikleşir. Allerjik kontakt dermatit'in belirli bir vücut bölgesine lokalizasyonu ve klinik görünümü, genellikle allerjen maddenin tanımlanması yönünden ipucu verebilir.Kontakt allerjenlerden bazıları ağız veya parenteral yol (enjeksiyon şeklinde) ile de vücuda alınabilir. Bu durumda kontakt temas kesilse bile dermatit'in iyileşmediği görülür. Duyarlılık bulunan allerjen ile çapraz reaksiyon veren maddeler varsa bu maddeler ile de temasın kesilmemesi dermatit'in kronikleşmesine neden olur. Nikel ve krom gibi çevremizde çok yaygın bulunan kontakt allerjenlerden tamamen sakınmak imkansızdır. Bu nedenle nikel ile krom'a bağlı el dermatitleri kronikleşir ve uzun yıllar iyileşmezler.Allerjik kontakt dermatitin seyrinde; yaş, kişinin kooperasyonu ve tedaviye uyumu gibi kişisel faktörlerde önemli rol oynar. Stres, tetikleyici bir faktör olarak dermatitin seyrini etkileyebilir.



Kaynak: Doç.Dr. Ercan ARCA, Tıp Fak. V. sınıf ders notları, GATA Dermatoloji AD, Ankara



Ahlat, Darı, Nar, Sarmaşık



Burun akıntısı tehlikeli olabilir!





Alerjiye yol açan molekül bulundu





Göz allerjisi artık kışın da görülüyor





Alerjik hastalıklar tüm dünyada artıyor





Çağımızın hastalığı: Alerji







Astım (Bronşiyal Astma): Astım nedir?, Astım: Tanı (Teşhis), Arı Allerjisi, Lateks (Doğal Lastik) Allerjisi?, Anafilaksi (Anafilaktik Şok), Anafilaksi: Tedavi ve Koruma, Atopik Dermatit: Genel Bilgiler, İrritan Kontakt Dermatit, Fotokontakt Dermatit, Kontakt Dermatitler: Tanı ve Tedavi, Kontakt (Temas) Allerjenleri, Allerjik Rinit Nedir? Nasıl Oluşur?, Kaç Çeşit Allerjik Rinit Vardır?, Allerjik Rinitlerde Şikayetleri Artıran Faktörler