Tüylenme..

[Bluesky24]

Tüylenme..



Asiri Tüylenme

Güzellige düsen gölge: Asiri tüylenme

Güzelligin ve estetigin vazgeçilmez ön kosulu olarak görülen pürüzsüz bir teni gölgeleyen asiri tüylenmenin birçok nedeni var. Uzmanlar bu nedenlerin kalitimdan, hormonal faktörlere, ilaçlardan, kötü huylu tümörlere kadan uzanabildigine dikkat çekiyorlar.***Binlerce yildir saglikli, tüysüz, pürüzsüz bir teni güzelligin tarifini yapan sanatçilar neredeyse vazgeçilmez bir kosul olarak görmüsler. öyle yazip, öyle resmetmisler güzelligi.

Tabii kaçinilmaz olarak ayni anlayis kadinlar için de geçerli olmus. Bugün kendisini güzel hissetmek isteyen her kadin cildinin , tüysüz bir görünümde olmasini istiyor. Ama ne yazik ki, her kadin bu kadar sansli degil. Basta hormonal olmak üzere birçok faktörün yarattigi killanmalar kadinlarin ciddi bir stres altina girmesine, ikili iliskilerinin, toplumsal yasamlarinin olumsuz etkilenmesine neden oluyor.

Vücuttaki killarin artisinin hem estetik hem de sosyal açidan sorun yarattigini vurgulayan kadin hastaliklari ve dogum uzmani Opr. Dr. Erkan Sari (*) bu sikayetlerle hergün yüzlerce kadinin iç hastaliklari, endokrinoloji polikliniklerine ve estetik merkezelerine basvurarak çare aradigini belirtiyor. Dr. Sari'nin verdigi bilgiye göre sorunun anlasilabilmesi için önce vücuttaki normal kil yapisinin bilinmesi gerekiyor. Vücuttaki tüyler vellüs ve terminal killar olmak üzere ikiye ayriliyor. Vellüs denilen tüyler çocuklarin yüzelerini kaplayan ince ve renksiz tüyler. Terminal killar ise daha kalin ve renkli olup seks hormonlarina bagimli (erkeklerin çene ve karninda) veya bagimsiz (kirpik ve kaslar) olmak üzere gelisiyorlar. Erkeklik hormonlari (androjen) seks hormonunun etkili oldugu alanlarda vellüsleri, terminal kil haline çevirebiliyor.

Kadinlardaki asiri tüylenmenin tip dilindeki adinin hirsutizm oldugunu söyleyen Opr. Dr. Erkan Sari, Bu genelde androjene bagli olarak gelisir. Genç kadinlarin ortalama yüzde 25-35Õinde karin alt bölgesi, memebasi kenarlari ve dudak üst bölgelerinde terminal kil bulunur. Birçok kadinda yasla bu killarda artis gözlenir diyor.

Hirsutizm androjene bagli ve bagimsiz olarak iki gruba ayriliyor. Androjene bagimli tip hirsutizmde killanma, erkekte killanma görülen bölgelerde artiyor ve daha çok erginlikle ortaya çikiyor. Opr. Dr. Erkan Sari, genellikle bu tip hastalikla altta önemli bir sorun saptanmadigini belirterek, Androjende hafif bir artmaya veya ciltte androjene karsi gelisen asiri hassasiyete bagli olarak bu bozukluk belirir. Androjene bagimli olmayan hirsutizm ise vücudun herhangi bir bölgesinde killanma artisi ile kendini gösterir diye konusuyor. Bu durumun ya kil köklerinin kan dolasimindaki androjen hormonlara asiri duyarli olmasina ya da böbreküstü bezleri veya yumurtaliklardan androjen hormon üretiminin artmasina bagli oldugunu belirten dermatoloji uzmani Dr. Tülin Mansur (**) ise söyle konusuyor: Ilk durumda kanda hormon miktari artmamistir, ancak kil kökleri bu normal düzeydeki hormona asiri cevap vererek normalden hizli uzar ve kalinlasirlar. Böyle kisilerde killanma ergenlikle birlikte baslar, 30'lu yaslara kadar artar, daha sonra o düzeyde kalir. Ikinci durumda ise kanda androjen hormon miktari artmistir; killarda çogalma ergenlikten önce veya sonra baslayabilir.

Bu hormonal bozuklugun en sik karsilasilan nedenleri; yumurtalik veya böbreküstü bezlerindeki kistler, hücre çogalmasi veya iyi ya da kötü huylu tümörlerdir. Bu hastalarda androjen hormon fazlaligindan kaynaklanan adet düzensizlikleri, deride asiri yaglanma ve sivilcelenmeler, ses kalinlasmasi, gögüslerde küçülme, saç dökülmesi, kötü kokulu terleme gibi belirtiler de bulunabilir. Eger bu belirtiler oldukça hizli bir sekilde ortaya çikarsa ve kandaki hormon düzeyi çok yüksekse kötü huylu tümörlerden kuskulanmak gerekir.

Asiri tüylenmeye bazen çesitli nedenlerle kullanilan danazol, anabolik steroidler, kortizon, progesteron, fenitoin, diazoksid, siklosporin, streptomisin, minoksidil gibi ilaçlar da yol açar. Bunlarin bir kismi androjen etkisine sahip, bir kismi da kil büyümesini dogrudan uyaran ilaçlardir. Ilaçlara bagli tüylenme genellikle kalici degildir ve ilacin kesilmesinden sonra birkaç ay içinde geriler. çok daha nadir olarak böbreküstü bezleri ve yumurtaliklarin hormon salgilamasini düzenleyen, hipofiz adi verilen bir bezin asiri çalismasi vushing ve akromegali gibi hormonal hastaliklara ve bu hastaliklarin bir belirtisi olarak asiri tüylenmeye yol açabilir. Hipofiz bezinin prolaktin adi verilen bir hormonu fazla miktarda salgilamasi, hipotiroidi ve sismanlik da tüylenme nedenleri içinde yer alir.

Teshis nasil konuluyor?

Hirsutizmin nedenleri arastirilirken önce altta herhangi bir hastalik yatip yatmadiginin incelenmesi gerekiyor. Opr. Dr. Erkan Sari, arastirma yapilirken dikkat edilmesi gereken konularda sunlari söylüyor:Bu konuda ilaçlarin özellikle dogum kontrol haplarinin kullanmaya baslandigi yas sorulmalidir. Ayrica hastalarda aile hikayesi, adet düzeni, sismanlik hikayesi, killanma yaninda saçin ön bölgelerinde dökülme, ses kalinlasmasi gibi belirtiler sorgulanmalidir. Kanda en fazla bulunan androjen testosterondur. Testosteron cilte etki göstermek için 5 alfa redüktaz adi verilen bir enzime ihtiyaç duyar. Yapilan çalismalarda hirsutik kadinlarda diger kadinlara göre bu enzimin daha fazla oldugu gösterilmistir. Tüm bu saptamalara ragmen hirsutik kadinlarda çogu zaman altta bir hastalik saptanamamaktadir.

Düzenli adet gören ve muayenesinde herhangi bir hastalik belirtisi olmayan kisilere genelde hormonal inceleme gereksizdir. Fakat killanma yaninda adet düzensizligi mevcut ise kan alinip serum testosteron, prolaktin, progesteron, LH ve FSH düzeyleri incelenmelidir. Hirsutizm kadinlarda ciddi psiko-sosyal sorunlar yaratan bir kozmetik problemdir. Bu olay bir hastalik olmadigi için yapilacak tedavilerin kisiye yarar ve zarari çok iyi hesaplanmalidir. Tedavi yaklasimi iki yönlüdür: 1 Killarin mekanik olarak ortadan kaldirilmasi: Hafif killanma artisi olan hastalarda mekanik olarak killarin yok edilmesi yeterli ve güvenlidir. Traslama, görünen killarin geçici olarak ortadan kaldirilmasi için en kolay yöntemdir. Birçok kisinin iddiasinin aksine tras ile killarin büyümesi hizlanmaz. Elektroliz ise bölgesel killanma için güvenli bir yöntem olmasina ragmen pahali ve uzun süreli bir tedavi gerektiren bir yöntemdir.2 Ilaç tedavisi: Iyi bir ilaç tedavisi ile terminal killar daha ince ve daha renksiz bir hale gelebilmektedir. Hafif killanmasi olan genç bayanlarda ilaç tedavisi çok iyi sonuç vermektedir. Ne yazik ki ilaç tedavisi tam bir iyilesme saglamamakta ve kimi zaman tekrarlamasini önlemek için hayat boyu sürdürülmesi gerekebilir.

Degisik dallarin isbirligi gerekiyor. Dr. Tülin Mansur ise tedavide amacin, mümkünse nedenin örnegin örnegin kist veya tümörün ortadan kaldirilmasi oldugunu belirterek sözlerini söyle sürdürüyor:Eger bu mümkün degilse androjen hormon artisinin ilaçlarla baski altina alinmasiyla yeni kil artislarinin önlenmesi; bunun yanisira da mevcut killarin vücuttan uzaklastirilmasidir. Tedavi cerrahi, jinekoloji, endokrinoloji, dermatoloji, kozmetoloji gibi birçok dalin isbirligini gerektiriyor. Hormonal tedavide kullanilan ilaçlar androjen hormonlarin böbreküstü bezi ve yumurtaliklardan salgilanmasini veya kil köküne etki etmesini engelleyerek killarin asiri çogalmasini baskilar.

Glukokortikoidler, oral kontraseptifler, bromokriptin, spironolakton, siproteron asetat bu ilaçlar içinde en çok kullanilanlardandir. Bu ilaçlarin önemli yan etkileri olabileceginden mutlaka hekim kontrolünde kullanilmasi gereklidir. Tüylenme artisinda gözlenebilir bir degisiklik elde edilebilmesi için tedaviye en az 6 ay-1 yil devam edilmesi gerekir. Mevcut killarin tek basina hormonal tedaviyle ortadan kalkmayacagi bilinmelidir; bu nedenle tedavi epilasyon veya diger depilatuar yöntemleri de gerektirir. Androjen hormon fazlaligina bagli olmayan asiri tüylenme durumlarinda ise hidrojen peroksitle agartma, agda, depilatuar kremler, elektroliz veya laserle epilasyon gibi hastanin tercih ettigi yöntemlerden biri kullanilabilir.