YÜZEN CİSİMLER VE IŞIK ÇAKMALARI

[Bluesky24]

YÜZEN CİSİMLER VE IŞIK ÇAKMALARI

YüZEN CİSİMLER VE IŞIK çAKMALARI



Birçok kişinin görme alanlarında gördükleri hareketli, küçük noktacıklara yüzen cisimler denir. Sıklıkla duvar yada gökyüzü gibi düz bir zemine bakarken görülürler. Yüzen cisimler çok zaman önce Romalılar zamanında uçan sinekler (muscae volitantes) olarak tanımlanmıştır.







Yüzen cisimler, göz boşluğunu dolduran, jelatine benzer berrak bir sıvı olan vitreus içindeki küçük jel kümeleridir. Gözün önünde gibi görünseler de aslında gözün içindeki sıvıda yüzmektedirler ve retina tarafından gölge olarak görülürler (Retina: Gözün ışığa duyarlı iç tabakası).







İster küçük nokta, daire, çizgi şeklinde ister örümcek ağı şeklinde olsun yüzen cisimlerin ortaya çıkması, özellikle aniden gelişirlerse çok endişeye sebep olabilirler. Bununla birlikte bunlar genellikle önemsizdirler ve yaşlanmayı gösterirler. Vitreus jeli zamanla büzülür, retinadan ayrılır ve yüzen cisimlere sebep olur. Bu özellik miyoplarda daha sık görülür.







Yüzen cisimler önemli midir? Vitreus jeli ayrıldığı sırada retina yırtılabilir. Bazen gözün içinde az miktarda kanamaya sebep olur ve yeni yüzen cisim grupları şeklinde görülür. Eğer bu yırtık retina dekolmanı haline gelirse çok önemlidir. Nadiren göziçi inflamasyonları ve vitreus içinde oluşan kristale benzer birikintiler de yüzen cisimcikleri yaparlar.





Göz doktoru tarafından muayene edilmedikçe, yüzen cisimlerin tehlikeli olup olmadığına karar verilemez. Aniden ortaya çıkan yüzen cisimlerin yada ışık çakmalarının göz doktoru tarafından değerlendirilmesi gerekir.







Yüzen cisimlere ne yapılabilir? Yüzen cisimler bazan özellikle okurken görmeyi etkileyebilir ve çok rahatsız edici olabilir. Eğer yüzen cisim tam görme çizginizin üzerindeyse, yapılacak en iyi şey gözlerinizi hareket ettirmektir. Böylece sıvı girdap yapar ve yüzen cisim görme ekseninin dışına çıkar. Yukarı-aşağı bakmak gözün içinde değişik akıntılar oluşturur ve yüzen cisimler yer değiştiririr.







IŞIK çAKMASININ SEBEBİ NEDİR?





Gözün içini dolduran vitreus jeli bazen retinayı çeker. Bu çekme gerçekte bir ışık olmadığı halde ışık çakmaları yada ışık çizgileri görmeye sebep olur. Aynı şey, göze vurulduğu zaman yıldız görüldüğünde de olur.







Vitreus ayrılması jeli retinadan uzağa çektiği zaman birkaç hafta ışık çakması görülüp kaybolabilir. Bu, yaşlandıkça sık olarak meydana gelir ve genellikle endişelenmek gerekmez. Bazı nadir durumlarda, ışık çakmaları çok sayıda yeni yüzen cisimlerle ve hatta görme alanının bir kısmının kararmasıyla birliktedir. Böyle bir durumda retina yırtığı ya da dekolmanı gelişip gelişmediğini belirlemek için hemen göz doktoruna muayene olmak gerekir.



Her iki gözde zigzag çizgi ya da ısı dalgaları şeklinde görülen ve 10-20 dak. süren ışık çakmaları genellikle beyindeki kan damarlarının spazmına bağlı olarak ortaya çıkan migrendir. Eğer bunu başağrısı izlerse buna migren başağrısı denir. Bununla birlikte bunlar başağrısı olmadan da görülebilir. Bu durumda bu ışık çakmalarına oftalmik migren ya da başağrısız migren adı verilir.







Işık çakması ya da yüzen cisim varsa gözler muayene edilmeli midir? Yüzen cisimler yada ışık çakmaları genellikle ciddi bir göz problemini göstermez. Eğer çok sayıda olursa ya da belli bir zaman içinde daha kötüleşirse, göz doktoru tarafından muayene önerilir. Muayenede retina ve vitreus jeli dikkatle incelenir. Bu muayeneyi iyi yapabilmek için eğitim ve tecrübe önemlidir.







Not: Söz konusu olan sizin görmenizdir. Gözlerinizin mümkün olan en iyi bakıma hakları vardır.







Prof.Dr.Ahmet Gücükoğlu

Iü İstanbul Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları AD.

gucukoglu@turk.net