yeme bozukluklari

[Bluesky24]

yeme bozukluklari

Yeme Bozukluklari



Anorexi Nervoza

Bulimia Nervoza

Tikanircasina Yeme Bozuklugu

Sok Diyet





Anorexi Nervoza

Kilo alarak, sismanlamaktan asiri korkma sonucu, zayiflamak için sürekli çaba göstermeye Anorexia Nervosa denir.

Bireyin boyu veyasi arasindaki normal asgari agirliginin %85'inin altina indirmesi, Anorexia Nervosa tanisi koymak için yeterlidir. Dünya Saglik örgütü ( WHO ), boy, kilo veyas arasindaki ideal ölçüyü söyle tanimlamaktadir :



( ( Boy - 100 ) + ( Yas / 10 ) ) * 0,8 ( bayanlar için ) * 0,9 ( erkekler için )



örnek olarak 30 yasinda ve 1.75 boyundaki bir erkegin ideal kilosu söyle hesaplanacaktir.



= ( ( 175 - 100 ) + ( 30 / 10 ) ) * 0.9

= ( 75 +3 ) * 0.9

= 78 * 0.9

= 70,2 ( 70 kilo 200gram )





Hilde Bruch son 20 yilda bu konuda ciddi arastirmalar yapmistir. (1973 - 1978 - 1987 ). Bruch'a göre düsüncelerin sürekli beden agirligi ve yiyecekle ilgi tutulmasi aslinda derinlerde bir benlik kavrami bozuklugunun oldugunun geç kalmis bir isaretidir. Anoreksik bireyler güçsüz, etkisiz olduklarina yönelik kesin bir inanç tasirlar. Daha çok kusursuz bir küçük kiz imgesiyle kendilerini korumak isterler. Beden, benlikten ayri ve ebeveyne ait bir parça gibi yasanir. özerklik duygulari gelismemistir. Beden islevlerinin denetimi kendilerinde degilmis gibi yasarlar.

Anorexia Nervosalinin çocuklugu da genellikle ebeveynini sürekli hosnut etmeye çalisan iyi kiz çocugu seklinde geçmistir. Ergenlik dönemine geldiklerinde , birden inatçi ve olumsuz tavirlar edinmeye baslarlar. Bruch' a göre bunun nedeni bedeniyle yasadigi kopukluktan kurtularak bedeninin denetimi ele geçirmeye yönelik kendini tedavi etme girisimidir. Böylece Anksiyetesini beden agirliginin ve yiyeceklerinin denetimine dönüstürmüs olur.



Bruch'a göre Anorexia Nervosa bozuk anne - kiz iliskilerinden ve bu iliskide, çocugunkinden çok, annenin kendi ihtiyaçlarinin ön planda olmasindan kaynaklanir. çocuk anneden kendisine deger veren ve kendi varligini hissedebilecegi karsiliklari alamadiginda saglikli bir benlik duyusu gelistiremez. Kendisini annenin uzantisi olarak algilar.

Anorexia Nervosa'ya iliskin çalismalarin çogu anne - kiz iliskisi üzerine yapilmistir. Ratey ve Bemporad ( 1985 ) bazi anoreksik durumlarin baba - kiz iliskisindeki aksakliklardan da olusabilecegini gözlemlemislerdir. Anorexiali kizlarin babalari ilgili ve destekleyici görünmekle birlikte kizlari kendilerine ihtiyaç duydugunda onlariduygusal yönden yalniz birakirlar ve kendi veremediklerini kizlarindan beklerler. çogunlukla mutsuz bir beraberlik yasayan anne ve baba birbirlerinde bulamadiklarini kizlarindan bekleyebilirler. Kizlarini kendi ihtiyaçlarini saglayan bir self - obje yerine koyduklari için çocuga kendisi olabilme sansini tanimadiklarini söylemistir.

Gabbard 1990, Anorexia Nervosa'nin psikodinamigini söyle açiklar :





1 - Farkli ve tek olabilmek için çabalamak.

2 - Ebeveynin beklentileri sonucu olusan yapay benlik duyumunu reddetmeye çalismak.

3 - Gerçek benligin belirmeye baslamasi.

4 - Bedende somutlasan içsellestirilmis düsman anne imgesinin reddedilmesi.

5 - Asiri isteklere karsi savunma gelistirme.

6 - Kendisinin yerine digerlerini çaresiz durumda birakma.



Bulimia Nervoza

Bulimia Nervoza yemek yeme krizleri ve sonunda kusarak mideyi bosaltma çabalari olarak tanimlanir. Beden agirligi normale yakin oldugu gibi, asiri kilo kaybi olan hastalara da rastlanir. Bruch ( 1987 ) Anorexia ve Blumianin birbirinden farkli durumlar oldugunu söylemistir. Anoreksik kisilerin kati ve disiplinli , bulimik kisilerinse sorumsuz ve disiplinsiz olduguna dikkat çekmistir. Garfinkel ve Ark. 1980 - Hall ve Ark. ( 1984 ) bu görüsü paylasmayarak anoreksik hastalarin en azinda %40 - 50 'sinde Bulimia da görülmekte ve pek çok kisinin yasami boyu bu iki durum birbirinin yerini alabilmektedir demislerdir.



Bulimiklerin anneleri de çocuklarini kendi uzantilari olarak yasayan kisilerdir. Hem ebeveynde hem çocukta birbirlerinden ayrilma ile ilgili yogun güçlükler yasandigi saptanmistir. Humphrey ve Stern ( 1988 ) çocugun gelisim öyküsünde ortak olan yön, çocugun annesinden kopmasina yardimci olarak emzik, veya geçis nesnesi denilen battaniye v.s. gibi geçis nesnelerinden yoksun kalmis olmasidir. Besin maddesini alma içsellesmis kötü ya da saldirgan nesne imgesinin içe alinmasi, besin maddesi atma da bu kötü, saldirgan nesneyi disari atma olarak tanimlamislardir.



Tikanircasina Yeme Bozuklugu

Baslica özellikleri, tikInircasina yemek yeme nöbetleri ve arkasindan kendi kendine kusma, bagirsak yumusaticilari olan (laksatifler) ilaçlari yanlis kullanma, aç kalma ve asiri egzersiz yapmadir. ( Tikinma periodu için bakiniz Bulimia)

Yemek yeme ve kendini durdurma denetimi bozulmustur. çok hizli yemek yeme, rahatsizlik verene kadar yemek yeme, aç degilken bile büyük miktarda yemek yeme, kisinin ne kadar yedigi konusunda utanmasi nedeniyle yalniz basina yemesi ve sonra da kendini igrenç,suçlu ve depresif hissetme bulunur. Tani için belirgin sikinti, tikanircasina yemek yeme nöbetleri esnasinda ve sonrasinda suçluluk duygulari ve vücüdün estetigiyle ilgili kaygilar gerekir.



Tikinma nöbetleri ortalama olarak en az 6 aylik dönemde en az haftada 2 gün ortaya çikar. Gelecekteki arastirmalar da yemek yeme nöbetlerinin sayisindan çok, ortaya çiktigi günleri arastirmaya yönelik olacaktir. Belirtiler sadece Anorexia Nervozada ortaya çikmaz. Bazi uygunsuz dengeleyici davranislar (örnegin ishal olma, aç kalma ya da asiri egzersiz ) ara sira ortaya çikabilir. Ama tikanircasina yemenin etkilerine karsi koymak için düzenli olarak uygulanmaz.





ILISKILI öNCELIKLER VE BOZUKLUKLAR





Bazi bireyler depresyon, anksiyete ve bozuk duygudurumla tetiklendigini bildirmistir. Diger bir kisim birey, tikinircasina yemek yeme periodunu tetikleyen özel bir baslatici bulamamislardir. Ama asiri yemek yeme ile gerginlik duygusunun azaldigi belirtilmistir. Bazi bireyler kendilerini duygusuz boslukta hissetme anlarinda tikinircasina yemek yeme nöbetlerine girdiklerini tanimlamislardir.



Birçok birey bir gün boyunca ögünlerini planlamadan yer. Klinik ortamda bu yeme davranis biçimini gösteren bireylerde degisen derecelerde obesite (fazla yeme – sismanlik) vardir. çogu diyet yapmak için uzun süreli tekrarlayan çabalar gösterirler. Gida alimini denetleme zorluklari konusunda umutsuzluk hissederler. Bazilari kalori alimini kisitlarlar ama bazilari diyet yapma çabalarini birakabilirler. Bu bireyler ortalama bireylerden daha sismandirlar ve belirgin bir kilo alip verme dalgalanmsi görülür.



Tikinma yeme bozuklugu olan bireyler yemelerinin ya da kilolarinin esleriyle ve diger insanlarla iliskilerini, islerini ve kendilerini iyi hissetme yetilerinin engellendigini söylerler. Yeme bozuklugu olmayan bireylerle karsilastirilinca daha yüksek oranda kendinden nefret etme, igrenme, depresyon, kaygi, endise, somatik belirtiler ve kisilerarasi duyarlilik bildirirler. Kadinlarda erkekler göre 1.5 kez daha fazla görülür. Toplumlarda % 15 ile % 50 (ortalama % 30) oraninda görülmektedir.



Baslangici geç ergenlik ya da 20li yaslarin baslarinda çogu kez diyet yaparak belirgin kilo verdikten hemen sonradir.

Bunun disinda birçok bireyde tikinircasina yemek yeme nöbeti yerine asiri yemek yeme nöbetleri de görülmektedir.

(DSM IVden yararlanilmistir)

Sok Diyet

1999 yilinda ABD'de yayginlasan ve haftada 4 kilo vermenizi saglayan bir diyet listesi sunuyoruz.



Bu diyetin özelligi günde 2 litre (8 su bardagi) su içmeniz. Sürekli kilo kaybi için en pratik formül sudur; çünkü su istahi azaltarak bastirir ve bedenin depolanmis yaglari metabolize etmesine yardimci olur. Alinan su miktari azalinca yag miktari artmaya baslar. Bu sekilde az su alininca kilo artar. Oysa günde 2 litre su aldiginizda kilonuz azalmaya baslar.





NEDEN ?





Su istahi azaltarak bastirir ve bedenin depolanmis yaglari metabolize etmesine yardimci olur. Arastirma sonuçlarinda alinan su miktari azaltilinca vücutta depolanan yag miktari artmaya baslamaktadir; çünkü böbrekler yeterli su olmayinca iyi çalisamaz ve böbreklerin isinin bir kismi karacigere yüklenir. Karacigerin bir görevi de depolanmis yaglari bedenin kullanabilecegi enerjiye çevirmektir. Karaciger böbreklerin isini yapmak zorunda kalirsa, kendi isini tam yapamaz ve yaglarin tamamini enerjiye çeviremeyecegi için yaglar bedende depolanmaya baslar ve kilo artar. Beden ihtiyacindan daha az su almaya baslarsa bunu susuz kalma tehlikesi olarak degerlendirerek, alinan suyun her damlasini saklamaya çalisir ve suyu hücre disi dokularda biriktirmeye baslar. Bunun sonucu el, ayak ve bacaklarin sismesi görülebilir. Idrar söktürücü (Di-üritetik)ler geçici bir çözümdür ve depolanmis suyu atarken bazi temel besi maddelerini de yok ederler. Böylece beden yine susuz kalir ve ilk firsatta suyun her damlasini depo etmeye baslar ve sistemde bir kisir döngü olusur.



Bedenden su atilamiyorsa nedeni tuz olabilir. Tuz suyu tutacagi için beslenirken fazla tuz almamak gerekir; çünkü tuzlu yenildiginde beden tuzu sulandirmak için daha fazla suya gereksinim duyar. Tuzu atabilmek için yine su içilmelidir. Su böbreklerden geçerken ihtiyacinin fazlasi olan tuzu (sodyumu) da atar.

Fazla kilolu insanlarin metabolik yükleri fazla olacagindan yagin yakilmasi için daha fazla su içmeye ihtiyaçlari vardir.



Su kaslarin dengesini saglar, kurumayi engeller. Kilo verirken sarkmalari önler; çünkü küçülen hücreler su ile dolar ve esneklesir. Kilo verirken beden atiklari fazla olur. Metabolize edilen yaglarin yakilmasi için de suya gerek vardir.

Su kabizligi önler; çünkü beden yetersiz su alinca gerekli suyu iç dokudan, kalin bagirsaktan çeker ve sonuç kabizliktir. Bol su içilirse bagirsaklar normal olarak çalisirlar.



Anlatilan nedenlerle kilo kaybetmek için su içmek sarttir. Hergün 8 bardak su içmelidir; ancak kilo vermek isteyen kisiler her 12 kilo fazlasi için bir bardak su içilmelidir. Spor yapiliyor veya hava sicak ve kuru ise soguk su içilmelidir; çünkü bedene daha çabuk yayilir. Bazi arastirmalar soguk suyun kalorileri yaktigini göstermektedir.

Vücut yeterli suyu alinca dogal susama hissi geri gelir, açlik kaybolur.





Diyet yapmaya basladiginizda :



* Yiyeceklerinize limon ve tuz ekleyebilirsiniz. Tuzu en alt ölçekte kullanmalisiniz veya yapay tuzlarla da destekleyebilirsiniz.

* Suyun yaninda soda ve sekersiz çay ve bitki çayi kullanabilirsiniz. Seker yerine yapay, kalorisiz tatlandirici kullanmak zorunludur.

* Kahve (Nescafe v.b.) günde en çok 2 fincan.

* Diyet kola türünden gazli içeceklerden en fazla iki adet kullanabilirsiniz.

* çay ve bitki çaylarini limitsiz kullanabilirsiniz (sekersiz veya yapay tatlandiricilarla).

* Sabahlari kahvaltidan önce 1 bardak su veya yarim bardak greyfurt suyu (midenizin hassasiyetine göre) içmelisiniz.



SOK DIYETLER





Size 2 seçenekli diyet sunuyoruz. Doktorunuza danisarak bir tanesini seçebilirsiniz.





1.Seçenek : 3 günde 2 kg. verebileceginiz diyet.

2.Seçenek : 7 günde 2 kg. verebileceginiz diyet. PSIKOM DIYET

* Koruma Programinda Diyet. PSIKOM KORUMA DIYETI





1.SEçENEK :





1.Gün :



Sabah Kahvaltisi :

Uyaninca 1 su bardagi su

1 yumurta

1 dilim kepek ekmek

Istenilen miktar salatalik

Marul, maydanoz (çig)



öglen Yemegi :

100gr. beyaz et

1 dilim kepek ekmek

Istenilen miktar çig salata

(limonlu, yagsiz, havuç hariç)



Aksam Yemegi :

125gr. Diyet ton

1 dilim kepek ekmek

Istenilen miktar salata

(limonlu, yagsiz, havuç hariç)



Gece Yatmadan önce :

1 adet küçük boy meyve (Elma, armut, seftali veya nektar)



2. Gün :



Sabah Kahvaltisi :

1 kibrit kutu büyüklügünde beyaz peynir

1 dilim ekmek

Istenilen miktarda çig salata (havuç hariç)



öglen Yemegi :

125gr. diyet yogurt

1 dilim kepek ekmek

Istenilen miktarda çig salata

(limonlu, yagsiz, havuç hariç)



Aksam Yemegi :

250gr. mantar haslanmis veya izgara

Istenilen miktarda çig salata

(limonlu, yagsiz, havuç hariç)



Yatmadan önce :

1 adet küçük boy meyve (elma, armut, seftali, nektarin)



3. Gün :



Sabah Kahvaltisi :

1 adet yumurta

5 adet tuzlu kraker veya 1 dilim kepek ekmek

Istenilen miktarda çig salata

(limonlu, yagsiz, havuç hariç)



ögle Yemegi :

200gr. sebze yemegi (çok az yagli)

1 dilim kepek ekmek

Istenilen miktarda çig salata

(limonlu, yagsiz, havuç hariç)



Aksam Yemegi :

100gr. beyaz izgara et veya 60gr. kirmizi et (bonfile)

1 dilim kepek ekmek

Istenilen miktarda çig salata

(limonlu, yagsiz, havuç hariç)



Gece Yatmadan önce :

3 adet kayisi veya (yerine 1 elma, 1 armut, 1 seftali)



* Bu diyet hizli zayiflamayi saglar, ancak uzun süreli yapilmasi önerilmemektedir.

* Bu diyette 4 ögün yiyeceksiniz.

* Hiç ilaç almamalisiniz.

* Her gün 8 bardak su içmelisiniz. Her 12 kg. fazlaniz için de 1 su bardagi fazla su içeceksiniz (örnek : 66kg.saniz

ve 54 kg.a inmek istiyorsaniz 8 + 1 bardak su yani 2,25 litre su)

* Kalori hesabi üzerine kurulmus bir diyet programi oldugu için listedeki gidalarin yerine alternatif gidalar PSIKOM DIYET'in sonunda sunulmustur.





2. PSIKOM DIYET





Aç Karnina :

1 bardak su



Kahvalti :

Kibrit kutusu büyüklügünde beyaz peynir veya 1 yumurta

1 dilim kepek ekmegi veya 1/4 simit

istenilen miktarda domates, salatalik



ögle :

1 porsiyon sebze yemegi (ispanak, bezelye, mantar ve karnibahar hariç) veya havuç rendesi)

1 dilim ekmek veya 1 kase çorba

Bol salata (yagsiz)

1 çay bardagi yogurt veya 1 su bardagi ayran



Ara :

1 porsiyon meyva



Ara :

2 adet etimek veya 2 adet grissini



Aksam :

Iki köfte kadar et veya tavuk veya balik (hamburger veya sandviç veya tost) veya 8 kasik

kurubaklagil yemegi

2 dilim kepek ekmegi veya 4 kasik pirinç pilavi

Bol salata (yagsiz)

1 çay bardagi yogurt veya bir kase cacik



Ara :

1 porsiyon meyva

1 çay bardagi süt



* Bu diyet uygulanirken hergün 40 dakika yürüyüs yaparak ,metabolizmanizi hizlandirabilirsiniz.

PSIKOM KORUMA DIYETI



Fazla kilolar verildikten sonra eski beslenme seklinize geri dönerseniz, kaçinilmaz olarak tekrar kilo almaya baslarsiniz. Yeni beslenme aliskanligi edinmeniz için 2 ay koruma programinda kalmaniz gerekir.

Koruma programinda almaniz gereken kalori söyledir :



Kadinlar için :

Hareketsiz çalisan 35 yasa dek olan kadinlar günde 2000 kalori.

Hareketsiz çalisan 35 yas sonrasi kadinlar günde 1500 kalori.

Hareketli çalisan 35 yasa kadar kadinlar 2200 kalori...(40 dakika yürüyüse esdeger).

Hareketli çalisan 35 yas sonrasi kadinlar 2000 kalori...(40 dakika yürüyüse esdeger).



Erkekler için :

Hareketsiz çalisan 35 yasa dek olan erkekler günde 2200 kalori.

Hareketsiz çalisan 35 yas sonrasi erkekler günde 1800 kalori.

Hareketli çalisan 35 yasa kadar erkekler 2500 kalori...(40 dakika yürüyüse esdeger)

Hareketli çalisan 35 yas sonrasi erkekler 2200 kalori...(40 dakika yürüyüse esdeger)





DIKKAT :



* Içerigini bilmediginiz gidalari almayin.

* Kesinlikle öGüN ATLAMAYIN.

* Günde 1 tatli kasigi yag kullanin.

* Asiri tuz tüketmeyin.

* Verilenlerden eksik veya fazla yemeyin.

* Asagida verilen alternatif listenizi kullanmaya özen gösterin.

* çig yenilen salata ve sebzeler limitsizdir (yagsiz ve limonsuz, havuç, bakla, bezelye, kereviz, avokado hariç)

ALTERNATIF LISTE (GIDALARIN DEGISIMI) :



1.GRUP : Et, balik, tavuk (Protein içerirler)

60gr. et veya 100gr. beyaz et

3 adet köfte

1 orta biftek

1 orta bonfile

100 gr. tavuk

100 gr. balik

5 adet midye

5 adet kalamar

5 adet karides

1 orta boy istakoz

125gr. diyet ton

1 yumurta

1 ince dilim salam

4 ince dilim sucuk

Yarim sosis





2.GRUP : Unlu gidalar (Karbonhidrat içerirler)



1 dilim beyaz ekmek

1 dilim kepek ekmek

2 adet etimek

1 adet galeta

2 adet grissini

1/4 simit

2 yemek kasigi müsli

2 yemek kasigi misir gevregi

1,5 yemek kasigi yulaf ezmesi

2 yemek kasigi patates püresi

1 orta boy patates

2 yemek kasigi pirinç pilavi

2 yemek kasigi bulgur pilavi

2 yemek kasigi eriste

2 yemek kasigi makarna

2 yemek kasigi kuskus

1 kase her türlü çorba



* Bir kase = bir su bardagi, yemek kasigi ölçüsü silme olarak verilmistir.





3.GRUP : Sebzeler (Protein, karbonhidrat, mineral ve vitamin içerirler)



3 yemek kasigi havuç

3 yemek kasigi bezelye

4 yemek kasigi bamya

4 yemek kasigi ispanak

4 yemek kasigi fasülye

4 yemek kasigi patlican

4 yemek kasigi pirasa

5 yemek kasigi kereviz

5 yemek kasigi lahana

5 yemek kasigi karnibahar

5 yemek kasigi pazi

5 yemek kasigi dereotu

1 orta boy enginar

3 orta boy dolma biber



* Yemek kasigi ölçüsü silme olarak verilmistir.



4.GRUP : Meyveler (Vitamin içerirler)



1 küçük boy elma veya armut veya seftali veya portakal veya greyfurt

2 küçük boy mandalina

1 adet yerli muz veya yarim adet yabanci muz veya kivi

3 adet incir veya kayisi

12 tane üzüm

10 adet çilek veya kiraz veya yesil erik

5 adet kirmizi erik

12 adet visne

Yarim ayva veya nar veya avokado

1 ince dilim kavun veya karpuz veya ananas



5.GRUP : Süt, Peynir, Yogurt (Protein içerirler)



1 fincan süt veya 2 fincan diyet süt

1 fincan yogurt veya diyetse 2 fincan yogurt

1 kibrit kutusu büyüklügünde beyaz peynir

2 kibrit kutusu büyüklügünde diyet peyaz peynir

1 adet karper peynir

1/2 kibrit kutusu büyüklügünde tulum peynir

1 çay bardagi lor peyniri

1 çay bardagi çökelek

1 kibrit kutusu büyüklügünde dil peyniri

1 kibrit kutusu büyüklügünde çerkez peyniri



6.GRUP : Içecekler (Taze sikilmis)



1 çay bardagi greyfurt, portakal, mandalina

1 çay bardagi elma, nar, visne, üzüm

1 çay bardagi ananas

1 çay bardagi havuç suyu

1 çay bardagi ayran

4 adet soda

2 adet diyet kola

Sekersiz çay veya kahve





7.GRUP : Kuruyemisler (kar.,protein, min. içerirler)



Badem 8-10 adet

Findik 8-10 adet

Fistik 8-10 adet

Beyaz leblebi 15 tane

Sari leblebi 15 tane

Kabak çekirdegi 1 fincan

Ay çekirdegi 1 fincan

Kuru kayisi 3 adet

Kuru incir 2 adet

Kuru üzüm 1 fincan