Oksijen Tedavisi ve Solunum Desteği Alan Hastanın Bakımı

[Bluesky24]

Oksijen Tedavisi ve Solunum Desteği Alan Hastanın Bakımı[/b]



Oksijen tedavisinin amacı hastanın solunumunun rahatlatılması ve yeterli doku oksijenizasyonunun sağlanmasıdır. Hemşire, oksijen tedavisinin temel prensiplerini, uygulama yöntemlerini, zararlı etkilerini ve hastanın gerekli bakımlarını nedenlerini bilerek uygularsa hastasına daha güvenle yaklaşır ve tedaviden daha olumlu sonuç alınır



Solunum destek tedavisinde yer alan oksijen uygulamasında verilecek hemşirelik bakımları ve tedavinin etkinliğini artıracak destek tedavileri hakkında bazı bilgileri şöyle sıralayabiliriz,



*Doktor tarafından oksijen tedavisi gerekliliği saptanan hastaya öncelikle işlem hastanın anlayacağı bir dilde anlatılmalıdır.



*Tedavi sırasında kullanılacak olan malzemeler hazırlanmalı ve kontrol edilmelidir. Tedavi sırasında kişisel hijyene ve kullanılacak malzemelerin sterilizasyonuna dikkat edilmelidir.



*Olası acil ilaç uygulamaları için damar yolu daima açık bulundurulmalıdır.



*Yoğun Bakım ünitelerinde monitörize olan hastanın vital bulguları , özellikle solunum sayısı ve şekli saatlik takip edilmeli ve kaydedilmelidir.



*Hastanın oksijenizasyonun takip edilmesi önemlidir. Oksijenizasyon takibi el ve ayak parmaklarından birine veya kulak memesine takılacak probun monitörizasyonu ile yapılabilir. Probun yeri sık sık değiştirilmelidir. Sp 02 nin takibi hastanın yeterli oksijenizasyonu hakkında bize fikir verecek değerlerden birisidir ve %90 ının altında olmamasına dikkat edilmelidir. Herhangi bir hipoksi durumunda hastanın solunumuna dikkat edilmeli, hızla sistem kontrol edilmeli, sekresyona bağlı ise tekniğe uygun aspire edilmeli ve hemen doktora haber verilmelidir.



*Doktor tarafından alınan arter kan gazı değerleri incelenmeli değişiklikler hemşire gözlemine kayıt edilmelidir. Yoğun bakımda çalışan hemşirelerin kan gazı değerleri hakkında bilgi sahibi olmaları önemlidir.



*Hasta aralıklı olası siyanoz oluşumu açısından gözlenmelidir. Takip hastanın dudak, burun ucu, kulak memesi, ayak ve el tırnak dibi ve cilt renginin kontrol edilmesini içerir. Eğer siyanoz söz konusuysa ve sakıncalı değilse O2 yükseltilip doktora haber verilmelidir



*Tedavi süresince hasta ile iletişim kurulmalı ve psikolojik destek sağlanmalıdır. Bilinç durumu değerlendirilmeli ve bu da takip formlarında yer almalıdır.



*Hastaya uygulanan oksijenin steril distile su ile nemlendirilmiş olmasına dikkat edilmelidir.



*Özellikle oksijen tedavisi alan hastalarda ağız hijyeni mukoza kuruluğunu ve enfeksiyon riskini önlemede etkilidir. Sık aralıkla hastaya etkin bir ağız bakımı verilmelidir.



*Etkili oksijen tedavisi, öksürük, solunum egzersizleri, postural drenaj, sık pozisyon değişimi, buhar uygulaması, nazotrakeal aspirasyon ile sağlanabilir. Bu işlemlerin gerekliliği hastaya anlatılarak işbirliği sağlanmalıdır.



* Solunum egzersizleri ile inspiryum ve ekspiryumun daha düzenli hale getirilmesi, iyi ventile olmayan akçiğer alanlarının solunuma katılması ve solunum kaslarının daha etkili bir biçimde çalıştırılması hedeflenir. Bu da solunum tedavisinin önemli bir bölümüdür



*Sık pozisyon değişimi; sekresyon hareketini kolaylaştıracaktır. Hastaya tedavi süresince uygun pozisyon sağlanmalı ve pozisyon hastanın genel durumu göz önünde bulundurularak iki veya dört saatlik aralıklar ile değiştirilmelidir. Oksijen tedavisinde tercih edilen pozisyonlar, fawler ve yarı fawlerdir . Solunum kasları bu pozisyonlarda daha rahat çalışır.



*Buhar uygulaması; nemin sekresyonları yumuşatıcı etkisi ile atılımını kolaylaştıracak bir girişimdir.



*Öksürme ile atılamayan sekresyonlar solunum yolu obstüriksiyonuna neden olacağı için serkresyonlar nazo trekeal aspirasyon ile temizlenmelidir. Bu işlemde sterilizasyon çok önemlidir . İşlem seril bir ortamda mümkün olduğunca az travmatize yapılmalıdır.



*Hasta oksijen tevdisinin kompilikasyonları açısından gözlenmelidir. Uzun süreli O2 tedavisinin erişkinlerde 12 saat veya daha fazla sürede O2 ugulaması sonucu substernal ağrı, kuru öksürük ve progresif dispne ile kendini gösteren trekeabronşit ve akciğer parankiması toksisitesi gibi kompikasyonlar çıkabilir. Bu belirtiler yönünden de hastanın gözlenmesi gerekmektedir



*Hastaya uygulanan noninvaziv oksıjen tedavisinin olası yetersizliği göz önünde bulundurularak endotrakeal entübasyon endikasyonuna karşı hazırlık yapılmalıdır.



ENDOTRAKEAL ENTÜBASYONU OLAN HASTANIN BAKIMI



Hastaya uygulanan noninvaziv oksijen tedavisinin yetersizliği durumunda yapay hava yolu gerekebilir. Genellikle endotrakeal tüp tercih edilir. Entübasyon işlemi profesyonel bir ekip tarafından gerçekleştirilmelidir. Entübe hastanın bakımı, enfeksiyon riskini en aza indirmek, yeterli ventilasyonu ve oksijenlenmeyi sağlamak, hastanın güven ve konforunu sağlamak, ekstübasyon kriterlerini gözlemlemek ve hazırlıklarını yapmak olarak sıralanabilir (1).



- Hasta entübe edilmeden önce gerekli araç, gereç ve donanımın hazırlanması, çalışıp , çalışmadığının kontrol edilmesi gerekir (2).



Gerekli olan araç ve gereçler şunlardır:



1- Eğimli veya düz ağızlı larengeskop



2- 6, 9 mm çapında endotrakeal tüpler



3- Kaf enjektörü



4- Tüpün takılmasını kolaylıştırmak için stile



5- Oksijen kaynağı



6- Tespit için hypofix, tüp bağı vs.



7- Entübasyon sırasında kullanılabilecek olan analjezikler, sedatifler ve kas gevşetici ajanlar hazır bulundurulmalıdır.