Kış depresyonuna ışık tedavisi

[Bluesky24]

Güneş ışınları vücudun biyolojik ritimlerini ayarlamada kritik bir rol oynar. Organların biyolojik ritminin bozulması karamsarlık yapar, uykuyu bozar, iştahı artırır veya azaltır. Aynı zamanda enerjisiz ve bitkin hissettirir.







Organlarımız uyum içinde çalışabilmek için 2000 Lux'luk bir aydınlığa gereksinim duyar. Aydınlık bir yaz gününde güneş, 50000-100000 Lux'a kadar varan bir ışık/aydınlık saçar. Kış aylarında güneşin aydınlatması 500 Lux'a kadar iner.







Neden en az 2000 Lux'lük aydınlık şarttır?







Gözden (retina) alınan güneş ışınları beyindeki epifiz merkezine iletilir. Epifiz, melatonin adlı hormon vasıtasıyla insanın duygulanımını düzenler. Neşeli olup olmamamızdan epifiz sorumlu. Retinaya yeterli güneş ışığı girmezse, epifiz uyku durumuna geçer. Melatonin denen hormon salgılanır. Kana geçen melatoninden vücut "Gece oldu" mesajını alır ve böylece organlarımız yavaşlama, uyuklama durumuna geçer. Gerektiği kadar ışın geldiğinde ise epifizden melatonin salgılanışı azalır ya da tamamen durur. Sadece melatoninin değil, diğer hormonların da salgılanması ve miktarı değişir. Melatonin artınca, bileşik kaplar prensibi gibi diğer hormonlarımızın salgılaması da genellikle azalır. Kısaca yeterli ışın olamazsa, epifizden melatonin salgısı artar ve birçok organımızın çalışması için gerekli diğer hormonların salgısı ise azalır.







Kış depresyonuna ortam hazırlar denebilir mi?







Evet. Sonbahar ve kış aylarında depresyon artar. Kış depresyonunun sebebi yeterli ışığın olmamasıdır.







Belirtileri nedir?







- Uykuya doyamama, gündüz uyuma isteği.







- Devamlı yorgunluk, donukluk veya hiçbir şeyden zevk alamama.







- Özellikle öğleden sonraları kurt gibi acıkma ve tatlı, karbonhidratlı yiyecekler yeme ihtiyacında artış ve kilo alma.







- Duygulanım bozulması, çökkünlük hali.







- Başağrıları.







- Seksüel isteksizlik, erkeklerde ereksiyonda azalma.







- Hayatın anlamsızlığı ile ilgili kuruntular veya hayattan zevk almama.







- İçten içe ya da dışa dönük olabilecek şekilde huzursuzluk, isteksizlik veya tutukluk.







Işık terapisi ne işe yarar?







Kandaki melatonin hormonu seviyesi normale çekiliyor. Melatonin üretimi kontrol altına alınıyor. Böylece vücut ritmi ayarlanıyor. Yaklaşık bir hafta sonra kişinin neşesi yerine geliyor.







Dr. Mehmet Çelikel



Hazırlayan: Mesude Erşan