Sözü yitirdikçe

[Bluesky24]

O sıcak Pazar günü akşamüstü dönüş için Büyük adadan bindiğim vapur Heybeliada'dan aldığı yolcularla neredeyse dolmuş, Burgaz ve Kınalı adadan binenler için yer kalmamıştı. Hafta sonu peyderpey hava almaya, serinlemeye adalara gelenlerin hepsi aynı saatlerde dönmek istediği için sık yaşanan durumlardandı bu izdiham.







Sakin adımlarla kalabalığı yararak gelip biraz sıkışmamızı isteyerek bankın ucuna önce ilişen sonra iyice yerleşen orta yaşlı topluca beyefendiye yaptığı emrivaki yüzünden biraz içerlemiş, vapurun kalabalığı yüzünden sesimi de çıkaramamıştım. Oturduğu yere iyice yerleştikçe sıkışıklık artmıştı ama onun pek umuru değildi.







Vapur Kınalı adadan açılmış Kadıköy'e yönelmişti. Sert esen Lodos nedeniyle vapur çalkalanmaya başlamış güverte yer yer ıslanmıştı. Kimse konuşmuyordu ama herkes biraz tedirgindi. Gelen ters bir dalganın etkisi ile hayli sallanınca bankın ucuna ilişen beyefendi biraz da tedirginliği gidermek için bizlere dönüp sakin bir sesle "Eskiden hava lodosa döndüğünde ada vapurları kıyıya yakın giderdi. Şimdilerde vapurlarının yüksek bordolu ve hızlı olduğuna güvenen kaptanlar lodostan korkmuyor artık. İlerleme dedikleri de böyle bir şey işte." dedi. Sözlerinden pek anlamamış gibi bakmış olacağım ki gülümseyerek bana döndü.







"İlerleme diyorum. Doğadan ne kadar az korkarsak o kadar ilerlemiş olduğumuzu düşünüyoruz. Öyle değil mi?" diye üsteledi. Sesimi çıkarmadım. Zaten dalgalar yüzünden sallanan vapur midemi kaldırmıştı. Pek keyfim de yoktu. Şehirden ve dertlerden biraz olsun kaçıp kurtulmak için gitmiştim adalara ancak kafamdaki dertleri de yanımda götürmüş üstelik adada izole olmanın verdiği tutsaklık hissi yüzünden huzursuzluğum daha da artmıştı. Gün bitmeden kalkan ilk vapura atmıştım kendimi.







Açıldıkça vapura eşlik eden martıların sayısı azalmış kanatları siyahlı beyazlı olan inatla peşimizi bırakmamıştı. Boğazın girişindeki kız kulesi batmakta olan güneşi uğurluyordu. Oturduğumuz banka sonradan ilişen beyefendi kucağımdaki gazetelere göz atmak için izin istedi. Tomarla gazeteye bir süre göz atıp sıkıntılı bir ifadeyle teşekkür edip iade etti.







"Bunca gazete, onca emek, masraf hepsi boşuna. Baksanıza hepsinde aynı haberler neredeyse aynı biçimde anlatılıyor. Bu nasıl basın özgürlüğüdür anlamıyorum."diye söylendi. Haklıydı. Tüm gazetelerde farklı yerlerde de olsa hemen aynı haberleri okuyorduk. Bir gazeteyi okumakla tümünü okumak arasında fark kalmıyor gibiydi. Köşe yazarları biraz renk katsa bile onların da ele aldıkları konular benzer oluyordu. Beyefendinin düşüncelerine katıldığımı söyleyince gözleri parladı.







-Söz özgür olmalı beyim. Söz özgür olmayınca hiç bir şey olmaz. Her şey aynı kalır. İlerleme gelişme gerçekleşemez. Önce söz özgür olmalı. Bak gazetelerin bütün ekonomi sayfaları biri birinin neredeyse tıpa tıp aynı. Gerçek bu mu? Bilmiyoruz. Sadece basın özgürce istediğini yazıyor diye düşünüyoruz. Tam bir aldatmaca.







-Neden söz özgür olmalı. İnsanın özgür olması gerekmez mi?







-İnsanın özgür olması gerekir ama yetmez. Kendini özgürce yaşayan bireyler değil midir toplumları ilerletip geliştiren? Ruhun özgür olduğu kadar o özgürlüğün topluma yansıyabilmesi için sözün de özgür olmasına gereksinim var. İnsanın değişip gelişebilmesi için öncelikle söz özgür olmalı. Dinler tarihine bakarsan tüm kitaplı dinlerin böyle yaptığını görürsün. İnsanlığı değiştirmek, geliştirmek için dinler bile tanrının sözcüklerini kullanmıştır. İnsanlığı ilerleten geliştiren hep farklı düşünceler, söylemler olmuştur. Ne zaman ki söz tutsak edilmiş düşüncelerin hep aynı biçimde ifade edildiği yeni fikirlerin söylenemediği en karanlık çağlarını yaşamıştır insanoğlu. Bence söz özgür değilse hayat duruyor ilerlemiyor demektir.







Sözlerine susarak onay verdiğimi görünce ekonomik kriz nedeniyle banka müdürlüğünden emekli olmak zorunda kaldığını, çalıştığı bankanın pek çoğu gibi kapandığını işsiz kaldığını anlattı. Şehrin sıkıntılarından kaçmak için çocukluğunun geçtiği adaya yerleştiğinden, hep aynı konuları benzer sözlerle anlatan finans sistemi aldatmacasının parçası olmaktan, şehre ve kurallarına hapis olmaktan kaçıp özgür olmak için adaya yerleştiğinden söz etti.







-Elimden gelse bu şehri tümüyle terk eder uzaklara giderdim. Özgür olmak için karar vermem gerekiyordu. Adada yaşamayı seçtim.







-Ama ada da sonuçta izole bir yer. Bilirsiniz bu adalar pek çok benzeri gibi tarihte hep hapishane olarak kullanılmıştır. Kendini özgür hissetmek için bence pek uygun yer



seçmemişsiniz.







Bir süre susup bizimle birlikte inatla uçmayı sürdüren kanatları siyahlı beyazlı martıya baktı. Sonra martıyı işaret edip;







-Şimdi şu martı özgür mü sence? Belki kendince özgür ama görüyorsun peşimizden gelmeyi de sürdürüyor. Bizi bırakmadı.







-Yani?







-Yani, özgürlük dediğin kimine göre hava, kimine göre ise su gibi bir şey. Hava gibi iyi kötü her yerde bulabileceğin özgürlük arıyorsan buralardan çok uzaklara gitmelisin. Toplumu terk etmelisin ki, aradığım öyle kimsenin işine yaramayan özgürlüklerden değil. Benim seçtiğim özgürlük suya benziyor. Biraz daha zor erişebiliyorsun ama bedelini ödediğinde daha saf ve temizine de ulaşabilirsin. Şehirden uzak duruyorum ama ondan kopmuyorum. Kimi zaman o bana, bazen de bugün olduğu ben ona gidiyorum. Martıya benzetiyorum kendimi, ayrılmıyorum buralardan. Özgür olduğum bilinsin görülsün istiyorum. İstiyorum ki benim gibi düşünenler çoğalsın, sözün özgürlüğü daim olsun.







Ayağa kalktı. "Bizim martı da çabasının karşılığını almalı, değil mi?" diyerek çantasından çıkardığı simitten parçalar kopararak vapura eşlik eden martılara atmaya başladı. Martılar çığlık çığlığa simit parçalarını denize düşmeden yakalayıp kısa sürede midelerine indirdiler. Bizden gören diğer yolcular da yanlarındaki bisküvileri martılara ikram ettiler.



Vapur Kadıköy'e yanaştığında bizim emekli banka müdürü izin isteyip banktakileri selamladıktan sonra yanımızdan ayrıldı. Kadıköy'den kalkıp Kabataş iskelesine doğru yol alırken hayli dikkatli aramama karşın kanatları siyahlı beyazlı martıyı göremedim.







Sanırım bir başka vapurun peşindeydi.







Dr. Mehmet Uhri



mehmetuhri