[Bluesky24]

B11 VİTAMİNİ - FOLİK ASİT

Folik Asit ve vitamin BC gibi isimleri varsa da folik asit olarak bilinir. Vücuda girdikten sonra kimyasal yapısı değişir ve karaciğerde bir miktar depolanabilir. Depo edilen miktar 6 - 9 ay kadar eksiklik belirtilerinin çıkmasını engeller. Folik asitin içersinde barındırdığı moleküllerden PABA ve Glutamik Asit ayrı bir vitamin gibi etki gösterir, sanki vitamin içersinde vitamin gibidir. Barsak bakterileri tarafından da üretilmektedir. Dayanıksızdır, ışık, ısı, bekleme ve pişirilme esnasında tahrip olur.

Folik Asitin Etkileri

Oldukça önemli görevleri vardır. Bazı işlevler için bulunması şarttır.



B-12 Vitaminine benzer etki alanları olan THFA adlı enzimin ön maddesidir.

Amino asit, protein ve sinir sistemi iletisinde kullanılan bazı iletken maddelerin yapımında rol alır.

Hücre için şart olan DNA ve RNA sentezinde görev alır.

Hücre bölünmesi için gereklidir. Bu etkisi ile büyümeyi de sağlar.

Akyuvar denilen kan hücrelerinin yapımında bulunur.

Anne karnındaki bebeğin sinir sisteminin gelişimi için gereklidir.

Folik Asit Eksikliği

Eksikliği pek de nadir değildir. Belirtiler B-12 Vitamini eksikliğine oldukça benzer. Eksikliğin temelinde yatan sebepler başta taze sebze, meyveden yoksun yetersiz beslenme, sindirim sisteminden emilimin ameliyat, hastalık nedeniyle bozulması, alkol, ilaç kullanımı gibi metabolik sorunlar, stres, hastalık, gebelik gibi aşırı tüketim olmasıdır. Bunların sonucunda ;



Gebelik döneminde olursa ciddi sorunlara yol açar. Normale oranla gebelerde gereksinim iki katına çıkar. Bebek annenin karaciğerdeki depolarını kısa sürede boşaltır. Ortaya çıkmaya başlayan belirtiler de hamilelik ile ilgili durumlara bağlanır. Sonuçta gebelik toksemisi, erken doğum, düşük ağırlıklı bebek ile bebekte spina bifida gibi beyin - omurilik anomali ve hasarları oluşabilir.

Megalablastik anemi denilen bir tür kansızlık hastalığı meydana gelir. Sık görülen demir eksikliğine bağlı kansızlıktır. Folik asite bağlı olan genellikle demir vermek ile kansızlığın düzelmemesiyle anlaşılır.

İştahsızlık, kilo kaybı, dilde şişme ve kızarma, bulantı, kusma, ishal gibi sindirim sorunları ortaya çıkar.

Huzursuzluk, baş ağrısı, bitkinlik, unutkanlık gibi hafif belirtilerden sinirlilik, hırçınlık, düşmanca tavırlar, paranoya durumuna kadar uzanan ağır sinirsel sorunlar oluşabilir.

Enfeksiyonlara yatkınlık,

Çarpıntı gibi bazı kalp sorunları oluşabilir.

Folik Asit Fazlalığı

Besinlerle fazlalığına yol açılmasa da vitamin ilacı şeklinde 2000 mikrogramın üstüne çıkıldığında sorunlar oluşur. Gebelerde bebeğe zarar verebilir. Diğer kişilerde uykusuzluk, huzursuzluk, sindirim şikayetleri, ciltte döküntü ve kaşıntı yapar.

Folik Asit Gereksinimi

Besinlerde değişik kimyasal bileşikler halinde bulunur ve bunlar vücutta değişime uğrar. Burada yazılan miktarlar vitamin olarak değerleri kapsamaktadır. Amerika'da yapılan araştırmalar halkın beslenme ile günde ortalama 220 mikro gram Folik Asit aldığını göstermiştir.Yaş



mikrogram / gün





0 - 1



30 - 50





1 - 3



100





4 - 6



200





7 - 9



300





10 - 12



400





Erişkin



400





Gebelik



800





Emzirme



600

Folik Asit Doğal Kaynakları

Genel olarak yeşil sebzelerde bol miktarda vardır. Havuç, avokado, yumurta ve portakal da bulunur. Besinlerde serbest ve bağlı denilen iki ayrı formda bulunur. Besinlerdeki miktarlar serbest ve total (serbest + bağlı ) üzerinden hesaplanır.100 gr.da



Serbest mg.



Total mg.





Karaciğer



----



140





Pişmiş karaciğer



----



40 - 80





Böbrek



60



80





Kırmızı et



4



7





Pişmiş et



0.2



0.6





Ispanak



170



200





Marul



20



20





Yumurta



10



20





Beyaz ekmek



8



30





Esmer ekmek



15



50





Pişmiş yumurta



2



5





Portakal



13



24





Muz



10



20

Folik Asitin Tedavide Kullanımı



Eksikliğine bağlı kan hastalıklarında,

Gebelerde doğumsal anomalileri önlemek için,

Vücut direncini arttırmada,

Hastalıkların nekahet döneminde,

Alkol, doğum kontrol hapı kullanan ve sara hastalığı tedavisinde

Stres altında olan ve bazı ruhsal şikayetleri bulunanlarda kullanılır

Kaynak: Sağlık Rehberi