doğumsal kalp hastalıklı çocukta beslenme

[Bluesky24]

doğumsal kalp hastalıklı çocukta beslenme





DOĞUMSAL KALP HASTALIKLI çOCUKLARDA BESLENMEDE NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR?









Hazırlayan: Feyza AKAN : Beslenme ve Diyet Uzmanı

Kalp hastalığı olan çocuklarda görülen gelişme geriliği bir çok nedene bağlıdır. Bu nedenler arasında kalp hastalığı tipi, beslenme durumuna ve enerji gereksinimine olan etkisiyle önemli bir belirleyici faktördür. Kalp yetersizliğine yol açan doğumsal kalp hastalıklarında, çocuğun efor kapasitesinin azalması alması gereken günlük kalori miktarını azaltarak beslenmesini engeller ve soluk alıp vermesinin çok hızlı olması enerji kaybını artırarak beslenme bozukluğuna neden olur. çocukta uygunsuz kalori alımı bir süre sonra iştahsızlığa yol açar. Ayrıca kalp hastalığı nedeniyle verilen ilaçlar da iştahsızlığı arttırabilir. Bu nedenlerden dolayı kalp hastalığı olan çocukların beslenmesinde, verilecek gıdaların kalori miktarlarının daha zengin olmasına dikkat edilmeli ve enerji gereksinimlerinin yaşıtlarına göre daha fazla olduğu unutulmamalıdır.

Kalp hastalıklı çocuğun beslenmesi düzenlenirken dikkat edilecek hususlar şunlardır:

1- Yaşıtlarına göre kalori ihtiyaçları %50 oranında attırılmalıdır.

2-Günlük protein alımı normal değerlerde tutulmalı, fazla miktarda verilecek protein miktarının, kalp yetersizliği olan çocuklarda su tutulumunu arttırarak yetmezliği arttırabileceği göz önünde bulundurulmalıdır.

3-Sıvı miktarı azaltılarak daha yoğun hazırlanan mamalarla verilen kalori miktarı arttırılabilir.

4-İleri derecede beslenme bozukluğu olan çocuklarda doktor veya diyetisyenin kontrolünde yüksek enerjili mamalardan yararlanılabilir.

5-Tüm kalp hastalıklı çocuklara mutlaka vitamin desteği verilmelidir. Bu amaçla vitamin şurupları kullanılabilir.

6-Demir eksikliğine bağlı olarak gelişen kansızlık, kalp hastalığı olan çocuklarda kalp yetersizliğini arttırabilir. Bu nedenle kansızlığı olan çocuklarda, demir içeren ilaçlar ile açık kapatılmalıdır.

7- Bazı bebekler emerken veya mama yerken çok çabuk yorulup, ter içinde kalabilirler. Veya emdikleri mamayı hazmedemeyip çıkarabilirler. Bu nedenle böyle bebeklerin sık aralarla, az az beslenmeleri daha uygundur.



YAŞ GRUBLARINA GöRE UYGULANABİLECEK BESLENME PROGRAMLARI

¨0-2 Ay : ANNE SüTü :0-6 ayda anne sütü bebek için gerekli tüm besinleri içerir ve

tek başına yeterlidir ve en ekonomik beslenme şeklidir. Bebeğin sağlıklı gelişmesi,

büyümesi ve hastalıklardan korunmasıiçin en iyi gıda ANNE SüTü' dür.

Bebeğe ANNE SüTü veriliyorsa ; Anne sütünün gelmesi beklenmeden ve bebeğin doğduğu ilk yarım saat içindeemzirilmelidir.





Bebeğinizin sütünüzü gereksinimi kadar emebilmesi için sütünüzün yeteceğine inanmanız ve

sık aralıklarla emzirmeniz gerekmektedir.





Anne sütünün bol ve verimli olması için; en az günde 10-12 su bardağı (3 lt) sulu,

şekerli ve kalsiyumdan zengin içecekler ( süt, yoğurt, ayran, komposto, meyve suyu,

limonata ve şerbet) tüketilmelidir.







Bebeğinize sütünüzün yaradığını görmek için 15 günde bir kez tarttırınız.

Eğer tek başına anne sütü bebeğinizin kilo almasını sağlamıyorsa

DİYET UZMANINIZA veya DOKTORUNUZA başvurunuz.



ANNE SüTü yetersizse veya yoksa ;önerilen formül mama mama kutusu üzerinde

belirtilen talimatlara göre hazırlanarak verilebilir.

2-4 Ay : ANNE SüTü veya Formül mama + Yoğurt, meyve suyu

ANNE SüTü varsa ve tek başına yeterliyse ;

Her 3 saatte bir en az 15-20 dakika memede kalacak şekilde sadece ANNE SüTü

verilebilir. Bebeğiniz sık yoruluyor veya emmede zorlanıyorsa daha sık aralıklarla

emzirebilirsiniz.

ANNE SüTü yetersiz ise ; Formül mama ek olarak başlanabilir

ANNE SüTü yoksa ; Formül mama ve ek olarak başlangıçta ANNE SüTüNE en yakın

besin olan sulandırılmış-taze mayalanmış yoğurt ve taze sıkılmış meyve suyu

(özellikle elma veya şeftali ) verilebilir.



4-6 Ay : ANNE SüTü , Formul mama,Yoğurt, meyve suyu, meyve püresi, sebze püresi

ANNE SüTü yeterliyse ; Her 3 saatte bir kez emzirilmeli.

ANNE SüTü yeterli değilse ; Formül mama, meyve suyu ve yoğurt ek olarak verilebilir.

ANNE SüTü yoksa ; Formül mama, yoğurt, meyve suyu, meyve ve sebze püresi,

yayla, tarhana ve sebze çorbaları, bebe bisküvisi

ve pekmez başlanabilir.

öNERİLER Sabah kahvaltısı için ayına ve kilosuna uygun formül mama bebe bisküvisi ve 1 çay kaşığı

pekmez verilebilir. Eğer kilosu uygun ise ½ çay kaşığı tam pişmiş yumurta sarısı

da eklenebilir.





Meyve püresi mevsimine uygun meyvelerden seçerek yoğurduna eklenip verilebilir.





Elma, şeftali ve havuç tercih edilmeli. Portakal ve mandalina gaz, karın ağrısı ve

allerji gibi şikayetler görüldüğü anda kesilmeli daha sonra tekrar denenmelidir.





Sebze çorbasında ve püresinde kullanılan sebzeler mevsimine uygun seçilmeli,

iyi yıkanmalı ve pişirilmeli, suyu dökülmemeli, özellikle ıspanak gibi yeşil yapraklı

sebzeleri bıçak kullanmadan elle temizlenmeli ve pek fazla mikser kullanmamalıdır.





6-8 ay : ANNE SüTü, Devam Formülü, Ek gıdalar ve bebeğiniz kilo alamıyorsa

DİYET UZMANINIZ veya DOKTORUNUZ uygun görürse enerji ve

protein içeren bazı özel mamalar kullanılabilir.

öNERİLER : ANNE SüTü 2 yaşına kadar verilebilir. özellikle geceleri emzirilmeli gündüz özel mamalar ve

ek gıdalar verilmelidir.





Daha önceki aylarda başlanan besinlerin miktarları artırılır.





6. Ayda sabah kahvaltısında başlanan yumurta sarısı yavaş yavaş artırılarak tam yumurta

sarısına çıkarılır. Yedinci ayda ise tam yumurta beyazı ile verilebilir. Yumurta bebeğinizin

kilosu göz önünde bulundurulup DİYET UZMANINIZA danışarak verilmelidir.





Diğer çorbalara ek olarak mercimek çorbası da verilebilir.





7. Ayda çorbalarına iki defa çekilmiş yağsız dana kıyması ve tavuk eti 1 çay kaşığı olarak

başlanabilir.





çorbalara 1 yaşına kadar tuz konmamalı ve zeytinyağ ile pişirilmelidir. 1 yaşından

sonra az miktarda İYOTLU TUZ eklenebilir.





Formül mama kullanılarak yatmadan önce 1 veya 2 defa pirinç unu ile muhallebi yapılarak verilebilir.

Formül Mama ile Muhallebi Yapımı : Su ile pirinç ununu pişirip ocaktan aldıktan sonraölçeğine

uygun mama ve şeker eklenerek yapılmalıdır. Şeker ve mama asla ocakta pişirilmemelidir.

Süt ile Muhallebi Yapımı : Süt ile pirinç unu pişirilir. Ocaktan alındıktan sonra şeker eklenebilir.

8-12 Ay : ANNE SüTü, Devam Formülü, Ek Gıdalar

öNERİLER: Daha önceki aylarda başlanan besinlere ek olarak ; Sabah kahvaltısına sadece 1 çay kaşığı

tereyağ eklenebilir.Sabah kahvaltısına yumurta ile gün aşırı dönüşümlü olarak tuzsuz

pastörize peynir verilebilir. öncelikle 1 çay kaşığı başlanır. Daha sonra yavaş yavaş

artırılarak ½ kibrit kutusu ( 15 gram ), 10. Aydan sonra da 1 kibrit kutusu peynir verilebilir.





Balık etine ( buğulama olarak ) başlanabilir.





Kuru baklagil ( kuru fasulye, nohut, mercimek, barbunya ) yemekleri verilebilir. Kuru

baklagilleri verirken öncelikle suda bekletip çok iyi pişmesini sağlayıp gaz yapıcı

maddelerini haşlama suyunu dökerek ve kabuklarını soyarak verebiliriz.





Karaciğer püresine 10. Aydan itibaren kuru baklagil yemekleri ile 15 günde bir kez

dönüşümlü olarak verebiliriz. Karaciğer püresi verirken zarını soyarak suda çok iyi

haşlayarak verebiliriz.





10. Aydan itibaren artık ( bebeğimizin kilosu yerinde ise, kusma ve beslenememe

problemi yoksa ) sofraya oturtulabilir. Aile fertleri ile birlikte baharatsız ve az tuzlu

olmak koşulu ile sofradaki yemeklerden yedirebilirsiniz. özellikle sulu köfte, makarna,

iyi pişmiş sebze yemekleri verilebilir. 1 yaşından sonra da pilav yoğurtla karıştırılarak verilebilir.





İnek sütüne en az 8. Aydan sonra az miktarda başlanabilir. Eğer mümkünse devam

formülü de kullanılabilir. 1 yaşına gelmiş bir bebeğin günlük en fazla 500 gram ( ½ litre )

süt veya yoğurt alması gerekmektedir. Gereğinden fazla verilen süt; kusma, kabızlık,

iştahsızlık ve kansızlık gibi hastalıklara neden olabilir.

Bebeğinizi Beslerken Dikkat Etmeniz Gereken Noktalar : Bebeğinize yalnız bir defada bir yiyecek ekleyin. aynı zamanda birden fazla yiyeceği denemeyin.





Yiyecekleri az miktarlarda başlayarak azar azar artırın.





Yeni deneyeceğiniz yiyeceği bebeğiniz aç iken alışık olduğu yiyeceklerden önce verin.





Bebeğinizin sevmediği yiyecekleri vermekte ısrar etmeyin. Ama zaman zaman tekrar deneyin.





Mamalar taze ve bir defalık hazırlanmalı, daha önce hazırlanmış ve tüketilememiş mama

varsa buzdolabında en fazla 24 saat bekletilebilir ve sıcak su dolu bir kabın içinde bekletilerek

ısıtılmalıdır.





Bebeğinizi 45° açıyla ve biberonu dik gelecek şekilde hava kabarcığı yutturmadan

ve biberonu fazla çalkalamadan besleyiniz.





Beslenme aralarında su vermeyiniz. Bebeğinizin kusmaları varsa ek gıdaları koyu ve

kıvamlı olarak, mamaları da ölçeğinden fazla veya az olmamasına dikkat ederek veriniz.





Bebeğiniz sık sık uyuyor ve beslenemiyorsa uyandırıp beslemeye çalışın. Yetişkinlerin

aksine uzun süreli açlık bebekler için tehlikelidir. Kan şekerlerinin düşmesine,

kilo alamamaya ve bunlara bağlı olarak da enfeksiyonlara yakalanma riskini artırır.

Eğer kabızlık varsa ;



0- 4 ay arasında : ANNE SüTüNE devam edilir. Günlük 1 çay kaşığı zeytinyağı ve 30 cc kayısı

suyu verilebilir.

4 Aydan sonra : muhallebisine eklenen şeker miktarı artırılabilir. Ayrıca 1 tatlı kaşığı zeytinyağı

eklenebilir. Kayısı ve erik suyu verilebilir. çorba olarak mercimek ve sebze çorbası

(patates, havuç ve pirinç içermeyen ) verilebilir.

Eğer ishali varsa ;

0- 4 Ay arasında : ANNE SüTüNE devam edilir. Elma ve havuç suyu verilebilir. Piyasada satılan

ORS solüsyonları verilir. Bu solüsyon evde de hazırlanabilir.

Bu solüsyonu hazırlamak için : 1 litre kaynamış ıltılmış suyun içine 1 çay kaşığı karbonat,

1 çay kaşığı tuz ve 8 tatlı kaşığı şeker ( 40 gram ) eklenir, karıştırarak DOKTORUNUZUN

uygun gördüğü miktarda verilir.

4 Aydan sonra : Yayla ve sebze çorbası ( patates, havuç ve pirinçli ), elma ve havuç suyu, muz,

yoğurt verilebilir. Susuz kalmamasına dikkat edilir. Kullandığınız kaşık, bardak, emzik ve

biberon gibi malzemeleri kaynattıktan sonra kullanınız.



[b]