üriner sistem ve böbrek hastalıkları

[Bluesky24]

üriner sistem ve böbrek hastalıkları



BöBREK :

ENFEKSİYON: Böbreğin iltihaplanması önemli bir durumdur ve çoğu zaman hastane ortamında tedaviyi gerektirir. özellikle kadın ve çocuklarda sıkça görülen idrar yolu şikayetleri böbrek seviyesinin alt tarafında ortaya çıkan enfeksiyonlara bağlıdır ve tedavileri daha kolaydır. Ancak enfeksiyon böbrek seviyesinde ise oluşan hastalık daha ciddi sonuçlar doğurabilir



Şiddetli yan ağrısı, yüksek ateş, bulantı , kusma, idrar yaparken yanma, sık idrara çıkma, idrar kaçırma en sık görülen şikayetlerdir.

Hastane şartlarında uygun antibiyotik ve serum tedavisi uygulanır

TAŞ İdrar yolu taş hastalığı ileri toplumlarda nüfusun yaklaşık % 5 ini etkilemektedir. Erkeklerde daha sık görülür. Oluşan taşların %80 i 1 hafta 10 gün içerisinde kendiliğinden düşer. % 20 kadarında mutlak tedavi gerekliliği vardır.



İdrarda taş oluşmasını engelleyen bazı maddeler vardır. Bu maddelerin eksikliği, kalsiyum ve benzeri elementlerin idrarla aşırı atılması, doğumsal ya da sonradan oluşan idrar yolu darlıkları , idrar yolundaki yabancı cisimler ve idrar yolu enfeksiyonları da taş oluşumunu kolaylaştıran diğer etmenlerdir.

Ayrıca yaşanan bölgenin özellikleri beslenme alışkanlıkları ve ailesel kalıtımda taş oluşumunda belirleyici özellik taşır.



Ağrı ve idrar yolunda kanama en sık görülen şikayetlerdir. Ağrı bazen çok şiddetli bazen de dolgunluk ağrısı şeklindedir. İdrar rengi koyu kırmızı ve pıhtılı olabileceği gibi sıklıkla çay rengindedir. Bu şikayetlerden başka ateş, bulantı, kusma , idrar yaparken yanma ve sık idrara çıkma şikayetlerde görülebilir.



Eski çağlardan beri uygulanan açık cerrahi yöntemler bu gün yerini giderek kapalı yöntemlere bırakmaktadır. Son yıllarda vücut dışından ses dalgaları ile taşların kırılması oldukça rağbet gören bir yöntemdir. Ancak bütün hastaların tümünde başarılı değildir. Kanamayı kolaylaştıran bir hastalığı olan kişilerde ve gebelikte uygulanması sakıncalıdır. Vücut dışından bir delik açılarak böbrek içine bir boru yardımı ile girilip taşların temizlenmesi gün geçtikçe popülarite kazanmaktadır. Ayrıca idrar yolunun herhangi bir bölgesine endoskopik olarak ulaşılıp birçok taşın tedavi edilebilmesi mümkündür. Bu tür kapalı ameliyatlarda taşın parçalanması tedavisi için holmium lazer teknolojisi kullanılmaktadır.



Tedavi sonrası taşın analizi yapılarak koruyucu tedavi uygulanmalıdır.

KANSER: Böbrekte oluşan tümörlerin bir çoğu % 80 ‘ i kötü huyludur. Tüm kanserlerin %2 ‘ sini oluştururlar. Erkeklerde daha sık görülür. Nedeni tam olarak bilinmemektedir. Ağrısız kanlı idrar yan ağrıları en sık görülen şikayetlerdir. Ateş, gece terlemesi, kilo kaybı görülebilir.



Kanserli böbreğin çıkartılması tedavinin ilk basamağını oluşturur. Ameliyat sonrası şua tedavisi veya kemoterapi uygulanabilir.

MESANE:

ENFEKSİYON: Mesane enfeksiyonları (sistit) idrar yolunda oluşan bir enfeksiyonun mesaneyi etkilemesi sonucunda ortaya çıkan bir klinik tablodur. Erkeklerde nadiren görülür. En sık görülen şikayetler ağrılı ve sık idrar yapmadır. Bazen idrar kaçırma, idrar da kan görülmesi , idrar torbasındaki idrara tamamen boşaltılamaması gibi belirtilerde görülebilir. Bol s u içme ve uygun antibiyotik tedavisi ile kısa sürede tedavi edilebilir.

TAŞ :Mesane taşları böbrekten düşen bir taşın dışarıya atılamaması sonucu oluşabileceği gibi mesanede bulunan artık idrar nedeniyle de mesane içinde oluşabilir. Ağrılı ve sık idrar yapma , idrarda kan görülmesi, kesik kesik işeme göbeğin alt tarafında ağrı en sık görülen şikayetlerdir.

Mesane t aşlarının tedavisi için öncelikli olarak kapalı yöntemler tercih edilir. Bu şekilde tedavi edilelemeyen olgularda açık ameliyata gerek duyulmaktadır.



İDRAR KAçIRMA:



KANSER: İdrar yolunda oluşan kanserlerin çoğu mesanede yerleşiktir. Genellikle ileri yaşlarda görülür. Nedeni tam olarak bilinmemekle beraber boya sanayiinde kullanılan kanserojen maddeler ile yakın temasta bulunanlar ve sigara kullananlarda daha sık görüldüğü bilinmektedir. En sık görülen şikayet ağrısız, pıhtılı idrar yolu kanamasıdır. Mesane tümörlerinin ilk basamak tedavisi kapalı yöntemle tümörün çıkartılmasıdır. İkinci aşamada ise mesane içerisine uygulanan tedavi protokolleri kullanılmaktadır. İlerleme potansiyeli yüksek olgularda mesanenin tamamının çıkartılması düşünülebilir. İlerleyen olgularda kemoterapi ve şua tedavisi ana tedavi yöntemlerini oluştururlar.

PROSTAT:

Prostat erkek üreme sisteminin bir parçasını oluşturan bir salgı bezidir. İdrar yolunu çepeçevre saran bu bezin asıl görevi meni sıvısını oluşturmaktır. Prostat yaşla birlikte büyümeye başlar ve 60 yaşın üzerindeki erkeklerin yaklaşık yarısında idrar yolunda tıkanıklığa neden olur. Prostat büyümesi çoğu zaman iyi huyludur ancak bazen kanser gelişimi söz konusu olabilir. Bu yüzden 50 yaşın üzerindeki erkeklerin yılda en az bir kez kontrolden geçmesi önerilir. Genç yaş grubunda görülen ve çoğu enfeksiyona bağlı olan prostat hastalıkları da büyüme ile benzer yakınmalara neden olurlar. En sık görülen yakınmalar şunlardır ;



İdrara baslarken bekleme

Sık idrara çıkma

Akış hızında yavaşlama

İşeme zamanının uzaması

İşeme sonrası rahatlayamama

İdrar yapamama

Gece idrara kalkma

İdrar kaçırma



Kalın barsağa yakın komşuluğundan dolayı en sağlıklı muayene yöntemi makattan parmakla yapılan muayenedir. Muayene ile birlikte kanda PSA denilen bir maddeye mutlaka bakılmalıdır. Ancak bu test muayeneden önce yapılmalıdır. PSA prostatta oluşan büyümenin yapısı ve şekli hakkında oldukça önemli ipuçları vermektedir. Ultrasound ve ürodinami gibi ileri testler yapıldıktan sonra tedavinin şekline karar verilir. Bazı hastalar ilaç ile tedavi edilebilir. Ameliyat gereken kişilerde ise en sağlıklı olanı kapalı ameliyatlardır. Günümüzde kapalı ameliyatlarda artık lazer teknolojisi kullanılarak oldukça güvenli ve etkili sonuçlar alınmaktadır



TESTİS:

VARİKOSEL:



Varikosel genel bir tanımla testislerin (yumurtalıkların ) toplardamarlarında oluşan bir varis yani damar genişlemesidir. Bu genişlemeye reflü de (kan akımının tersine dönmesi hali) eşlik edebilir. Hastaların bir kısmında, sadece muayene ile teşhis edilebilirken bir kısım hastada ise ancak renkli ultrasound yardımıyla hastalık ortaya konulabilir. çoğunlukla sol tarafta görülür, bazen çift taraflı nadiren de sağ tarafta ortaya çıkabilir.



Hastalar 3 ana yakınma ile doktora başvururlar;



Kısırlık

Ağrı

Şişlik





Yakınma ne olursa olsun tedavi, hemen daima ameliyatla mümkündür. İlaç tedavisi sadece ağrı için geçici bir çözüm sağlıyabilir ancak hastalığı ortadan kaldırmaz. Ameliyat süresi yaklaşık olarak yarım saattir ve hastalar aynı gün evlerine dönebilirler.

SEKSüEL BOZUKLUKLAR:

SERTLEŞME KUSURU:



Cinsel ilişki için gerekli olan isteğin ya da yeterli penis sertliğinin olmaması veya sürdürülememesi halidir. Ereksiyon (sertleşme), cinsel uyarı veya heyecana cevap olarak oluşan istemsiz bir olaydır Herhangi bir şekilde oluşan cinsel uyarılma, beyin, sinirler, kalp, kan damarları ve hormonların ortaklaşa etkisi sonucu, penise giden kan akımının artmasına neden olur. Bu kan, penisin içinde tutularak penisin büyümesini ve sertleşmesini sağlar. İktidarsızlık birçok nedenle oluşabilir. Araştırmalar göstermektedir ki, sorunun % 60'ınde bir organik yani fiziksel bir neden bulunmamaktadır. Aslında bir çok erkekteki iktidarsızlığın nedeni kolaylıkla ortaya konabilmektedir. Bir kere doğru tanı konduğunda da, uygun ve başarılı tedavi kolaylıkla uygulanabilir. Psikolojik iktidarsızlık, erkeğin cinsel ilişkiyi gerçekleştirememe korkusu ve heyecanından kaynaklanmaktadır. Kendilerini bir türlü rahat hissedemeyen bu insanlarda ereksiyonun oluşması engellenmektedir. Psikolojik iktidarsızlığın başlıca nedenleri heyecan, korku, suçluluk hissi, kızgınlık ve telaş gibi duygusal nedenlerdir. Organik iktidarsızlık nedenleri ise hastalıklar, hormon bozukluğu, kaza, yaralanma ve ameliyat gibi durumlardır. Hastalıklar arasında özellikle ateroskleroz (damar sertliği), yüksek tansiyon, şeker hastalığı, kronik hastalıklar, beyin ve omurilik hastalıkları belirgin bir yer tutar. Fazla miktarda alkol ve tütün, tansiyon ve depresyon ilaçları ile uyuşturucular da organik iktidarsızlığa yol açar.

Tedavi Metodları:



Yaşama alışkanlıkarının ve mümkünse ilaçların değiştirilmesi

Psikolojik danışmanlık

Vakum aletleri

Hormon ilaçları

Diğer ilaçlar

Lokal (penise direkt uygulanan) tedaviler : enjeksiyon, üretra içine

Penis ve kasık damarları ameliyatları

Penis protezleri (mutluluk çubukları)





CİNSEL İSTEK AZALMASI:



Cinsel isteğin (libido) oluşabilmesi için kanda erkeklik hormonlarının yeterli düzeyde olması gereklidir. Bu durumdan yakınan bir çok kişide temel sorun psikolojik kaynaklıdır. Libido yetersizliğinin kaçınılmaz bir sonucu olarak sertleşme sorunu ortaya çıkar.

Erkeklik hormonunun, doğuştan ya da sonradan meydana gelen hastalıklar ile yumurtalıkların zarar görmesi ya da kaybı veya kullanılan bazı ilaçlara bağlı olarak azalması libido eksikliğine neden olur.

Bu durumda eksik olan hormonun tedavi ile yerine konması sonrasında şikayetler ortadan kalkar. Yeterli yanıt alınamayan olgularda veya psikolojik kökenli libido eksikliğinde afrodizyak ilaçlar hekim tarafından uygulandığı takdirde faydalı olabilir.



SüNNET :

Sünnet Yararlı mı?



Sünnet yapılan erkeklerde bazı enfeksiyon hastalıkları ve kanserler sünnet olmayanlara göre daha az ortaya çıkar. Sünnet olan bebeklerde idrar yolu enfeksiyonu riski 20 kat azalır. çünkü sünnet derisinin altında mikrop birikimi olmaz. Toplumumuzda sünnet, erkek çocuğun büyüdüğünün, olgunlaştığının kanıtlanması biçiminde yorumlanmakta, ona armağanlar verilerek bu olay kutlanmaktadır. Bu da sünnet olmanın çocuğa getirdiği ikincil bir kazançtır.



Ne Zaman Yapılmalı?



Sünnet; çocuğun ruhsal yönden zarar görmemesi için ya iki yaşından önce ya da yedi yaşından sonra yapılmalıdır. 2-7 yaş arasında çocuğun cinsel organına yönelik bir uygulama iğdiş edilme korkusuyla önemli psikolojik zararlara yol açma tehlikesini taşır.



Sünnetin sakıncalı olduğu durumlar



Eğer çocukta hipospadias denilen idrar çıkış deliğinin penisin alt kısmına açılması durumu varsa, çocuğun cinsel organı çok küçükse ya da doğuştan başka bir bozukluk varsa, ileride yapılabilecek düzeltme ameliyatında sünnet derisi kullanılacağı için sünnet yapılmaması uygun olur.



Sünneti Kim Yapmalı?



İdeal olan; sünnetin ürologlar ya da çocuk cerrahları tarafından yapılmasıdır. Ancak pratik uygulamadaki zorluklar ve bazı toplumsal gerçekler dikkate alınarak, sünnet konusunda eğitim ve sertifika sahibi hekim ve sağlık memurları da sünnet yapabilir.

Yetkisiz kişilerce sağlık koşullarına uyulmadan yapılan sünnetlerden sonra bazı istenmeyen sonuçlar ortaya çıkabilir.



Enfeksiyon: Gerekli temizlik şartlarının sağlanamadığı evde ya da toplu olarak açık alanda yapılan sünnetlerde daha sık görülür. Böyle durumlarda gerekirse koruyucu ya da tedavi amaçlı antibiyotik kullanılmalıdır.



Kanama: En sık ortaya çıkan sorundur. özellikle yeni doğan bebeklerde pıhtılaşma bozukluğuna bağlı kanama sorunlarının gelişmesini önlemek için ilk hafta içinde sünnet yapılacaksa doğumdan hemen sonra K vitamini enjeksiyonu yapılmalıdır.

Penis Başının Kesilmesi: Kısmen ya da tümüyle olabilir. Kısmi kesiler daha kolay düzeltilebilir, ancak tam kesilerde önemli sorunlar yaşanabilir.



Nekroz: Koter denilen elektrikli aletlerle yapılan sünnetlerden sonra yara iyileşmesi gecikebilir ya da deride nekroz (çürüme) olabilir.



üretral Fistül: Sünnet sırasında cinsel organın içinde bulunan idrar yolunun yaralanmasıdır. Cerrahi olarak düzeltilmesi gerekir.

Sünnet Derisinin Yetersiz Kesilmesi: Bu durumda sünnet ile amaçlanan görünüm sağlanamaz.



Sünnet Derisinin Fazla Kesilmesi: Bu durumda dikilen deri parçaları gerileceğinden dikişler atabilir, iyileşme gecikir, yara izi gelişir.

[b]