Addison hastalığı nedir?

[Bluesky24]

Addison hastalığı nedir?



Addison hastalığıAddison hastalığı, böbreküstü bezleriniztarafından üretilen belirli bazı hormonların yetersiz miktarlarda üretilmesiyle sonuçlanan bir bozukluktur.

Böbreküstü bezleriniz iki böbreğinizden her birinin hemen üzerinde bulunur. Adrenal bezler, endokrin sisteminizin bir parçasıdır ve vücudunuzdaki neredeyse her organa ve dokuya talimatlar veren hormonlar üretir.

Addison hastalığında, adrenal bezler glukokortikoidler adı verilen grup içerisindeki hormonlardan biri olan kortizolden çok az miktarda üretir. Zaman zaman, Addison hastalığı, mineralokortikoid hormonlarından biri olan aldosteronun da yetersiz üretimini içerir. Addison hastalığı, yaşamı tehdit edici olabilir.Belirtiler ve Semptomlar

Addison hastalığının belirtileri ve semptomları, genellikle yavaş, çoğu zaman aylar boyunca sürecek şekilde gelişir ve aşağıdakileri içerebilir:



Kas zayıflığı ve bitkinlik

Kilo kaybı ve iştah azalması

Cildinizin renginin koyulaşması (hiperpigmantasyon)

Düşük tansiyon, hatta bayılma

Tuz yeme isteği

Düşük kan şekeri (hipoglisemi).

Bulantı, ishal veya kusma

çabuk sinirlenme

Depresyon



öte yandan, zaman zaman Addison hastalığının belirti ve semptomları aniden belirebilir. Akut adrenal yetmezliğinde (addisonyan kriz), belirti ve semptomlar aşağıdakileri içerebilir:



Sırtınızın alt kısmında, karın veya bacaklarınızda ağrı

Susuzluğa neden olan ağır kusma veya ishal

Düşük tansiyon

Bilinç yitimi





Aynı zamanda adrenal yetersizlik veya hipokortisolizm adı verilen Addison hastalığı herhangi bir yaşta meydana gelebilir fakat en çok 30 ila 50 yaşındaki insanlarda yaygındır. Addison hastalığının tedavisi, adrenal bezleri tarafından üretilen yetersiz miktarın yerine yenisini koymak amacıyla hormon alınmasını içerir.Nedenleri

Adrenal bezleriniz, iki kısımdan oluşmaktadır. İç kısım (soğanilik), adrenaline benzer hormonlar üretir. Dış tabaka (korteks), kortikosteroid adı verilen, glukokortikoidleri, mineralokortikoidleri ve erkek cinsel hormonlarını (androjen) içeren bir grup hormon üretir.

Korteksin ürettiği hormonların bazıları olan glukokortiodlar ve mineralokortikoidler yaşam için temel önem taşır.



Glukokortikoidler. Bu hormonlar, vücudunuzun gıda yakıtlarını enerjiye çevirme yetisini etkiler, bağışıklık sisteminizin iltihaba olan tepkisinde rol oynar ve vücudunuzun strese yanıt vermesine yardımcı olur.

Mineralokortikoidler. Bu hormonlar, tansiyonunuzu normal düzeyde tutmak için vücudunuzdaki sodyum, potasyum ve su dengesini korur.



Birincil adrenalin yetmezliği Addison hastalığı, korteks hasar gördüğü ve yeterli miktarlarda hormon üretmediği zaman meydana gelir. Doktorlar, adrenal bezlerindeki hasarı içeren rahatsızlığa, birincil adrenal yetersizliği adını vermektedirler.

Adrenal bezlerinizin adrenokortikal hormonları üretmede başarısız olması, en yaygın biçimde vücudun kendine saldırmasının bir sonucudur (özbağışıklık hastalığı). Bilinmeyen nedenlerden ötürü, bağışıklık sisteminiz adrenal korteksi yabancı olan, saldırılması ve yok edilmesi gereken bir şey olarak görür.

Adrenal bez yetmezliğinin diğer nedenleri arasında şunlar olabilir:



Tüberküloz

Adrenal bezlerdeki diğer enfeksiyonlar

Kanserin adrenal bezlere yayılması

Adrenal bezler içine kanama olması



İkincil adrenal yetmezlik Adrenal yetersizlik, balgam bezinizde hastalık olması halinde de meydana gelebilir. Balgam bezi, adrenokortikotropik hormon (ACTH) adı verilen, adrenal korteksi hormon üretmek üzere uyaran bir hormon üretir. ACTH'nin yeterli miktarda üretilememesi, adrenal bezlerinizde hasar olmasa bile, adrenal bezlerinizce normal şartlarda üretilmesi gereken hormonların yetersiz üretilmesine neden olabilir. Doktorlar, bu rahatsızlığa ikincil adrenal yetersizliği adını verir.

İkincil adrenal yetersizliğinin olası daha yaygın bir nedeni de astım veya romatizma gibi kronik rahatsızlıklar için kortikosteroid alan kişilerin, kortikosteroid almayı aniden bırakmaları ile meydana gelir.

Addisonyan kriz Eğer, Addison hastalığınız tedavi edilmemişse, addisonyan kriz, yaralanma, enfeksiyon veya hastalık gibi fiziksel bir stres tarafından tetiklenebilir..Addisonyan Kriz

Addisonyan kriz, düşük tansiyon, düşük kan şekeri düzeyi ve kanda yüksek potasyum düzeyleri ile sonuçlanan, hayati tehlikesi bulunan bir durumdur. Bu durum, anında tıbbi bakım yapılmasını gerektirir. Tedavi, genellikle aşağıdakilerin damar içine enjekte edilmesini içerir:



Hidrokortizon

Tuzlu su çözeltisi

Şeker (dekstroz)



Tarama ve Teşhis

Doktorunuz, öncelikle sağlık geçmişiniz ile belirtileriniz ve semptomlarınız hakkında sizinle konuşacaktır. Eğer doktorunuz, sizde Addison hastalığı olabileceğini düşünüyorsa, aşağıdaki testlerin bazılarından geçebilirsiniz:



Kan testi. Doktorunuz, kanınızdaki sodyum, potasyum, kortizol ve ACTH düzeylerini ölçerek, belirti ve semptomlarınızın nedeninin, adrenal yetmezlik olup olmadığına dair bir ilk tespitte bulunur. Kan testi ile, özbağışıklık Addison hastalığı ile ilgili antikorlar da ölçülebilir.

ACTH uyarı testi. Bu test, yapay ACTH'nin enjekte edilmesinden önce veya sonra kanınızdaki veya idrarınızdaki kortizol düzeyinin ölçülmesini içerir. ACTH adrenal bezlerinize kortizol üretilmesi sinyalini verir. Eğer adrenal bezlerinizde hasar varsa, ACTH uyarı testi, yapay ACTH'ye tepki olarak meydana gelen kortizol üretiminizin köreldiğini veya mevcut olmadığını gösterir.

Ensülin uyartılı hipoglisemya testi. Zaman zaman, eğer balgam hastalığı, adrenalin yetersizliğinin olası bir nedeni ise (ikincil adrenal yetersizliği) doktorlar bu testi önermektedirler. Test, kan şekerinizin (kan glukozu) ve kortizol düzeylerinizin, ensülin enjekte edilmesinden sonra, çeşitli aralıklarla kontrol edilmesini içerir. Sağlıklı insanlarda, glukoz düzeyleri düşer, kortizol düzeyleri ise artar.

Görüntülü testler. Doktorunuz, adrenal bezlerinizin boyutunu kontrol etmek ve adrenal yetersizliğin nedenine dair bir kavrayış sunabilecek diğer anomalileri aramak için sizi, karın bölgenizde bilgisayarlı tomografi (CT) taramasından geçirebilir. Eğer testlerde, ikincil adrenalin yetmezliğiniz bulunduğu görülüyorsa, doktorunuz balgam bezinizin CT taramasından veya manyetik rezonans görüntüleme taramasından geçirilmesi önerisinde bulunabilir.







[b]