Frengi hastaligi

[Bluesky24]

Frengi hastaligi



FRENGI (Sifiliz)



Frengi nedir ?

Frengi, Treponema pallidum adi verilen bir bakterinin (mikrop) neden oldugu cinsel yolla bulasan bir hastaliktir. Tedavi edilmedigi takdirde, bu bakteri zaman içerisinde vücuda yayilarak birçok organda hasara neden olur.

Frenginin yayginligi nedir ?

Frengi en sik rastlanilan cinsel yolla bulasan hastaliklardan biridir. 1995 yili Dünya Saglik Teskilati tahminlerine göre her yil yaklasik 12 milyon kisi hastaliga yakalanmaktadir. Hastalik en sik Güney ve Güneydogu Asya'da görülmektedir. Son yillarda Sovyetler Birligi'nin dagilmasindan sonra ortaya çikan Bagimsizliklarini Yeni Kazanmis Devletler'de de hastaligin giderek arttigi bildirilmektedir.

Frenginin ilk belirtileri ne zaman ortaya çikar ?

Hastalik; penis, vajina, anüs (makat) ya da agiz yolu ile bulasir. Mikrobun saglam kisiye bulasmasindan sonra ilk belirtiler 10 gün ile 3 ay içerisinde ortaya çikar. Hastalikta bir veya daha fazla sayida, üstü açik, bir santimetre boyutlarinda , sert, agrisiz sankir adi verilen yaralar olusur. Bu yaralar, genelde bakterinin ilk bulastigi cinsel organlar etrafinda olusur. Mikrop daha sonra kan yolu ile bütün vücuda yayilir. Kasik ve boyun lenf bezleri sisebilir.

Frengi sankiri ne zaman ortadan kalkar ?

Ister tedavi edilsin ister edilmesin frengi sankiri birkaç hafta içerisinde kendiliginden kaybolur. Tedavi görmeden yaralarin iyilesmesi hastaligin iyilesmesi anlamina gelmez. Bu devrede tedavi edilmeyen hastalarda hastalik ilerler.

Frengi, sankir döneminde tedavi edilmez ise ne olur ?

Hastalik sankir döneminde tedavi edilmez ise, yaralarin ortaya çikisindan itibaren 3-6 hafta içerisinde, ellerde, ayaklarda ve vücudun diger kisimlarinda kirmiziliklar (döküntüler) olusur. Bu kirmiziliklarin oldugu bölgelerde de bakteri bulunmaktadir. Bakteri, fiziksel temas sonucu, bu bölgelerdeki yara, siyrik gibi kisimlardan saglam kisiye bulasabilir. Döküntüler genellikle birkaç hafta ya da ay sonra kendiliginden ortadan kalkar. Döküntüleri ile birlikte; hafif ates, yorgunluk, bas agrisi, bogaz agrisi gibi belirtiler de bulunabilir. Tedavi edilmeyen vakalarda dahi, bu belitiler kendiliginden kaybolabilir. Frenginin ikinci dönemi olarak bilinen bu dönem 1-2 yil devam edebilir.

Frengi, döküntü döneminde de tedavi edilmez ise ne olur ?

Gerek birinci, gerekse ikinci dönemde tedavi edilmeyen frengi vakalarinin üçte birinde, hastalik uzunca bir süre sessiz kaldiktan sonra daha ileri bir döneme gider. Bakteri kalp, gözler, beyin, sinir sistemi, kemikler, eklemler basta olmak üzere vücudun birçok yerinde hasarlara neden olur. Bunun sonucu ruhsal bozukluklar, körlük, felçler ve ölüm meydana gelir.

Frengi gebe kadindan bebegine bulasir mi?

Tedavi edilmeyen frengili gebe kadindan, bakteri hamilelik esnasinda bebege bulasabilir. Bulasim riski % 70 dolayindadir. Bu gebelerin ise yaklasik % 25'i, ölü dogum ya da erken dönem bebek ölümü nedeni ile çocuklarini kaybederler.

Frengi kan nakli ile de geçer mi?

Hastalik mikrobu kanda da bulundugundan kan donörlerinde frengi testi yapilir. Test sonucu hastalik bulundugu anlasilirsa kan baskalarina verilmez. Kontrolsüz kan nakli ile hastalik saglam kisiye bulasabilir.

Frengi tanisi basit midir ?

Frenginin ilk belirtileri diger bazi hastaliklarda da bulunabilir. Bu nedenle hastalik tanisi sadece hekim tarafindan konulabilir. Hekim yaralardan alacagi örnekte mikroskop altinda bakteriyi görebilir. Bunun yaninda tani koymaya yardimci kan testleri de vardir. Ancak, ilk 3 ay testlerin yalanci negatif sonuç (mikrobu tasidigi halde negatif sonuç çikmasi) verebilecegi de akilda tutulmalidir.

Frenginin tedavisi var midir?

Frengi genellikle penisilin tedavisi ile kolayca iyilesir. Penisilin dozu ve uygulama sekli hekim tarafindan belirleneceginden, cinsel organlari etrafinda frengi sankiri olanlar kendi kendilerine ilaç kullanmamalidir. Tedavinin baslangicindan genellikle 24 saat sonra bulastiricilik kaybolur. Hekim önerisi olmadan ilaç kullanmayiniz !

Cinsel yolla bulasan hastalik belirtilerinden kuskulandiginizda hekime basvurunuz.

Cinsel esinizin de muayene ve gerekirse tedavisini yaptiriniz.

Daha önce frengi geçirmis, ya da o anda sankir belirtileri olan bir kisi iseniz kan bagisinda bulunmayiniz. Saglik personelini bu konuda uyariniz.





Frengiden nasil korunulur ?





Cinsel iliskide kondom kullaniniz.

Cinsel es sayisinin artmasinin, hastalik bulasma riskini de arttirdigini unutmayiniz.

Hastalik belirtisi olmadan da bulasma olabilecegini unutmayiniz.

Alkol ve uyusturucunun dogru ve saglikli düsünmeyi engelleyerek, cinsel iliski sirasinda olumsuz davranislara neden olabilecegini belleginizden çikarmayiniz.

Size nakledilecek kanda gerekli testlerin yapilip yapilmadigini sorunuz.

Hamile iseniz, dogum öncesi dönemde düzenli saglik kotrollerinizi yaptiriniz. [b]