horlama ve apne

[Bluesky24]

horlama ve apne



HORLAMA

ve

UYKU APNESI

Horlamanin nedeni nedir?

Eriskin insanlarin yaklasik %20-25'inde horlama vardir. Horlama, erkeklerde ve sisman kisilerde daha sik olmakla birlikte, her insanda görülebilir ve zamanla siddeti artar.

üst solunum yolundaki yumusak dokular -yumusak damak, küçük dil ve bademcikler - uyku sirasinda gevser. Bunun sonucunda, hava yolunda kismi bir daralma meydana gelir ve bu dokularin titresimiyle horlama denilen ses ortaya çikar. Daralmanin siddetine göre horlamada çikan sesin yüksekligi de degisir. Horlama bazilarinca önemsiz ve basit bir durum olarak kabul edilebilir: ancak, bazen bütün bir ev halkini huzursuz eden bir sorun haline de gelebilir.

Horlama uyku düzenini etkiler ve horlayan kisinin yeterli oksijen almasina engel olabilir. Bunun sonucunda, horlayan kiside gündüz saatlerinde uyuklama, halsizlik, konsantrasyon bozuklugu sikayetleri ortaya çikabilir. Yillar boyu süren horlama tansiyon yüksekligi, kalp hastaligi ve felç gibi hayati tehlikesi olan ciddi hastaliklara yol açabilir. Horlama, obstrüktif uyku apnesi adi verilen ve uykuda solunumun zaman zaman durmasi ile kendini gösteren ciddi bir hastaligin belirtisi olabilir. Horlayan kisilerin yaklasik 1/3'ünde bu ciddi sorunun varoldugu bilinmektedir ve bunun teshisi ancak bir uyku laboratuarinda gerekli incelemelerin yapilmasi ile mümkündür.

Horlama ortadan kaldirilabilir mi?

Kilo fazlaliginin horlamanin en önemli nedenlerinden biri oldugu bilinmektedir. Kilo fazlasi olup zayiflayan hastalarin %80'inde horlamanin önemli derecede azaldigi veya tamamen ortadan kalktigi görülmüstür. Kilo verme, özel sekilli yastiklar, agiz veya buruna yerlestirilen bazi cihazlarin kullanilmasi, uyku ilaçlari, sakinlestirici ilaçlar ve alkol kullanimindan kaçinma gibi yöntemler horlamanin kontrolunda yararli olabilir. Ancak bunlarin hepsi, yasam kosullarinda önemli degisiklikler yapilmasini ve bunun sürekli olmasini gerektirir.

Günümüzde, horlamayi ortadan kaldiracak etkili bir yöntem vardir. Laser uvulo-palatoplasti (LAUP) adi verilen bu cerrahi yöntemle yumusak damaktaki dokular yeniden sekillendirilmekte ve horlama önlenebilmektedir. Bu ameliyatin basari orani %85-90 arasindadir. Ameliyatta, lazer isini ile yumusak damaktaki dokular dikkatle küçültülmekte ve zamanla dokularin iyilesip gerginlesmesiyle uyku sirasindaki titresimleri, yani horlama ortadan kalkmaktadir. Ameliyatta lazer isininin kullanilmasinin nedeni, lazerin yumusak dokulari kanamaya neden olmadan kesme yeteneginin bulunmasidir. Ameliyat yaklasik yarim saat sürmekte ve bogazi uyusturacak sekilde lokal anestezi ile yapilmaktadir.

Pekçok hastada bir kez tedavi ile istenen sonuç alinmaktadir; ancak, bazi hastalarda ameliyatin en erken dört hafta aralikla olmak üzere tekrarlanmasina ihtiyaç duyulabilir. Bazi hastalarda horlama tamamen ortadan kalkmasa bile, siddeti azalmaktadir.

LAUP ameliyatini takibeden birkaç gün ile iki hafta arasinda bogaz agrisi hissedilmekte ve agri kesici ilaçlarla kontrol altina alinmaktadir. Hastalarin çogu birkaç gün içinde normal hayatlarina dönmekte ve çalismaya baslayabilir hale gelmekte, sadece agir kaldirma gibi zorlayici bedensel faaliyetlerden kaçinmalari istenmektedir.

Ameliyatin etkilerinin görülme zamani kisiden kisiye degismektedir. Bazi hastalarda sonuç hemen alinmakta, ameliyatin yapildigi gün horlama kesilmektedir. Diger hastalarda, ameliyatin sonucu bir aya kadar ortaya çikmakta ve kesinlesmektedir.

LAUP için uygun bir aday olup olmadiginizi nasil anlayacaksiniz?

öncelikle muayene olmaniz gerekir. Doktorunuz horlamaniz, burun tikanikligi ve genel saglik durumunuz ile ilgili bilgilere ihtiyaç duyacaktir. Daha sonra bas ve boyun bölgesine agirlik verilen muayeneniz yapilacaktir. Bundan sonra muhtemelen, obstrüktif uyku apnesi bulunup bulunmadigini arastirmak üzere uyku laboratuarinda bir uyku çalismasi yaptirmaniz istenecektir. Uyku çalismasi, uyku laboratuarinda bir gece geçirmenizi ve bu sirada beyin dalgalari, kalp atimlari, kandaki oksijen miktari, solunum düzeni gibi verilerin kaydedilmesini gerektirmektedir. Bu uyku çalismasini takiben, doktorunuz LAUP da dahil olmak üzere olasi tedavi seçeneklerini belirleyecektir.

Obstrüktif Uyku Apnesi nedir?

Obstrüktif uyku apnesi (OUA) ciddi bir hastalik durumudur. Trafik kazalarinin önemli bir oraninda sürücülerde uyku apnesi bulundugu tahmin edilmektedir. Bu kisilerde kalp yetmezligi, felç ve ölüm olasiliginin da yüksek oldugu bilinmektedir.

Obstrüktif uyku apnesi (OUA), uyku sirasinda solunumun bir süre için durmasi ve bu sirada vücudun solunum için asiri çaba göstermesidir. Bu kisilerde solunum yolunda hava akiminin durmasina neden olan tikanikligin bogazda oldugu bilinmektedir. Hastalar genellikle sisman, orta yasta ve horlayan erkeklerdir. Siklikla horlama ve uykudaki solunum duraklamalarinin farkinda olan hastanin kendisi degil, hastanin esidir. OUA'nin diger belirtileri gündüz saatlerinde uyuklama, sabah basagrilari, yüksek tansiyon, kisilik degisiklikleri ve kalp ritminde degisikliklerdir.

OUA teshisi, bir uyku çalismasi ile koyulur. Tedavi plani ise her hastanin belirtileri, uyku çalismasi sonuçlari ve muayene bulgularina göre düzenlenir. Uyku apnesinde dört temel tedavi seçenegi vardir: Uyku apnesini artiran faktörlerin (alkol, sakinlestirici ilaç kullanimi gibi) belirlenmesi ve önlenmesiyle birlikte kilo verme;

Ilaç tedavisi;

CPAP ve BiPAP adi verilen, uyku sirasinda agiz veya burun üzerine yerlestirilen cihazlarin kullanilmasi;

Cerrahi tedavi.



[b]