ÇİNKO EKSİKLİĞİ

[Bluesky24]

TANIM:



Çinko, doğada bulunan ve insan vücudunun da ihtiyaç duyduğu önemli bir mineraldir. 200 civarında enzim ve bir çok hormonun üretiminde (testosteron gibi) rol alır.

Çinko, doğada bulunan ve insan vücudunun da ihtiyaç duyduğu önemli bir mineraldir. 200 civarında enzim ve bir çok hormonun üretiminde (testosteron gibi) rol alır. Başlıca işlevleri arasında: RNA, DNA, protein sentezi, insülinin aktivasyonu, Vitamin-A nın hücrelere taşınması ve kullanımı, yaraların iyileşmesi, hücrelerin bölünerek çoğalabilmesi, tad alma (özellikle tuzlu tadın farkına varabilme), sperm yapımı, bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi, davranış ve öğrenme performansının artışı, anne karnındaki ve ya doğmuş bebek ve çocukların büyüme ve gelişimi, kanda yağların taşınması gibi bir çok olayla ilişkilendirilmektedir.

Çinko ne vücutta işe yarar?



-Bağışıklık sistemini güçlendirir, enfeksiyonlardan korur



-Üreme sağlığını olumlu etkiler, erkeklerde sperm üretimini artırır



-Yaraların iyileşmesinde yardımcı olur



-Gözleri güçlendirir



-Tat ve koku duyularını güçlendirir



-Cildi güzelleştirir, sivilcelere karşı etkilidir



-Vücuttaki mikropları öldürür



-Hücre yenilenmesinde yararlıdır



-Tırnakları ve saçları güçlendirir



-Uçukları hafifletir



-Adet ağrılarını hafifletir



-Stresi azaltır



-Çocuklarda çinko eksikliği büyüme ve gelişme bozukluğuna yol açar

Çinko eksikliği, Türkiye ve Dünya da en sık gözlenen mineral eksikliklerinden biridir. Fakat yeterince önemsenmemektedir.

Ülkemizde tarım yapılan topraklardaki çinko miktarı yüksek değildir (toprakların %49.83 ünde alt sınır olarak belirlenen 0.5 ppm den düşük, %32.76 sında 0.5-1.0 ppm arasındadır). Çinko kapların ve çinko su borularının da artık kullanımdan kalkmış olması çinko eksikliğine katkıda bulunmaktadır.

Çinko Eksikliğinin Belirtileri

AĞIR ÇİNKO EKSİKLİĞİ



* Çeşitli deri hastalıkları



* İshal



* saç dökülmesi



* Zihinsel bozukluklar



* Hücresel bağışıklık yetersizliği

ORTA DERECEDE ÇİNKO EKSİKLİĞİ



*Büyüme geriliği



*Cinsel organ gelişiminde gerilik



*İştah bozukluğu



*Karanlığa uyum bozukluğu



*Yara iyileşmesinde gecikme



*Tad alma duyusunda zayıflama

DÜŞÜK DERECEDE ÇİNKO EKSİKLİĞİ



*Asabiyet ve duyusal değişiklikler



* Sperm düşüklüğü



* Testosteron hormonunda azalma



* Thymulin aktivitesinde azalma



*Okul öncesi çocuklarda gelişme geriliği



* Sık sık enfeksiyonlara yakalanma

Çinko ile üreme sağlığı arasındaki ilişki, dünya çapında başka araştırmalarda da saptandı. Örneğin Liverpool Erkek Kısırlığı Kliniğinde kısırlık sorunu olan 33 erkek üzerinde yapılan araştırmada, belli bir süre ağızdan çinko tedavisi görenlerde sperm sayısının belirgin bir şekilde arttığı görüldü. Hindistandaki Haryana Tıp Fakültesinde 50 kısır ve 25 sağlıklı erkek üzerinde bir araştırma yapıldı; kısır erkeklerde çinko seviyesinin sağlıklı erkeklere göre çok daha düşük olduğu belirlendi. Hollandadaki Nijmegen Üniversitesi Tıp Fakültesinden Dr. Regine Steegers-Theunissen ve ekibinin çalışması da gerçekten ilginç sonuçlar içeriyor. Bu araştırmada, kısırlık sorunu olan 103 erkeğin bir kısmına 26 hafta boyunca folik asit, bir kısmına çinko, bir kısmına ise hem çinko, hem de folik asit takviyesi verildi. En fazla sperm üretimi ise hem çinko, hem de folik asit takviyesi alan erkeklerde görüldü. Araştırmaya katılan erkeklerin sperm üretimi 26 hafta içinde yüzde 74 oranında arttı. Uzmanlar, çinkonun sadece sperm üretiminde değil, daha fazla testosteron salgılanmasında da büyük rol oynadığını ileri sürüyor. Örneğin, ABDnin Michigan eyaletindeki Wayne Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Bölümü nde bu konuda bir araştırma yapıldı: Yaş ortalaması 64 olan bir gruba 3-6 ay boyunca verilen çinko takviyesi sayesinde, gruptaki erkeklerde testosteron seviyesinin arttığı görüldü. Bütün bu araştırmalar gösteriyor ki, çinko, cinsel sağlık açısından en gerekli elementlerden biri. Özellikle diyabet hastalarının ve vejetaryenlerin dikkatli olması gerekiyor, çünkü çinko eksikliği en çok onlarda görülüyor. Uzmanlar, bu kişilerin mutlaka çinko açısından zengin gıdalar tüketmelerini ve gerektiğinde çinkoyu hap olarak almalarını öneriyor. Alman Beslenme Cemiyeti, genel olarak yetişkinler için günde 15 mg çinko öneriyor. Çinko kürü yapmak isteyenlere ise üç ay boyunca günde 20-30 mg tavsiye ediyor. Ancak elbette bu, herkes için geçerli bir altın kural değil. Bu miktarlar herkesin bünyesine uygun olmayabilir, çinko haplarını avuç avuç ağzınıza atmadan önce mutlaka doktorunuza danışmanız gerekir.