Hamile kalmaya karar verdiğinizde...

[Bluesky24]

İnsanın hayatında verdiği

en önemli kararlardan birisi de çocuk sahibi olmak istemesidir.

Hayatının herhangi bir döneminde çocuk sahibi olmayı

istemeyen kadın yok gibidir. Ancak bu güç karar verildiğinde

gebe kalmadan önce hem ruhsal hem de fiziksel olarak hazır

olmak gerekir.



İlk doktor ziyaretini hamile kaldıktan sonra yapmak her

zaman yeterli olmayabilir. Sağlıklı bir hamilelik dönemi

geçirmek, sağlıklı ve rahat bir doğum yapmak ve sağlıklı

bir bebeğe sahip olmak için hamile kalmaya karar verdiğinizde

doktorunuzla görüşmeniz önemlidir.Doktorunuz hem sizin hemde

dünyaya getirmeyi planladığınız bebeğinizin zarar

görmesini engellemek için bazı muayene ve tetkikler yapacak

size sağlklı bir hamilelik dönemi için önerilerde

bulunacaktır.



Gebelik öncesi muayene



Anne olmaya karar verildiğinde ilk yapılması gereken gebeliği

takip etmesi istenilen hekim ile temasa geçmek, randevu almak ve

muayeneye gitmektir. Gebelik öncesi muayenenin birtakım

amaçları vardır. Sağlık durumu ile iligili amaçların

dışında sizin hamileliğinizi takip etmesini ve doğumunuzda

eşlik etmesini arzu ettiğiniz hekiminizi tanımanız ve pozitif

diyalog kurmanız açısından da bu ilk ziyaret son derece

önemlidir. Doktorunuzla kuracağınız diyalog hamilelik

takiplerinin önemli bir detayıdır.



Doktorunuz ben bebek sahibi olmak istiyorum diye

başvurduğunuzda sizin genel sağlık durumunuz ile ilgili ana

hatları çıkartmaya çalışacak ve olası problemleri

saptyarak bunları tedavi edecektir.



Muayenenin ilk aşaması görüşmedir. Bu görüşmede

doktorunuz ilk önce sizi tanımaya çalışacaktır. Yaşınız,

mesleğiniz, kaçıncı evliliğiniz olduğu gibi sizin için

önemsiz görünebilecek bazı bilgiler doktorunuza önemli

ipuçları verebilir. Bunlardan mesleğiniz özellikle

önemlidir. Meslek ile ilgili faktörler genel sağlık durumu

dışında hamilelikte de zararlı olabilmektedir.



Doktorunuz daha sonra kalp hastalığı, diabet, karaciğer

hastalığı, böbrek hastalığı gibi kronik sistemik

hastalığınız olup olmadığını sorgular. Bu hastalıkların

varlığı hamileliğin size zarar vermesine neden olabileceği

gibi bebeğinizin sağlıklı gelişimine engel olabilmesi

açısından da önemlidir. Sistemik hastalıklar gözden

geçirildikten sonra sıra daha spesifik olan jinekolojik

hastalıklara gelir. Miyom, yumurtalık kisti, endometriozis gibi

hamileliğe engel olabilecek durumların varlığına yönelik

ipuçları aranır ya da daha önceden bu tür durumların

varlığı tespit edilmiş ise uygulanan tedaviler ve sonuçları

ile ilgili bilgi edinilir. Bazı jinekolojik hastalıklar ve

enfeksiyonlar hamile kalmada güçlüğe ya da hamile

kalındığında düşüklere neden olabildiğinden jinekolojik

öykü son derece önemlidir.



Obstetrik öykü olarak adlandırılan ve daha önceden

yaşamış olduğunuz hamilelikler ile bunların sonuçları ile

ilgili bilgiler de önemli ipuçları verebilir. Eğer daha önce

doğum yaptıysanız bebeklerin doğum haftaları, doğum

kiloları, doğum şekli, eylem ve doğum sırasında yaşanan

özellikler değerlendirilir. Eğer daha önceden tekrarlayan

düşükler, sakat ya da ölü doğumlar varsa doktorunuz yeniden

hamile kalmanıza izin vermeden önce bunların nedenlerini

araştırmak ve gerekiyorsa tedavi etmek isteyecektir.



Bu ilk görüşmede hem anne hem de baba adayının aile

geçmişleri sorgulanır, soylarında genetik geçiş gösteren

herhangi bir anomali ya da hastalığın olup olmadığı

araştırılır. Bu tür bir problem varlığında doktorunuz

gebelik öncesi genetik danışmanlık isteyebilir.



Görüşmenin bir başka amacı da anne-baba adayının yaşam

ve beslenme alışkanlıklarının ortaya çıkarılmasıdır. Bu

alışkanlıklar hamileliğe ve bebeğe zarar verebileceği için

mutlaka sorgulanmalıdır.



Düzenli ya da düzensiz kullanılan ilaçlar hekim ile

tartışılmalı, bunların gebeliğe ve bebeğe olan etkileri

sorgulanmalıdır. Öte yandan alerji varlığı ve hangi

maddelere karşı allerjik olunduğu da önemlidir.



Muayene



Öykü alındıktan ve kişinin genel sağlık durumu ile ilgili

detaylı bilgi edinildikten sonra sıra muayeneye gelir. Bu

jinekolojik muayenede standart muayeneden farklı bir işlem

yapılmaz.



Muayenede vajinal ve pelvik enfeksiyonlar araştırılır.

Transvajinal ultrasonografi ile rahim ve yumurtalıkların durumu

değerlendirilir. Myom, kist, endometrioma varlığı

araştırılır.



Eğer daha önceden yapılmadıysa ya da yapılmış olsa bile

üzerinden 1 yıldan fazla zaman geçmiş ise mutlaka smear testi

yapılmalıdır.



Muayenenin son aşaması boy,kilo ve tansiyon tespitinin

yapılmasıdır.



Laboratuvar incelemeleri



Öykü ve muayeneden sonra sıra bunlarla saptanamayan

faktörlerin incelenmesi gerekir. Bu inceleme laboratuvar

yardımıyla yapılır. Bilinenen herhangi bir hastalığı

olmayan kişlerde rutin testler istenir. Rutin testler

şunlardır:





Tam kan sayımı

Tam idrar tetkiki

Anne ve babanın kan grupları

Toksoplazma ile ilgili testler

Rubella (kızamıkçık) ile ilgili testler

Hepatit B ile ilgili testler

Açlık kan şekeri (AKŞ) bakılması son zamanlarda

önerilmemektedir çünkü AKŞ sadece var olan aşikar

diabeti gösterir. Bunun yerine 50 gram glukoz ile

yapılan tarama testi daha önemli bilgiler verebilir.





Bunlar dışında belirli bir yakınma ya da bulgu varsa buna

yönelik incelemeler yapılır. Örneğin adet düzensizliği

varlığında tiroid ve prolaktin hormonları da dahil olamak

üzere detaylı hormon incelemesi gerekli olabilir. Jinekolojik

hastalık dışında bir patoloji saptandığında doktorunuz

ilgili branştan konsülatasyon isteyecektir.



Öneriler



Tüm incelemeler yapıldıktan ve hamile kalmaya engel bir durum

olmadığı gösterildikten ya da var olan patolojiler tedavi

edildikten sonra sıra önerilere gelir.



Yapılan tetkiklerde rubella'ya karşı bağışık

olmadığınız saptanırsa aşı olmanız gerekir. Ancak bu

aşı canlı virüslerden yapıldığı için aşı sonrası 3 ay

süreyle hamile kalmamanız ve bu sürenin sonunda bağışılık

gelişlip gelişmediğini kontrol ettirmeniz gereklidir.



Eğer diabet (şeker hastalığı) saptanmış ise kan şeker

düzeyinizin mutlaka normal düzeyde tutulması gerekir Yapılan

araştırmalar kan şekeri yüksekliğinin hamilelik üzerinde

olan olumsuz etkilerinin döllenme olmadan çok daha önce

başladığını ortaya koymuştur.



Gebelik ve anne olma heyecanı sağlıklı bir yaşam için

mükemmel bir motivasyon aracıdır. Bu kararı veren pekçok

kadın alışkanlıklarını kendi isteği ile değiştirmekte,

pek çoğunun eşi de ona detek olmak maksadıyla ona

uymaktadır. Sonuç daha sağlıklı bireyler ve aile olarak

karşımıza çıkmaktadır.



Sigara: Sigarayı bırakmak için anne

olmayı istemekten daha iyi bir sebep olamaz. Sigara kadında

yumurta, erkekte sperm sayı ve kalitesini azalttığından gebe

kalmada güçlüğe neden olabilir. Sigara içen gebelerin

bebekleri düşük doğum ağırlıklı olabilmekte, bu

kadınlarda düşük ya da erken doğum daha sık

görülmektedir. Yeni yayınlanan bir çalışmada gebelikleri

boyunca sigara kullanan kadınlardan doğan erkek çocukların

ileriki yaşamlarında suç ve şiddete olan eğilimlerinin

artmış olarak bulunması ilginçtir.



Alkol: Benzer şekilde alkol de gebe kalma

şansını bir miktar azaltır. Anne karnında alkole maruz kalan

bebeklerde uzun dönemde zeka gerilikleri, öğrenme

bozuklukları, davranış bozuklukları görülebilir. Yine

yapılan bir çalışmada haftada 1-5 kez alkol kullanan

kadınların hiç kullanmayanlara göre daha zor gebe

kaldıkları saptanmıştır. Alkol erkekde de sperm sayısı ve

kalitesini azaltır.



Stres: İsrail'de yapılan bir araştırmada

infertilite tedavisi gören kadınlarda stres gidermek maksadı

ile meditasyon yapanlarda gebeliklerin daha kolay elde edildiği

sonucuna varılmıştır. En sağlıklı ve kolay stres giderici

egzersizdir.



Beslenme: Gebelikte olduğu gibi gebe kalmaya

karar verildiğinde de beslenme son derece önemlidir. Suni

tatlandırıcılar, kafein gibi pekçok maddenin kullanımı

azaltılmalıdır. Kilo fazlalığı varsa bunları vermek için

en iyi dönem gebelik öncesidir. Çünkü gebelikte diet

önerilmez. Yaygın kanının aksine beslenme bozukluğu olmayan

kişilerde hamile kalmadan önce vitamin takviyesi gerekmez. Bu

durumun istisnası folik asittir.



Hamile kalmadan önce B grubu vitaminlerden biri olan folik

asit takviyesi faydalı olmaktadır. Günde alınan 400-800

mikrogram folik asit bebekdeki merkezi sinir sistemi

anomalilerini %50'ye yakın oranda azaltır. Buna karşın folik

asidin düşük olasılığını da arttırdığına dair az

sayıda araştırma da mevcuttur. Amerikan Gıda ve İlaç

Dairesi üreme çağındaki her kadının hergün folik asit

almasını önermektedir.

Kaynak: Dr. Mumcu