Polikistik over hastalığı

[Bluesky24]

Stein-Leventhal sendromu ya da yaygın olarak bilinen adı ile

polikstik over sendromu (PKOS), en sık 30 yaş altı kadınlarda

görülen ve overde kalın bir over dokusu içinde iyi huylu

birçok kist ile karakterize bir hastalıktır.



Kronik anovülasyon yani yumurtlama olmamasıdır.PKOS beyinde

hipofiz bezinden salgılanan LH ve FSH hormonlarının anormal

şekilde üretilmesinden kaynaklanır. Bu dengesizlik neticesinde

her ay düzenli olarak overlerden yumurtlama olmaz. Bunun

sonucunda da yumurtalıklardan erkeklik hormonu üretimi

artar.Diğer pekçok hormonal hastalık gibi PKOS'nun da nedeni

tam olarak bilinmemektedir.Günümüzde kabul edilen PKOS ortaya

çıkış mekanizması kabaca şu şekildedir.LH'daki artış

overde erkeklik hormonu yapımını arttırır, Salgılanan bu

erkeklik hormonları (androjenler) yağ dokusunda östrojene

dönüşmekte, ve bu östrojen dönüşte LH üretimini

arttırmakta ve bir kısır döngü ortaya çıkmaktadır. Bu

kısır döngü kilo kaybı veya yumurtalıkların baskılanması

gibi etkenlerle kırılabilir.Yine kilo fazlalaığına bağlı

olarak insülüne karşı bir direnç ortaya çıkmakta ve

neticede hormonal denge bozularak yine bu kısır döngü elde

edilebilmektedir.Polikistik over hastalığı üreme çağındaki

kadınların %3 ile 5'ini etkileyen yaygın bir tablodur. İlk

kez 1935 yılında tanımlanan bu sendromun günümüzde hala

daha nedeni tam anlamı ile bilinenemekte ve bu nedenle tedavisi

konusunda da bir fikir birliği sağlanamamaktadır.



Belirtiler



Hastalık genelde adet düzensizliği, sivilce, yağlı

cilt, tüylenmede artış, infertilite (kısırlık), ve kilo

artışı gibi belirtiler verir.



Polikistik over sendromu (PKOS) ilk kez ergenlik döneminde adet

kanamalarının başlaması ile tanınır. Bu dönemde adet

düzensizlikleri en önemli uyarandır ve neredeyse hastaların

%75'inde görülür. En sık rastlanılan düzensizlik seyrek

adet görme şeklindedir. Zaman zaman amenore yani hiç adet

görmeme olabilir. Gecikmeyi takiben görülen kanama genelde

fazla miktarda ve uzun süreli olur. Bu düzensizlik yumurtlamada

bir bozukluğun işaretçisidir. Yeni adet göremeye başlayan

genç kızlarda PKOS olmasa bile bu tür bozukluklar ilk 2 yıl

boyunca normalde de görülebilir. Adet düzensizliği nedeni ile

hekim kontrolü dışında doğum kontrol hapı gibi düzenleyici

ilaçların kullanılması PKOS tanısını

geciktirebilir.Androjen adı verilen hormonlar testosteron gibi

steroid hormonlardır ve erkeklerde yüksek miktarlarda

bulunurken kadınlarda çok daha düşük miktarlarda

salgılanırlar. PKOS hastalarında androjen hormonları olması

gerekenden daha fazla miktarlarda bulunur ve bu nedenle erkek

tipi tüylenme, sivilce ve hatta erkek tipi saç dükülmesi

ortaya çıkabilir.PKO sendromunda yumurtlama bozukluklarının

olması ve adet düzensizliğinin görülmesi nedeni ile

kısırlığın bir problem olarak ortaya çıkması

şaşırtıcı değildir. Kısırlık PKOS vakalarında %100 bir

bulgu değildir. Hatta bazı hastalar PKOS bulgularına rağmen

düzenli yumurtlayabilirler ve çok kolay gebe kalabilirler.

Ancak yine de PKOS gebelikte gecikmelere ve kısırlığa yol

açan önemli bir etkendir. PKOS hastaları genelde gebe kalmak

için tedaviye gereksinim duyarlar.PKOS hastalarının yaklaşık

%40'ında obesite problemi vardır. Şişmanlık bazı hastalarda

tek başına diğer belirtileri başlatabilir. Bu tür vakalarda

kilo kaybı sağlandığında sorunlar tamamen ortadan

kalkabilir.



Tanı



Polikistik

over sendromu tanısı klinik bulgular, laboratuvar tetkikleri ve

ultrason incelemesinin bir arada değerlendirilmesi ile konur. En

değerli tanı yöntemlerinden birisi transvajinal ultrasonografi

incelemesidir. Ultrasonografide yumurtalık kenarlarında çok

sayıda küçük kist saptanır. Bu kistler sadece birkaç

milimetre çapındadır ve tek başlarına sorun yaratmazlar.

Kistlerin kaynağı gelişen ancak yumurtlama ile atılmayan

folliküllerdir. Zaman içerisinde bunların sayıları artış

gösterebilir.



Polikistik over (PKO),

ultrasonografide yumurtalıkların görünüşünü ifade eden

bir tanımdır. Polikistik over sendromu ile

karıştırılmamalıdır. Pekçok kadının ultrasonografik

gürüntüsü polikisitk olabilir ancak hormonal değerler ve

klinik tablo tamamen normal bulunur. Genel popülasyonda

kadınların %20'sinde polikistik görünüşlü overler vardır.

Polikistik over sendromu (PKOS) ise bir belirtiler grubudur ve

hastalığı yani patolojiyi ifade eder. PKO ve PKOS iki farklı

tanımdır.



PKOS tanısında kan hormon değerleri de önemlidir. Kanda

androjen düzeylerinin, LH ve FSH oranlarının önemi vardır.

LH/FSH oranının 3'ün üzerinde olması PKOS lehine bir

bulgudur. Yine adetin 21. günü bakılacak kan progesteron

değerleri yumurtlama olup olmadığı hakkında bilgi verir.



Son yıllarda yapılan çalışmalar PKOS ile insülin hormonu

arasında ilişki olduğunu göstermiştir.İnsülin pankreastan

salınan bir hormondur ve hücrelerin glukozu kullanmalarını

sağlar. PKOS'da hücrelerde insülüne karşı bir direnç yani

rezistans vardır. Bu nedenle pankreas durumla başa çıkabilmek

için daha fazla insülin salgılar. Bu yüksek dozda insülin

yumurtalıkları etkileyerek yumurtlamayı engeller ve sonuçta

androjenlerde artış olur. İnsülün direnci PKOS'lu zayıf

kadınların %30'unda saptanırken obes kadınlarda bu oran %75'e

kadar ulaşmaktadır.



Uzun dönemdeki riskler



PKOS'un uzun dönemde yaratabileceği sorunlar ve riskler hem

insülin hem de androjen fazlalığına bağlıdır. Yüksek

miktarlarda insülin uzun dönemde tip 2 diabet yani şeker

hastalığı riski taşır. Bu tür diabet genelde sıkı diet ve

ağızdan alınan ilaçlar ile kontrol altına alınabilir. Kilo

sorunu olan, tedavi edilmemiş PKOS hastalarının %25-35'inde

30'lu yaşlarda tip2 şeker hastalığı ortaya çıkar. PKOS'da

görülen hormonal değişiklikler tansiyon problemlerini de

beraberinde getirirler. Aynı zamanda bu hastalarda kolesterol

yüksekliği de ortaya çıkar. Her iki durumda kalp hastalığı

açısında yüksek risk faktörleridir.



Uzun süreli adet düzensizlikleri endometrium kanseri riskini

arttırır. Yumurtlama olmadığı için endometrium üzerinde

progestreon hormonu desteği olmaz ve bu nedenle endometrium uzun

süre sadece östrojene maruz kalır, bu nedenle kanser riski

artar.



Tedavi



Adet düzensiliği



Daha önce belirttiğimiz gibi PKOS'da ovülasyon problemlerine

bağlı olarak düzensiz ve yoğun kanamalara sıkça rastlanır.

Bu nedenle tedavide asıl amaç yumurtlamayı yeniden

sağlamaktır. Eğer çocuk isteği varsa yumurtlamayı uyarıcı

ilaçlar kullanılabilir ancak olası yan etkileri nedeni ile bu

tür ilaçlar uzun süreli kullanılamazlar. Fazla kilolar hem

PKOS'lu hem de PKOS olmayan hastalarda adet problemlerine yol

açan nednelerden biridir. Yağ dokusunda fazla miktarda

östrojen üretilmesi nedeni ile ovülasyon bozuklukları

görülür. Obes hastalarda kilo verilmesi çoğu zaman

yumrtlamanın yeniden başlaması için yeterli olmaktadır.



35 yaşından küçük ve öocuk istemeyen hastalarda adetleri

düzene sokmak için doğum kontrol hapları en sık tercih

edilen ilaç gurubudur. İkinci sırada ise adetin 15. günnden

sonra kullanılan progestreon ilaçları gelir. Her iki ilaç

grubu da adetleri düzene sokar.



İnfertilite



Yumurtlama bozukluğuna bağlı infertilite problemi yaşayan

kadınların %70'inde sorun PKOS'dur. Bu durum obes hastalarda

daha belirgindir. Çocuk isteği olan PKOS hastalarında ilk

planda yapılması gereken kilo verilmesidir. %5 civarında bir

kilo kaybı genelde yumurtlamanın başlaması için yeterlidir.

PKOS hastalarında yumurtlamayı uyarıcı ilaçlardan en etkili

olanı klomifen sitratır. Bu ilaç hekim kontrolü altında

kullanılır. Klomifenin başarısın olması durumunda ise iki

ana yaklaşım söz konusudur. Bunlardan ilki enjektabl hormonlar

ile yumurtalıkları uyarmak ve daha sonra aşılama

(inseminasyon) yapmaktır. Bu tedavi ile %62'ye varan başarı

oranları bildirilmiştir. Bu tedavinin en önemli komplikasyonu

ovarian hiperstimülasyon sendromu ve çoğul gebeliklerdir.

Tedavi son derece titiz bir yakın kontrol altında ve konuya

hakim hekimlerce yapılmalıdır.



İkinci alternatif ise laparoskopik diatermidir (LOD). Burada

laparoskopi ile karın boşluğuna girilir, yumurtalıklar koter

ya da lazer ile yakılarak üzerlerinde küçük delikler

açılır. Tedavinin mekanizması bilinmemekle birlikte düzenli

yumurtlamayı sağladığı ve klomifene olan cevabı

iyileştirdiği gözlenmiştir. LOD sonrası 12 ay içinde

kendiliğinden gebelik oranları %60-80 arasındadır. LOD'un

başarısı infertilite süresi 3 ıldan az olanlarda ve LH

düzeyleri 10'dan fazla bulunanlarda daha iyidir.



Tüylenme



Androjen adı verilen erkeklik hormonlarının fazlalığına

bağlı olarakortaya çıkan tüylenme (hirsutism) PKOS'lu

vakalarda sıklıkla görülen bir durumdur. Bazı kadınlar bunu

dert etmezken bazı kadınlarda asıl hekime müracaat sebebidir.

Bazı durumlarda tüylenme hormonal dengesizliğe bağlı

değildir ve yapısal olabilir. Var olan tüyler tedavi ile yok

edilemez bu nedenle bleaching ya da epilasyon gereklidir.



Doğum kontrol hapları kandaki androjen düzeylerini

düşürdüğünden yeni tüy çıkmasını engelleyebilirler. Bu

amaçla en sık kullanılan ilaç cyproterone asetat adı verilen

bir maddedir. Diğer bazı ilaçlar ile birarada ya da tek

başına kullanılabilir. Hirsutism tedavisi uzun süreli bir

tedavidir. Başarı için 8-18 ay tedavi gerekebilir. Bunun

nedeni kıl büyümesinin yavaşlığıdır.



PKOS ile insülin rezistansı sıklıkla bir arada

görüldüğünden PKOS tedavisinde yeni yaklaşımlardan biri de

insülin duyarlılığını arttıran ilaçların

kullanımıdır. Bu konuda yeterli sayıda çalışma olmamakla

birlikte ilk sonuçlar başarı oranlarının oldukça yüksek

olduğu yönündedir.



[/b] Geri





























































10 Şubat 2008



Saat: 14:20







UYARI



Çin

Malı ürünlere dikkat !

















































































































































Unutmayın!





Çalışan

anne adayları: Doğum

öncesi iznine ayrılmak için yapmanız gereken

işlemleri unutmayın













































Kaynak: Dr. Mumcu