Dişeti hastalıkları

[Bluesky24]

Dişler düzgün temizlenmediğinde, üzerlerinde ve aralarında biriken

yiyecek artıkları bakteriler üretirler. Bakteri plağı dediğimiz bu

püremsi birikintiler, diş çürüklerinin ve dişeti iltihaplarının baş

sorumlusu olup, zamanla tükürüğün çökelmesi sonucu diş taşlarını

oluştururlar.



Bakteri plağının içinde üreyen mikroorganizmalar, şekerli gıdaları

parçalayarak asit üretirler. Ve bu asit, dişi küçük bir bölgeden

başlayıp giderek büyüyen bir şekilde çürütür. Daha ileri safhalarda

çekim kaçınılmaz olabilir.



Dişeti iltihabının ilk belirtisi dişetindeki kanamalardır. Dişetlerinde

renk, şekil bozuklukları ve ağız kokusu ile kendini daha da belli eder.

Dişeti iltihabının neden olduğu diş kayıpları, çürüklerin neden olduğu

diş kayıplarından çok daha fazladır.



Öncelikle şunu belirtmek gerekir ki : Sağlıklı dişeti açık pembe

renktedir. Dişe ve kemiğe sıkıca yapışmış olup, portakal kabuğuna

benzer parlak - pütürlü bir görünümü vardır.



Dişeti Hastalığının Belirtileri :





Dişeti hastaliklarinin ilk ve en önemli belirtisi dişeti kanamasıdır. Sağlıklı dişeti kanamaz.



Dişetlerinde şişmeler, kızarmalar oluyorsa.



Dişetlerinde çekilmeler ve açığa çıkan kök yüzeylerinde oluşan hassasiyet oluşuyorsa,



Dişeti kenarlarında veya dişler arasında, distaşlarına bağlı olarak oluşan siyah alanlar görülüyorsa,



Diş ile dişeti arasından iltihap geliyorsa,



Dişlerde sallanmalar, uzamalar ve dişler aralsında açılmalar oluyorsa,



Ağızda sürekli bir kötü koku ve kötü tat hissi var ise,



Geç kalmadan bir dişhekimine muayene olunması gerekir.



PERİODONTOLOJİ





Periodontoloji, dişleri çevreleyen yumuşak ve sert dokuların iltihabi

hastalıkları ve bunların tedavisi ile ilgilenen bir diş hekimliği

dalıdır.



Dişlerimiz çene kemiklerinde, kemiğin alveoler çıkıntı denilen

bölümünün içine gömülüdürler. Ancak dişler kemiğe direkt olarak

bağlanmazlar. Alveol kemiği ile dişin kök yüzeyi arasında, liflerden

oluşan fibroelastik bir doku vardır. Bu doku "periodontal ligament"

adını alır ve , dişler üzerine gelen fonksiyonel kuvvetlerin çene

kemiklerine yumuşatılarak iletilmesini sağlar. Bu yapıların üzerini

dişeti ve ağız mukozası örter.



Dişleri çevreleyen tüm bu dokular "periodontal dokular" olarak adlandırılır.



SAĞLIKLI DİŞETİ VE PERİODONTAL DOKULAR





Sağlıklı dişeti açık pembe renkte, tıkız kıvamlı, mat, diş ile

birleştiği yerde bıçak sırtı gibi sonlanan, kurutularak çıplak göz ile

bakıldığında yüzeyinde portakal kabuğundakini andıran pütürler görülen

bir dokudur.





Sağlıklı dişeti dişi boyun bölgesinde bir yaka gibi sarar ve burada

dişi çevreleyen bir oluk meydana getirir. "Dişeti oluğu" denilen bu

yapı, hastalanan dokuda derinleşir ve dişhekiminin hastalığı teşhis

etmesinde ve tedavi yaklaşımını saptamasında belirleyici rol oynar.

Sağlıklı dişeti, diş fırçalama ile kanamaz.



HASTALIKLI DİŞETİ



Periodontal dokular, dişlerin üzerini kaplayan ve "mikrobiyal dental

plak" adı verilen birikinti nedeniyle iltihaplanır. Mikrobiyal dental

plak ağızda bulunan bakterilerden, epitel ve diğer hücre

döküntülerinden, çeşitli tükürük proteinlerden ve gıda artıklarından

oluşan kompleks bir yapıdır. Plağın dişlerin üzerini kaplaması

fizyolojik bir süreç olup, önüne geçilmesi mümkün değildir. İlk bir kaç

saat zararsız olan plak belli bir kalınlığa ulaşınca, içindeki

bakteriler iltihaba neden olan toksik maddeler sentezlemeye başlarlar.



Periodontal hastalıkların çoğunluğu kronik iltihabi hastalıklardır ve

çok ileri aşamalara gelmeden, ağrı gibi farkedilebilir belirtiler

vermezler. Bu bağlamda periodontal hastalıklar, çok uzun yıllar boyunca

ağızda mevcut olup kayda değer bir belirti vermeksizin ilerleyebilirler

ve diş kaybına neden olurlar. DİŞETİ KANAMASI, periodontal

hastalıkların her aşamasında görülen hemen hemen tek belirtidir.

Unutmamalıyız ki kadınlarda görülen menstruasyon kanaması haricinde

vucutta görülen her kanama bir yıkım belirtisidir . Dişetlerinin

kanaması da bir yıkım belirtisidir , tedavi edilmelidir .



İltihabın erken dönemlerinde yukarıda sözü edilen dokulardan sadece

dişetinin sağlığı bozulur. Bu aşamada hastalık "gingivitis" adını alır.

İltihap dişeti düzeyinden diğer periodontal dokulara geçince,

periodontal ligament ve alveol kemiği de etkilenir. Dişin etrafını

saran alveol kemiği erimeye başlar. Bu şekliyle hastalık

"periodontitis" adını alır. Halk arasında "piyore" diye de bilinen

hastalık periodontitistir. Periodontitis dişlerin etrafında abseler

oluşmasına, dişlerin sallanmasına ve kaybına neden olur.



Periodontal hastalık nedir?





Periodontal hastalıklar dişeti ve dişleri destekleyen diğer dokuları

etkileyen iltihabi hastalıklardır. Yapılan araştırmalarda görülmüşki

erişkinlerde diş kayıplarının %70'inden periodontal hastalıklar

sorumludur. Bu hastalıklar erken dönemde teşhis edildiklerinde kolay ve

başarılı bir şekilde tedavi edilebilirler. Dişeti hastalıklarının

önlenmesi veya tedavisi; doğal dişlerin korunması, daha rahat

çiğnemenin ve daha iyi bir sindirimin sağlanması gibi diğer faydaları

da beraberinde getirir. Periodontal hastalıklar dişeti iltihabı

(gingivitis) ile başlar. Yani gingivitis periodontal hastalığın erken

dönemidir. Bu dönemde dişetleri kanamalı, kırmızı ve hacim olarak

büyümüştür. Erken dönemde çok fazla rahatsızlık vermeyebilir. Tedavi

edilmezse hastalık periodontitise ilerleyerek dişeti ve dişleri

destekleyen alveol kemiğinde geriye dönüşsüz hasar oluşturabilir.





Periodontitis periodontal hastalıkların daha ilerlemiş bir safhasıdır.

Dişleri destekleyen diğer dokularla birlikte alveol kemiğinde de hasar

oluşur. Diş-dişeti arasında "periodontal cep" oluşur. Periodontal cep

varlığı infeksiyonun yerleşimini ve hastalığın ilerlemesini

kolaylaştırır. Hastalık ilerledikçe dişler sallanmaya başlar, hatta

çekime gidebilir.



Dişeti hastalığının belirtileri nelerdir?





Dişeti hastalığının pek çok bulgusu vardır; Diş fırçalama sırasında

kanayan dişetleri Kırmızı, şiş ve hassas dişetleri Dişlerden kolaylıkla

ayrılabilen, uzaklaşan dişetleri Dişler ve dişetleri arasında iltihabi

akıntı Sallanan veya giderek birbirinden uzaklaşan dişler (dişler

arasında aralıkların oluşması veya mevcut aralıkların artması) Isırma

sırasında alt ve üst dişler arasındaki ilişkilerin değişmesi Bölümlü

protez uyumundaki değişiklik, bozulma. Sürekli kötü ağız kokusu.



Bununla beraber, periodontal hastalık hiç bir bulgu vermeden de ileri

safhalara ulaşabilir. Bu nedenle düzenli aralıklarla dişhekimine gitmek

son derece önemlidir.



Dişeti hastalığının nedeni nedir?





Dişeti hastalığının en önemli nedeni "bakteriyel diş plağı" adı

verilen, dişler üzerinde biriken yapışkan ve renksiz film tabakasıdır.

Günlük fırçalama ve diş ipliği kullanımı ile diş plağının

uzaklaştırılması sağlıklı bir ağız için temel gereksinimdir. Eğer plak

etkin bir şekilde dişlerden uzaklaştırılmazsa diştaşı veya tartar

olarak bilinen düzensiz yüzeyli ve geçirgen bir yapıya dönüşür.

Plaktaki bakteriler tarafından salınan zararlı ürünler dişetinde

irritasyona neden olur. Bu ürünler nedeni ile dişetini dişe sıkıca

bağlayan lifler yıkıma uğrar, dişeti dişten uzaklaşır ve periodontal

cep oluşur. Böylece bakteri ve ürünlerinin daha derin dokulara

ilerlemesi kolaylaşır. Hastalık ilerledikçe cep derinleşir, bakteriler

daha derine; kemiğe kadar ilerler ve dişi destekleyen alveol kemiğinde

de yıkım başlar. Hastalık tedavi edilmeden bırakılırsa sonunda dişler

sallanır ve çekimleri bile gerekebilir.





Dişeti hastalığı nasıl önlenir?





Periodontal hastalığın önlenmesinde en önemli görev kişinin kendisine

düşmektedir. Dişleri sağlıklı bir durumda sürdürmek için, günlük ağız

bakımı işlemleri ile (diş fırçalama ve diş ipliği kullanma) bakteriyel

diş plağının uzaklaştırılması gerekmektedir. Dişhekimine düzenli

aralıklarla gidilmesi de aynı derecede önemlidir. Günlük ağız bakımı

işlemleri diştaşı oluşumunu en az düzeye indirebilir, ancak tamamen

önleyemeyebilir. Diş fırçası, diş ipliği veya diğer temizlik araçları

ile ulaşılamayan bölgelerin bir diş hekimi tarafından değerlendirilmesi

mevcut diş plağı ve/veya diştaşının uzaklaştırılması açısından

gereklidir.



Dişeti hastalıklarının tedavisi nedir?





Dişeti hastalığının erken döneminde tedavi, dişler üzerindeki

eklentilerin (plak ve diştaşı) uzaklaştırılması ve düzgün bir kök

yüzeyinin sağlanmasını kapsar. Bu işlem dişetinde iltihaba neden olan

bakteri ve irritanların uzaklaştırılmasını sağlar. Genellikle bu

tedavi, dişetinin tekrar dişe adaptasyonu veya dişetinin büzülerek

cebin elimine olması için yeterlidir. Dişeti hastalığının erken

döneminde vakaların çoğunluğunda, diştaşı temizliği, plağın

uzaklaştırılması ve düzgün bir kök yüzeyinin sağlanmasını takiben

günlük etkin ağız bakımı başarılı bir tedavi için yeterlidir. Daha

ilerlemiş vakalar cerrahi tedaviyi gerektirebilir. Bu tedavinin amacı

dişleri çevreleyen derin periodontal ceplerdeki diştaşlarını

temizlemek, cebin büzülerek eliminasyonunu ve düzgün bir kök yüzeyini

sağlamak ve daha kolay temizlenebilir bir dişeti formu oluşturmaktır.





Periodontal tedavi sonrası hastaların düzenli olarak dişhekimi

tarafından muayene edilmesi, plak kontrolü ve yeni diştaşı

birikimlerinin ortamdan uzaklaştırılması gereklidir. Fakat unutmamak

gerekir ki; periodontal tedavi ile elde edilenlerin sürdürülmesi için

hiçbir işlem kişinin günlük ağız bakımı işlemlerini etkin bir şekilde

uygulamasından daha yararlı olamaz.







Periodontal hastalıklar





Tıbbi olarak Periodontal hastalıklar olarak adlandırılan dişeti

hastalıkları;dişeti ve dişleri destekleyen diğer dokuları etkileyen

iltihabi durumlardır.Periodontal hastalıklar iki aşamada kendini

gösterir.



Gingivitis:



Dişler üzerinde, düzenli olarak biriken bir mikrop tabakası vardır.

'Dental plak' da denilen mikrop tabakasının dişler üzerinde birikmesine

izin verilirse yani günlük fırçalama ve diş ipliği kullanımına önem

verilmezse;bu tabaka içinde yaşayan bakteriler tarafından üretilen

zararlı maddeler dişetlerinde iltihaba yol açar.



Dişeti hastalığının bu erken dönemine 'gingivitis' denir.



Belirtileri:



-özellikle diş fırçalarken dişetlerinin kanaması



-kırmızı bir görünüm,



-hacim olarak büyümüş, şiş dişetleri



Erken dönemde çok fazla rahatsızlık vermeyebilir ama,bu aşamadayken

tedavi edilmelidir.Tedavi edilmezse hastalık ilerler.Bu aşamadan sonra

periodontitis adını alır.Ne yazık ki bazen hiç belirti vermeden de

ilerleyebilir.



Önlenmesi:



Kişinin kendisine düşen görevleri yapmasıyla ve düzenli aralıklarla diş hekimi kontrollerine gitmesiyle olay hiç oluşmayacaktır.



Dişimizin sağlığından biz sorumluyuz.Yediklerimizden sonra kalan

artıkları ve oluşan dental plağı (bakteriyel diş plağı) günlük doğru

fırçalama ve diş ipi kullanımıyla rahatlıkla temizleyebiliriz.



Biz bu özenli bakımla diş taşı ve tartar oluşumunu en aza indirgeyebiliriz.



Ama tamamen oratadan kaldıramayız.Düzenli diş hekimi kontrolleri de burada devreye girer.



Tedavi:



Diş hekimi tarafından yapılır



-dişler tartar ve diş taşından arındırılır.



-düzgün bir kök yüzeyi sağlanır



-hastaya usulüne uygun günlük etkin ağız ve diş bakımı eğitimi yapılır.



Periodontitis :



Tedavi edilmeyen gingivitisde,diş yüzeyine tutunan dental plak dişeti

seviyesinin altına uzanır ve iltihabı olayı yayar. Bu durum genellikle

çok yavaş ilerler ve dişe destek olan kemiğin harabiyeti ile birlikte

diş ile dişeti arasında, normalde çok düşük olması gereken bir boşluk

oluşumuna neden olur. Bu boşluğa 'periodontal cep' adı verilir.Bu cep

iltihabın yayılması ile daha da derinleşir.



İşte 'periodontitis' dişeti hastalıgının bu dönemine verilen addır.

Yıkıma uğrayan kemik miktarı arttıkça, dişler artan oranda sallanmaya

başlar. Dişeti ceplerinin derinleşmesi çogu zaman beraberinde dişeti

apselerinin oluşumuna neden olur. Bazı durumlarda da kemiğin erimesini

takiben dişeti çekilir ve kökler görünecek şekilde ortaya çıkar.

İltihabın bu derece ilerlemesi genelde ağrısız oldugu için hasta,

olayın farkında bile değildir.



Belirtileri:



-sürekli ağız kokusu



-ağızda tat bozukluğu



-dişler ve dişetleri arasından iltihabi akıntı



-dişetleri dişlerden kolaylıkla ayrılıp uzaklaşabilir



-dişleri destekleyen diğer dokularla birlikte alveol kemiğinde de hasar oluşur.



-hastalık ilerledikçe, çürüksüz dişlerin sallanmasına ve çekilmesine kadar gider





Tedavi:



Cerrahi tedaviyi gerektirebilir.



- bu tedavinin amacı dişleri çevreleyen derin periodontal ceplerdeki diştaşlarını temizlemek,



-cebin büzülerek eliminasyonunu sağlamak



-düzgün bir kök yüzeyini sağlamak ve daha kolay temizlenebilir bir dişeti formu oluşturmaktır.





Tedavi sonrasında sanki dişler uzamış gibi görülebilir.Bu; dişeti

iyileşmesinin doğal sonucu olarak dişetinin küçülmesinden kaynaklanır.





Ayrıca az da olsa dişlerde sallanma bir süre devam eder.2-3 ay içinde

tamamen düzelir.Ayrıca dişlerde artan sıcak-soğuk hassasiyeti de

görülebilir bu da zamanla geçer.Ama bu durum için özellikle yüksek

florürlü diş macunları kullanılabilir.



Sonraki dönemde, artık düzenli doktor takibi yapılır.



Ama en etkin olan kişinin günlük ağız ve diş bakımına gösterdiği özendir.