Toros Dağları üzerinde, tahmini 1200 metre rakım yüksekliğe konumlandırılmış olan Alahan Manastırı, Mersin'in Mut ilçesinde yer almaktadır. Milattan önce 5. yüzyılda inşa edilen Alahan Manastırı, Mersin'in Ayasofyası olarak nitelendirilmektedir. Hristiyanların ibadet etmeleri amacıyla yapılan manastırda, vaftiz havuzu ve hamam gibi bölümler yer almaktadır. Gezi rehberi kategorimizde yer alan Alahan Manastırı tarih sevenler için görülmesi gereken eserler arasındadır.
Mersin şehrinin en ünlü tarihi yapılarından biri olan Alahan Manastırı, Bizans Dönemi’nin etkisinde kalınarak inşa edilmiş yapılardan biridir. Kültürel bir miras olarak günümüzde yer edinmiş olan bu manastır, M.Ö. 5. yüzyılda yapılmış tarihi eserlerden biridir. Birçok bölümden oluşmakta ve geniş bir alana inşa edilmiş bir yapıdır. Evliya Çelebi’nin mimarisinden övgüyle bahsettiği ve süslemelerinden oldukça etkilendiği tarih bilgileri arasında geçmektedir.
Doğu manastır kilisesi, batı kilisesi ve çevredeki mezarlıklar, Alahan Manastırı’nın önemli bölümlerini oluşturmaktadır. Hristiyanlar için önemi büyük olan Alahan Manastırı, günümüzde çeşitli restorasyon çalışmaları ile onarılmıştır. Mersin ilinin Mut ilçesinde bulunan ve Karaman yolu üzerinde rastlanılan mimarisi ve duruşu ile tarihteki nadir güzel eserlerden biridir. Mimarisindeki bazı incelikle Ayasofya Müzesi ile benzerlik göstermektedir. Hatta bu benzerliği sayesinde halk arasında Mersin’in Ayasofyası olarak anılmaktadır. Süslemelerin usta ellerden çıktığı kanaati uyandıran şık görselliği ile Mersin iline değer katan tarih eserdir.
Romalılar Dönemi’nde Hristiyanların ibadet etmeleri için inşa edilmiş olan Alahan Manastırı, yüksek dağın zirvesinde yer almakta ve güvenlik sebebiyle bu denli yüksekte konumlandırılmış bir ibadet yeridir. Manastırın içerisinde Hristiyanların ibadet şekillerine uygun vaftiz havuzu ve hamam gibi bölmeler mevcuttur. Dayanıklı mimarisi sayesinde günümüze kadar varlığını ilk günkü sağlamlığı ile korumuş bir yapıdır. Turistik açıdan Mersin’e farklı bir değer katmakta ve Mersin’e gelen pek çok kişi mutlaka Alahan Manastırı’nın eşsiz güzelliğini ziyaret etmektedir.
Alahan Manastırı Nerededir?
Mersin’e bağlı Mut ilçesinde bulunan Alahan Manastırı, tarihi ve mimarisi ile yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çeken ender yapılar arasındadır. Karaman – Mersin yolu üzerinde olan ve yol gösterici tabelalar sayesinde, eşsiz tarihi manastıra ulaşmak oldukça kolaydır. Bizans İmparatorluğu tarafından maddi destek sağlanarak mimarisi tamamlanan Alahan Manastırı’nın tam olarak hangi tarihte inşa edildiği bilinmemektedir. Uzun süre büyük ilgi gören ancak 7. yüzyılla birlikte Arap akınlarının bastırması ile Alahan Manastırı parlak dönemini yitirmiştir. Sonrasında uzun zaman varlığını koruyan ve Evliya Çelebi tarafından son derece beğenilen ve övgü dolu sözleri ile tarihe geçen önemli yapılardan biridir.
Alahan Manastırı’nın Mimarisi
Geniş bir alan üzerine inşa edilmiş olan Alahan Manastırı, görsel işlemeleri ve ince işçilikli taş işleri ile usta kişiler tarafından yapılmış olduğu tahmin edilen bir tarihi eserdir. Doğu ve batı kilisesi olarak farklı bölümleri bulunan manastırın batı kilisesi yıkılmıştır. Doğu kilisesinin mimarisinde ince taş işçiliği ile süslenmiş oldukça şık motiflerin yer aldığı görülmektedir. Ayrıca kilisenin farklı kısımlarında kullanılan kabartma motifler de mimariye değişik bir değer katmıştır. Genel olarak dikdörtgen bir plan üzerine kurulmuş olan tarihi yapının birçok mimari özelliği, kendinden yaklaşık 70 yıl sonra yapılmış olan Ayasofya Müzesi ile ortak özellikler göstermektedir.
Alahan Manastırı’nın Tarihçesi
Tarihi ve mimarisi ile tarih severlerin aklında oldukça büyük yer edinmeyi başaran Alahan Manastırı, Hristiyanlık dininin henüz resmi olarak benimsenmemesi öncesinde inşa edilmiş olan bir yapıdır. Hristiyanlığı yaymak amacıyla yola düşen Barnabas ve St. Paul, Konya ve Kapadokya gibi yerlere ulaşmış ve gittikleri her yerde anılarını canlı tutmak için çeşitli mabetler inşa etmiştir. Alahan Manastırı’nın da Hristiyanlığın yayılmasındaki önemli rolü nedeniyle, pek çok kiliseden oluşan bölümleri dikkat çekmektedir. İnşa edildiği dönemde dinini özgürce yaşayamayan insanların mağaralarda gizlenmek zorunda kalması ve takibe alınmaları yüksekçe bir alana Alahan Manastırı’nın inşa edilmesine neden olmuştur. 2000’li yıllardan sonra, önemli restorasyon çalışmaları ile ilk günkü gösterişine kavuşan manastır, Mersin turizmine oldukça olumlu katkı sağlamaktadır.
Kaynak: Alahan Manastırı Hakkında Bilgiler; Nerededir, Mimarisi ve Tarihçesi | Bilgihanem