Hayal Gücün Yoksa İşte Yok

[empati72]

"Neden bira kutularının altı ve üstü, ortasından daha dardır, dünyada kaç tane piyano akortçusu vardır, aynadaki bir görüntüde neden ''yukarı ile aşağı'' yer değiştirmez de ''sağ ile sol'' yer değiştirir?.. Herhangi bir iş görüşmesine gittiğinizde bu sorularla karşılaşabilirsiniz. Özellikle Amerikalı şirketlerin son yıllarda artan sıklıkla kullandığı ''bulmacalı mülakat'' yönteminin izlerini Türkiye''de de görmeye başladık.

Teknoloji şirketleri ile başlayan ardından geleneksel sektörlerin de kullanmaya başladığı ''ilginç sorulu iş görüşmeleri ve zeka testleri''nde hayal gücünü zorlayan çok sayıda soru yer alıyor. Bu soruların ne olduğu ise William Poundstone tarafından yazılan ve ODTÜ Yayınları tarafından basılan "Fuji Dağı''nı Nasıl Taşırsınız" adlı kitapta ayrıntıları ile anlatılıyor.

Bulmacalara ve bilmecelere dayalı bu tür iş görüşmelerinin ortaya çıkışından itibaren tarihçesini anlatan kitap, bu tür iş görüşmelerinin artılarını ve eksilerini de ortaya koyuyor. Kitapta, her sektörden neredeyse bütün şirketleri, iş görüşmesi yapacak şirket yetkililerini, iş başvurusunda bulunan adayları ve insan kaynakları dünyasını yakından ilgilendiren bu ilginç iş görüşmesi yöntemi hakkında pek çok soruya yanıt veriliyor.

Hayalgücünü zorlayan sorular

Kitapta, her sektörden çok sayıda şirketin iş görüşmesi yapacak şirket yetkililerini, iş başvurusunda bulunan adayları ve insan kaynakları dünyasını yakından ilgilendiren bu ilginç iş görüşmesi yöntemi oldukça ayrıntılı bilgiler yer alıyor. Microsoft ve diğer ileri teknoloji şirketleri, zorlukları dillere destan iş görüşmelerinde yıllardır bunlara benzer bulmaca ve bilmeceler soruyorlar. Kitapta yer alan bazı ilginç soru ve yanıtları... İş görüşmesine gitmeden önce okumakta yarar var.

Sanal Rus ruleti: Wall Street''in yatırım bankalarında mülakata katılanlarla sanal Rus ruleti oynanıyor. Altı hazneli toplu tabancanın iki haznesine ardışık iki mermi yerleştirildiği, tetiğin bir kez çekildiği ve silahın patlamadığı belirtiliyor. Ve soru geliyor: "İkinci kez tetiği basmadan önce topun bir kez daha döndürülmesi halinde mi, yoksa döndürülmemesi halinde mi silahın patlama olasılığı daha düşüktür?"

Cevap: Genelde ilk akla gelen topun çevrilmesi; ancak bu durumda merminin patlama oranı 4/6 veya 2/3. Doğru cevap topun çevrilmemesi. Çünkü, mermiler ardışık yerleştirildiği için dört boş hazne arka arkaya, kalan üç boş haznenin üçü için, bir sonraki hazne de boş olacak. Bir boş haznenin sonrasında ise iki mermiden biri var. Yani topu çevirmezseniz hayatta kalma şansınız 3/4. 3/4 ihtimal, 2/3''ten daha büyük.

Kanalizasyon kapağı niye yuvarlaktır?

Cevap: Kare şeklindeki bir kanalizasyon kapağını düşeye yakın bir pozisyona getirip biraz döndürürseniz, deliğin içine kolaylıkla girer. Bir yuvarlak ise aksine her yönden eşit bir çapa sahiptir. Deliğin ağzının birazcık dar olması, nasıl tutulursa tutulsun kapağın içeri düşmesini kesin olarak engeller.

Soru: "Bir koridorda, üç elektrik düğmesi var ve bunlardan biri uzaktaki bir odanın ampulünü aydınlatıyor. Odaya bir kez girerek doğru düğmeyi nasıl buluruz?"

Cevap: Düğmelere 1, 2 ve 3 diyelim. 1''i açın. 10 dakika bekleyin ve 1''i kapatıp 2''yi açın. Hemen odaya gidin. Eğer ampul yanıyorsa doğru düğme 2''dir. Yanmıyorsa ama ısınmışsa 1''dir. Yanmıyor ve soğuksa 3''tür.
Doğru kapı testi: Bulunduğunuz odada iki kapı var ve birisi çıkış kapısı. Çıkış kapısının hangisi olduğunu bilen görevlinin yalancı mı yoksa doğrucu mu olduğunu bilmiyorsunuz. Buna rağmen hangi soruyu sorarsanız, her ihtimale rağmen doğru kapıyı bulursunuz?

Cevap: Doğru soru, "Eğer size görüşme odasına çıkan kapının bu olup olmadığını sorsam, evet der miydiniz?" Eğer görevli yalancıysa, doğru kapının tam tersini söyleyecektir. Eğer güvenilir bir görevliyse doğru olanı söyleyecektir. Böylece görevlinin doğrucu mu yoksa yalancı mı olduğunu bilmeseniz de doğru kapıyı bulursunuz.

4 litre su: Biri üç litrelik, diğeri beş litrelik iki kabınız ve sınırsız su kaynağınız var. Bunları kullanarak tam dört litre suyu nasıl elde edersiniz?
Cevap: 5 litrelik bir kabı doldurarak daha sonra bununla üç litrelik kabı doldurursanız büyük kapta 2 litre kalır. Daha sonra 3 litrelik kabı boşaltıp, kalan 2 litreyi küçük kapa aktarırsanız ve 5 litrelik kapı tekrar doldurup, küçük kabı 3 litreye tamamlarsanız büyük kapta tam 4 litre kalır.
Aykırı bilardo topu: Sekiz bilardo topundan biri diğerlerinden daha ağır. Terazi yardımıyla iki tartım yaparak ağır olan topu nasıl bulursunuz?

Cevap: Teraziye üçer top konur. Eğer dengede kalırsa, kalan iki top bir kez daha tartılır. Eğer dengeli olmazsa, ağır gelen kefedeki herhangi iki top ölçülür. Bu ölçümde denge bozulmazsa kalan top, bozulursa ağır gelen kefedeki top ağırdır.
Yazan : Esin Gedik