Gebelikte Listeria Enfeksiyonu

[bluemoon24]

Ülkemizde pek tanınmayan listeria enfeksiyonu ,sağlıksız yada uygun olmayan koşullarda hazırlanan gıda maddelerinin yenmesiyle insana bulaşan bakteriyel bir enfeksiyondur.Salgınlar halinde de görülen listeria enfeksiyonu bağışıklık sistemi yeterli olmayan yaşlılarda, yeni doğanlarda ve diyabet gibi sistemik hastalığı olanlarda ölümcül enfeksiyonlara sebep olabilmektedir.





Gebelerde listeria enfeksiyonu önemlidir ve ciddi problemlere yol açar.Genellikle belirti vermeden seyretmesine rağmen düşük ,erken doğum,gelişme geriliği ve anne karnında bebek ölümleri listeria enfeksiyonun görülmesi mümkün olan istenmeyen sonuçlarıdır. Herhangi bir aşısı olmayan bu enfeksiyonu gebelikte geçirme riskinizi azaltmak için önlem almaktan başka çare yoktur.



Listeria enfeksiyonu nedir ve nasıl bulaşır?



Listeria enfeksiyonu listeria monocytogenes adı verilen bakterinin vücuda girmesiyle ortaya çıkan bir enfeksiyondur. Bakteri toprakta, suda ve kanalizasyon sistemlerinde yaşar ve buradan da evcil ve vahşi hayvanlara, kuşlara, sineklere ve kabuklu deniz hayvanlarına geçer. Bakteriyi taşıyan hayvanın gübresi ile bulaşmış sebze ve meyvelerde, pastörize edilmemiş sütte, kırmızı ette, tavuk etinde, deniz ürünlerinde ve yeterince işlenmemiş sütlerden yapılan peynirlerde bulunan bakteriler insanlarda listeria enfeksiyonuna neden olabilmektedir.



Gebelikte geçirilen enfeksiyon neden önemlidir?



Bağışıklık sistemi tam gelişmemiş veya çalışmayanlarda, yaşlılarda,yeni doğan bebeklerde,ciddi sistemik hastalığı olanlarda ve AİDS gibi hastalığı olanlarda ciddi ve ölümcül enfeksiyonlara sebep olmaktadır. Gebelik dönemi de hücresel bağışıklık sisteminin doğal olarak baskı altına alındığı bir dönem olduğundan anne adayları bu enfeksiyona normal insanlardan daha duyarlı olurlar. Gebelikte geçirilen enfeksiyon plasenta yoluyla ve suların erken gelmesi yada doğum eyleminin başlamasıyla vajinadan direkt temasla bebeğe bulaştığından dolayı, bebekte doğum öncesi veya doğum sonrası ciddi enfeksiyon belirtilerinin ortaya çıkmasına neden olabilmektedir.



Listeria enfeksiyonunun gebelikte belirtileri nelerdir?



Gebelikte ortaya çıkan listeria enfeksiyonu sıklıkla belirtisiz seyreder ve fark edilmez. Hasta genellikle bu enfeksiyonu grip yada basit bir üşütme ,böbrek enfeksiyonu zannedebilmektedir. Bazen tek belirtisi uzun süren ishal ve ateş olmaktadır. Bazı gebelerde ise hiçbir şikayet yok iken düşük veya anne karnında bebek ölümü enfeksiyonun tek belirtisi olabilmektedir.



Listeria enfeksiyonu bebekte ne gibi problemler yol açar?



Gebelikte geçirilen enfeksiyon anne adayından kan ve plasenta yolu ile bebeğe geçerek düşük , erken doğum yada suların erken gelmesine neden olabilir. Ancak en sık görüleni bebeğin anne karnında başka bilinen herhangi bir sebep yok iken aniden ölmesidir.



Diğer bir bulaşma yolu ise suların erken gelmesiyle anne adayının vajinasında bulunan bakterilerin rahim içine ve bebeğe geçmesidir. Bu durumda hem anne adayında hem de bebekte ciddi enfeksiyon bulguları oluşabilir ve bebek doğmadan yada doğduktan kısa bir süre sonra enfeksiyona bağlı ölebilir. Aynı riskler doğum esnasında su kesesi açıldıktan sonra da gelişebilmektedir.



En ciddi sonuçlar ise yeni doğan döneminde ortaya çıkmaktadır. Yeni doğanlar enfeksiyona özellikle bağışıklık sistemleri tam gelişmediği için hassastır ve ilk günlerdeki bir enfeksiyon genellikle %50 ölümle sonuçlanır. Bebek 3-4 haftalıkken oluşan enfeksiyonlarda ise menenjit yada sepsis tablosu ortaya çıkabilir.



Listeria enfeksiyonunun tanısı nasıl konur?



Tanısının konması enfeksiyonun genellikle belirtisiz seyretmesinden dolayı çok zordur , genellikle farkına varılmaz. Listeria enfeksiyonuna dair bir şüphe oluştuğunda kan, idrar, vajina yada diğer sıvı ve dokulardan alınan örneklerde direkt listeria kültürü kolaylıkla laboratuarlarda yapılarak tanı konabilmektedir.



Gebelerde listeria enfeksiyonu tanısı konulduğunda ne yapılmalıdır?



Genellikle klinik belirti vermediğinden dolayı tedavi edilmesi zor olmaktadır. Tanı konulduğunda genellikle düşük veya ölü doğum gerçekleşmiş olmaktadır ve tedavi için bir şans bulunmamaktadır. Tesadüfi bir şekilde laboratuar testleri ile tanısı konursa hemen antibiyotik tedavisine başlanmalıdır. Tedaviye ne kadar erken başlanırsa bebeğe bulaşmasının önlenme şansı o kadar yüksektir. Tanısının konmasındaki zorluklardan dolayı önemli olan listeria enfeksiyonundan korunmak ve gebeye bulaşmasını engellemektir.Asıl tedavisi budur.



Listeriadan korunmak için hamileler ne gibi önlemler almalıdır?



Uygun olmayan koşullarda hazırlanan sağlıksız gıda maddelerinden bulaşan bir enfeksiyon olduğundan dolayı bu hastalığa yakalanmamak için gebelikte gıda alımında bazı kurallara uymak gerekmektedir.



· Sebze ve meyveler yenmeden önce mutlaka bol su ile yıkanmalıdır.Özellikle yeşil yapraklı marul, göbek salata gibi sebzeler suda bir süre bekletildikten sonra tekrar yıkanıp yenmelidir.



· Pastörize olmayan süt ve süt ürünlerinin tüketiminden kaçınılmalıdır. Taze, pastörize olmayan peynirlerden özellikle kaçınılmalıdır. Gebelerin peynir tüketecek ise açıkta satılan peynirleri değil ,market reyonlarındaki kapalı,pastörize ve paketlenmiş bilinen marka peynirleri tüketmeleri gerekmektedir. Aynı kural tüm süt ürünleri için de geçerlidir.



· Hazır satılan tüm gıda maddeleri mümkün olduğunca güvenilir ve bilinen markalardan tüketilmeli,etiketleri iyi okunarak son kullanma tarihleri kontrol edilmelidir.



· Çiğ yumurta, çiğ et,iyi pişmemiş tavuk,çiğ balık-suşi yenmemelidir.



· Sosis ,salam,sucuk ,füme dil gibi gıdalar ısıtma işleminden sonra yenmelidir.



· Temizliğine inanmadığınız ve az da olsa bir şüphenizin olduğu hiçbir lokanta,büfe ve hazır meze satan dükkandan yemek yememelisiniz.