Hamilelik ve Çinko

[bluemoon24]

Hamilelik ve Çinko



[/b]



Çinko dünya üzerinde bilinen tüm yaşam şekilleri için

gerekli ve elzem olan minerallerden birisidir. İnsan

yaşamındaki önemi ve eksikliğinde karşılaşılan sağlık

sorunları nispeten yakın bir geçmişte, 1960'lı yılların

başında fark edilmiştir.



Çinko ne işe yarar ?



Çinko protenlerin ve hücre zarının yapısında yer alan

minerallerden birisidir.Çinkonun eksik olması proteinlerin

dengede kalmasını güçleştirirken hücenin de işlevinin

bozulmasına ve oksidasyon adı verilen hasar verici olaylara

daha duyarlı hale gelmesine neden olur. Çinko aynı zamanda

genlerin sorumlu oldukları proteinleri üretmesin de de rol

oynar. Bunlar dışında 100'den fazşa enzimin sağlıklı ve

doğru şekilde işlev görebilmesi de yeterli çinko

varlığına bağlıdır.



Çinko eksikliğinde neler olur?



Çinko eksikliğinin neden olduğu durumlar, ancak acrodermatitis

enteropatica adı verilen genetik bir hastalığın fark

edilmesinden sonra anlaşılabilmiştir. Bu hastalıkta çinko

emilimi ve vücutaki dolaşımında bozukluk söz konusudur.

Şiddetli çinko eksikliğinin neden olduğu bulgular şunlardır





Çocuklarda büyüme ve gelişimin yavaşlaması ya da

tamamen durması

Cinsel gelişimin gecikmesi

Ciltte düküntüler

Şiddetli ishal

Bağışıklık sistemi bozuklukları

Yara iyileşmesinde gecikme

İştahsızlık

Tat alma duyusunda bozulma

Gece körlüğü

Gözün kornea tabakasında şişme ve bulanıklaşma

Davranış bozuklukları





Yukarıda söz edilen hastalığın tanımlanmasında önce bu

hastalığa sahip olan çocuklar ne yazk ki erken yaşlarda

kaybedilmekteydi. Oysa günümüzde ağızdan alına çinko

takviyeleri ile bu durumlar engellenebilmektedir



Beslenme yolu il eyeterli miktarda çinko alamayan kişilerde

yukarıdaki belirtilerle seyreden şiddetli çinko yetmezliği

tablosunun ortaya çıkması neredeyse olanaksızdır. Bu tablo

en sık adı geçen genetik hastalığın varlığında

görülür. Bununla birlikte yaygın ve şiddetli yanık

hastaları ile kronik ishal hastalarında da şiddetli çinko

yetmezliği görülebilmektedir.



Kimler çinko yetmezliği

açısından risk altındadır?





Yenidoğanlar ve çocuklar

Gebe ve emziren kadınlar (özellikle 20 yaşından

küçük anne ve anne adayları)

Çeşitli nedenler ile ağızdan beslenemeyip hastane

koşullarında damardan beslenmesi gereken kişiler

Anoreksiya nervoza gibi şiddetli beslenme bozukluğu

olan kişiler

Çölyak hastalığı ya da kısa barsak sendromu gibi

hastalığı olanlar

Crohn ya da ülseratif kolit gibi kronik barsak

hastalığı olanlar

Alkolikler

Orak hücreli anemi adı verilen kan hastalığı olanlar65 yaş üstü kişiler

Vejeteryanlar





Hamilelikte çinko gerekli

midir?



Hamilelik vücudun çinko gereksiniminin arttığı bir

dönemdir. DNA ve protein yapısında önemli rolü olan bu

mineralin yeterli miktarda alımı, hücre yapımının son

derece hızlı olduğu hamilelik döneminde önemlidir. Hamile

olmayan 19 yaşından büyük bir kadının günlük çinko

gereksinimi günde 8 miligram iken hamilelikte bu oran 11

miligrama çıkmaktadır. Emziren kadınlarda ise günde 12

miligram çinko almak gereklidir.



Çinko eksikliğinin hamilelikte ne gibi etkilerinin

olabileceği konusunda net bir bilgi yoktur. Bazı

çalışmalarda bu mineralin eksikliğinin erken doğum ve

düşük doğum ağırlığı ile ilgisinin olabileceği ileri

sürülmekle birlikte kesin kanıt bulunmamaktadır.



Hangi besinlerde çinko bulunur?



Çinko en çok et ve deniz ürünlerinde bulunur. Çinko

açısından en zenginbesin maddesi istiridyedir.Buna karşılık

gebelikte çiğ istiridye ve diğer kabukluluarın tüketilmesi

önerilmez.



Vejeteryan beslenenlerde hamilelikte yeterli çinko alamama

olasılığı vardır. Bu gibi durumlarda çinko ile

desteklenemiş mısır gevreği, müsli gibi gıdaların

tüketilmesi yararlı olacaktır.

Besin

Porsiyon

Çinko

(mg)

İstiridye

6 adet

43.4

Yengeç

80 gram

4.6

Sığır eti

80gram

5.8

Tavuk (siyah eti)

80 gram

2.4

Hindi (siyah eti)

80 gram

3.5

Yoğurt

250 ml

1.8

Süt

250 ml

1.0

Badem

30 gram

1.0

Yer fıstığı

30 gram

0.9

*



*



[/b]



Kaynak: Dr.Alper Mumcu