[bluemoon24]

Varlık felsefesi içinde tartışılan konulardan biri de Tanrı'nın varlığına ilişkindir. Tarihsel süreçte ortaya birçok düşünce ortaya atılmıştır. Ama en genel anlamıyla düşünceler, Tanrı'nın varolup olmadığı ve varsa niteliklerinin ne olduğu sorusu etrafında döner. Ancak bu düşünce sistemlerinin de kendi içinde ayrıldığı kollar vardır. Şimdi tek tek bunları açıklayayım:



Teizm: Tanrı'nın varlığını kabul eden görüştür. Teistler tek tanrıya veya çok tanrıya inanabilirler. Teizm kendi içinde 'monoteizm' ve 'politeizm' olarak ikiye ayrılır. Monoteizm; birden çok tanrı olmadığını, tek tanrının olduğunu kabul eder. Politeizm ise birden çok tanrının olduğunu iddia eden görüştür. Monoteistlerin ve politeistlerin birleştikleri nokta Tanrı'nın olması, birleşmedikleri nokta ise Tanrı'nın sayıları ve nitelikleridir. Çünkü monoteizm tek tanrının egemen olduğunu söylerken, politeistlerde tanrıların belirlenmiş görevleri olabilir. Ancak teizmin daha farklı kolları da vardır.



Ateizm: Tanrı inancının reddidir. Yani teizmin karşıtıdır. Ateistler ne bir tanrıyı, ne de birden çok tanrıyı kabul ederler. Ateizmin din gibi bir sistemi yoktur. Bir yaşam tarzı veya ahlak dizgesi sunmaz. Kalıplar yoktur.



Agnostisizm: Tanrı'nın olup olmadığının bilinemez olduğunu ileri süren görüştür. Agnostikler Tanrı'nın olup olmadığının bilinmesi için yeterince kanıt olmadığını söylerler. Ancak bunlar da kendi aralarında ikiye ayrılırlar: ateist agnostikler ve teist agnostikler. Teist agnostikler Tanrı'nın bilinemez olduğunu söylerken, yine de Tanrı'ya inanmayı tercih ederler. Ateist agnostikler ise seçimlerini Tanrı'ya inanmamaktan yana kullanırlar. Bunların çeşitli nedenleri olabilir; ama bunlar doğrudan ateizm veya teizmle ilişkilendirilemezler.



Deizm: Tanrı'nın olduğunu kabul etmekle birlikte, dinleri kabul etmez. Deistler Tanrı'nın evreni yarattığını kabul edip insanlara ve olaylara karışmadığını söylerler.



Panteizm: Varolan her şeyin Tanrı'nın bir parçası olduğunu savunur. Panteizm Tanrı'yı tekleştirmek veya çoklaştırmaktan çok tek tek parçaların Tanrı'yı oluşturduğunu söyler. Yani dinlerdeki klasik bakış açısının dışına çıkılır.



Bunların dışında da Tanrı'nın varolup olmadığına ve niteliğine ilişkin çeşitli düşünceler ortaya atılmıştır. Ancak birçoğu sınırlı bir şekilde yaşamını sürdürmüştür. Sizlerin de bu konulardaki görüşlerinizi ve eğer varsa sorularınızı almak isterim.