İtalyanca Zamanlar

[hayatimdegisti]

italyanca geniş zaman 1
İtalyan dilinde geniş zaman "Presente" olarak adlandırılır. Bu zaman sürekli yapılan eylemleri göstermekte kullanılır.

İtalyan dili ile yeni tanışıyorsanız bu zaman size ilaç gibi gelecektir.

İtalyan dilinde fiiller "are, ire, ere" bitimli olmak üzere 3'e ayrılır. En basit anlamda bir fiil bu üç ekten biriyle bitmek zorundadır.

Buna ek olarak fiiller kurallı ve kuralsız olmak üzere ikiye ayrılır. En basit anlamda kurallı fiillerin çekimleri belli ekler getirilerek yapılır. Kuralsız fiillerde bu geçerli değildir. Yine çok konuştum. Gelin geniş zamanda kurallı fiillerin çekimleriyle başlayalım.

[hayatimdegisti]

italyanca geniş zaman 2
ARE ERE IRE
o o o
i i i
a e e
iamo iamo iamo
ate ete ite
ano ono ono

Geniş zamanda kurallı fiil çekiminde, yukarıda görüldüğü gibi fiilin bittiği çekime göre fiil'e farklı ekler getirilmektedir. İtalyan dilinde fiilin çekimi her şahışa göre farklı biçim almaktadır.

Yıllardır beyinlerimiz ingiliz dili tarafından yıkandığından bunu ilk bakışta kavramamız zor olabilir.

Olay aynen dilimizdeki fiil çekimi gibi gerçekleşir.

Mesela geniş zaman kullanarak "sevmek" fiilini şahışlara uygulamak istediğinizde ne yaparsınız.

Öncelikle "sevmek" fiilinin mastar ekini çıkartırsınız.
Elinizde fiilin kökü olan "-sev" kalır.
Sonrada tüm şahışlar için bu fiili çekmeye başlarsınız.


Ben severim.
Sen seversin.
O sever.
Biz severiz.
Sizler seversiniz.
Onlar severler.

Bunu şimdi italyan dilinde gerçekleştirelim.

Öncelikle "dinlemek" anlamına gelen "ascoltare" fiilinin
köküne ulaşalım.

"are" ekini çıkartığımız takdirde köke ulaşırız.

Elinizde fiilin kökü olan "-ascolt" kalır.
Yukarıda sunduğumuz tabloda geniş zaman içerisinde "-are" bitimli fiillerin köklerine eklenecek olan ekler sunulmuştur.
Bunlar ;

o
i
a
iamo
ate
ano

Elimizde bütün araçlar olduğuna göre şu işi bitirelim.

Ascolt o
Ascolt i
Ascolt a
Ascolt iamo
Ascolt ate
Ascolt ano

Gördüğünüz gibi aynı türkçe gibi geniş zaman için gerekli ekleri fiilin köküne ekliyoruz. İtalyan dilinde fiiller bitimine göre üç'e ayrılmakta ve her bitime göre geniş zamanda farklı ekler eklenmektedir.

"Are" bitimli kurallı fiillerin geniş zamanda çekimi !

o
i
a
iamo
ate
ano
Bunlarda ne ? Tamam tamam acele etmeyin ve telaşlanmayın

"Amare" fiilini inceleyelim. Bu fiil "sevmek" anlamına geliyor.

Amare
Amo

Ami

Ama

Amiamo

Amate

Amano

Yaptığımız işi bir kere özetleyelim.

Adım 1: Amare fiilinin kökü alındı.

Adım 2: Alınan kök (-Am) a presente için gerekli yardımcı ekler (o, i, a, iamo, ate ano ) sıra ile eklendi.
(Amo, Ami, Ama, Amiamo, Amate, Amano)

Görüldüğü üzre, fiil çekildiğinde fiilin başına şahış zamiri getirmeye gerek yoktur.

Mesela " Ben seviyorum " demek için "Amo" yeterlidir.

"Io Amo" ise gereksizdir.

Nasıl anlayabiliyormusunuz.

Hadi gayret Türkiye...................

Pekala şimdi ikinci gruba geçiyoruz.

"Ere" bitimli kurallı fiillerin geniş zamanda çekimi !

o
i
e
iamo
ete
ono
Dikkatli bir okuyucu neden ERE çekiminde bazı çekimlerin mavi ile çizildiğini merak etmiştir. ERE nin ARE den farkı bu kadardır.

"Scrivere" fiilini inceleyelim. Bu fiil "yazmak" anlamına geliyor.

Scrivere
Scrivo

Scrivi

Scrive

Scriviamo

Scrivete

Scrivono

Scrivere fiilini inceledik.

Adım 1. Scrivere fiilinin kökü alındı..

Adım 2: Alınan kök (-SCRIV ) e gerekli ekler eklendi.
(o, i, e, iamo, ete, ono )

"Ire" bitimli kurallı fiillerin geniş zamanda çekimi !

o
i
e
iamo
ite
ono
Dikkatli bir okuyucu neden IRE çekiminde bir çekimin pembe ile çizildiğini merak etmiştir. IRE nin ARE ve ERE den farkı bu kadardır.

"Dormire" fiilini inceleyelim. Bu fiil "uyumak" anlamına geliyor.

Dormire
Dormo

Dormi

Dorme

Dormiamo

Dormite

Dormono

Dormire fiilini inceledik.

Adım 1: Dormire fiilinin kökü alındı.

Adım2: Alınan kök (Dorm) a gerekli ekler eklendi.
(o, i, e, iamo, ite, ono )

Aşağıdaki örneklerle öğrendiklerimizi pekiştirelim.

TORNARE PRENDERE SENTİRE
Torno Prendo Sento
Torni Prendi Senti
Torna Prende Sente
Torniamo Prendiamo Sentiamo
Tornate Prendete Sentite
Tornano Prendono Sentono

italyanca geniş zaman 1 - italyanca gramer - italyanca geniş zaman 3

[hayatimdegisti]

italyanca geniş zaman 3
İtalyan dilinde geniş zaman "Presente" olarak adlandırılır. Bu zaman sürekli yapılan eylemleri göstermekte kullanılır. Bu zamanda kurallı fiil çekimlerini az önce öğrendiniz. Şimdi geniş zamanda kuralsız fiilleri öğrenme zamanı.

Aşağıda sunacağımız fiillerin hepsi geniş zamanda kuralsız fiil özelliği gösterir.

Uscire ( Çıkmak )
Stare ( Kalmak, Oturmak, Olmak )
Finire ( Bitirmek )
Bere ( İçmek )
Rimanere ( Kalmak, Oturmak )
Pagare ( Ödemek )
Cercare ( Aramak )
Capire ( Anlamak )
Spedire ( Göndermek )
Preferire ( Tercih Etmek)
Volere ( İstemek )
Dovere ( Zorunda Olmak )
Potere ( E -Bilmek )
Fare ( Yapmak )
Dare ( Vermek )
Dire ( Söylemek )
Andare ( Gitmek )
Sapere ( Bilmek )
Venire ( Gelmek )

Sunduğumuz fiilleri bir önceki bölümde verdiğimiz eklerle geniş zamana göre çekemezsiniz.

[hayatimdegisti]

italyanca geniş zaman 4
VOLERE DOVERE POTERE
Voglio Devo Posso
Vuoi Devi Puoi
Vuole Deve Puo
Vogliamo Dobbiamo Possiamo
Volete Dovete Potete
Vogliono Devono Possono

Nasıl ? Gördüğünüz üzere kuralsız fiillerin çekiminde hazır ek kullanamıyoruz. Fiilin kökünü al üstüne geniş zaman ekini koy uygulaması bu noktada sona eriyor. Bu noktadan sonra ezber devreye giriyor.

Hadi biraz örnek cümle çözümleyelim

"Voglio dire" ne anlama gelir ?
Voglio: Ben isterim
Dire: Söylemek
Voglio dire: Söylemek isterim

Dikkat ediniz; cümle içerisinde şahış zamirini kullanmadık. Ama biliyoruz ki "voglio" zaten fiilin birinci şahış çekimine isabet etmektedir. Cümle içerisinde bir daha şahış zamiri kullanmak anlamsızdır. Çok ısrar ediyorsanız aşağıdaki gibi de cümle kurabilirsiniz.
" Io voglio dire "

"Vogliono un caffé" ne anlama gelir?
Vogliono: Onlar isterler
un caffé : Kahve
Vogliono un caffé: Onlar kahve isterler

"Vogliamo andare" ne anlama gelir?
Vogliamo : Biz isteriz
Andare : Gitmek
Vogliamo andare : Biz gitmek isteriz

"Vuole un libro" ne anlama gelir?
Vuole : O ister
un libro : Kitap
Vuole un libro : O kitap ister

"Dobbiamo studiare" ne anlama gelir ?
Dobbiamo : Biz zorundayız.
Studiare : Çalışmak
Dobbiamo studiare : Çalışmak zorundayız

"Devo dire" ne anlama gelir?
Devo : Ben zorundayım
Dire : Söylemek
Devo dire : Söylemek zorundayım

"Devono partire" ne anlama gelir?
Devono : Onlar zorundalar
Partire : Yola koyulmak
Devono partire : Onlar ayrılmak zorundalar

"Puo aspettare" ne anlama gelir?
Puo : E-bilirsiniz
Aspettare : Beklemek
Puo aspettare : Bekleyebilirsiniz

"Puoi lavorare" ne anlama gelir?
Puoi : E-bilirsin
Lavorare : Çalışmak
Puoi lavorare : Çalışabilirsin

"Posso parlare" ne anlama gelir ?
Posso : E-bilirim
Parlare : Konuşmak
Posso parlare : Konuşabilirim

" Come vuole una cosa cosi !" ne anlama gelir ?

Come : Nasıl ?
Vuole : ister
Cosa: Şey
Cosi : Böyle

Come vuole una cosa cosi : Nasil ister boyle bir seyi !

[hayatimdegisti]

italyanca geniş zaman 5
FARE DARE DIRE
Faccio Do Dico
Fai Dai Dici
Fa Da Dice
Facciamo Diamo Diciamo
Fate Date Dite
Fanno Danno Dicono

Hadi biraz örnek cümle çözümleyelim

"Faccio la spesa" ne anlama gelir?
Faccio : Ben yaparım
La spesa : Alışveriş
Faccio la spesa : Alışveriş yaparım

"Facciamo la partita" ne anlama gelir?
Facciamo : Biz yaparız
La partita : Maç
Facciamo la partita : Maç yaparız

"Fanno colazione" ne anlama gelir?
Fanno : Onlar
Colazione : Kahvaltı
Fanno colazione : Kahvaltı yaparlar

"Fa l'esercizio" ne anlama gelir?
Fa : O yapar
L'esercizio : Ödev
Fa l 'esercizio : Ödev yapar

"Da un libro" ne anlama gelir?
Da : Sen verirsin
Un libro : Kitap
Da un libro : Sen kitap verirsin

"Do una casa" ne anlama gelir?
Do : Ben veririm
Una casa : Ev
Do una casa : Ben ev veririm

"Dico la verita" ne anlama gelir?
Dico : Ben söylerim
La verita : Gerçek
Dico la verita : Ben gerçeği söylerim

"Diciamo a qualcosa" ne anlama gelir?
Diciamo : Biz söyleriz
Qualcosa : Şey
Diciamo a qualcosa : Biz birşeyler söyleriz

"Marco dice " ne anlama gelir?
Dice : Söylerler
Marco : Marco
Marco dice : Marco söylerler

"Con chi fai questo ? " ne anlama gelir ?
Con : ile (soru kelimesi ile baslayan soru cumlelerinde soru kelimesinden-burada soru kelimesi CHI dir-once gelir)
Chi : Kim
Fai : Yaparsın
Questo : Bu

Con chi fai questo ? : Bunu kiminle yapiyorsun ?

[hayatimdegisti]

italyanca geniş zaman 6
ANDARE VENİRE SAPERE
Vado Vengo So
Vai Vieni Sai
Va Viene Sa
Andiamo Veniamo Sappiamo
Andate Venite Sapete
Vanno Vengono Sanno

"Vado al mare" ne anlama gelir ?
Vado : Ben giderim
İl mare : Deniz
Vado al mare: Denize giderim

"Va al cinema" ne anlama gelir ?
Va : O gider
İl cinema : Sinema
Va al cinema : sinemaya gider

"Vengo da İzmir" ne anlama gelir ?
Vengo : Ben gelirim
da : den
Vengo da İzmir : İzmir'den gelirim

"Viene da istanbul" ne anlama gelir ?
Viene : O gelir
da : den
Viene da İstanbul : İstanbul'dan gelir

"So l'inglese" ne anlama gelir ?
So : Ben biliyorum.
l'inglese : İngilizce
So l'inglese : İngilizce biliyorum

"Sappiamo l'italiano" ne anlama gelir ?
Sappiamo : Biz biliyoruz
l'italiano : İtalyanca
Sappiamo italiano : İtalyanca biliyoruz

"Sanno lo spagnolo" ne anlama gelir ?
Sanno : Onlar biliyorlar.
lo spagnolo : İspanyolca
Sanno lo spagnolo : İspanyolca biliyorlar

"Possono venire qui stasera " ne anlama gelir ?

Possono: Ebilirler
Venire: Gelmek
qui(qua da olurdu): Burasi,buraya,burada
stasera: Bu aksam.

Possono venire qui stasera ? : Bu aksam buraya gelebilirler mi ?

[hayatimdegisti]

italyanca geniş zaman 7
USCİRE SALİRE STARE FİNİRE
Esco Salgo Sto Finisco
Esci Sali Stai Finisci
Esce Sale Sta Finisce
Usciamo Saliamo Stiamo Finiamo
Uscite Salite State Finite
Escono Salgono Stanno Finiscono

Dikkat: Finire fiilin çekimi çok önemlidir.

Çünkü "Capire, Spedire, Preferire" fiilleri de bu şekilde çekilir.

" Provate a uscire da questa stanza " ne anlama gelir ?
Provate : Deneyin
uscire : çıkmak
da : -den, -dan
questa : bu
stanza : oda
Provate a uscire da questa stanza : Bu oda'dan çıkmayı deneyin

" Voglio salire sulla tua barca " ne anlama gelir ?
Voglio : isterim
salire : çıkmak/binmek
sulla : üzerine
tua barca :senin sandalın
Voglio salire sulla tua barca : Senin sandalına binmek isterim

" Preferisco stare con i predenti " ne anlama gelir ?
Preferisco : Tercih ederim
stare : kalmak/olmak
con : ile
i predenti : kaybedenler
Preferisco stare con i predenti : Kaybedenlerle olmayı tercih ederim

" Emozioni non finire " ne anlama gelir ?
Emozioni : Heyecan/Duygular
non finire : bitmeyecek
Emozioni non finire : Heyecan hiç bitmeyecek

" Capire la bosnia " ne anlama gelir ?
Capire : Anlamak
la bosnia : bosna
Capire la bosnia : Bosna'yı anlamak

" Per spedire email da pagine ASP " ne anlama gelir ?
Per : İçin
spedire : göndermek/yollamak
da : -den, -dan
pagine : sayfalar
asp : asp (arkadaşlar asp bir teknoloji )
Per spedire email da pagine ASP : ASP sayfalarından email göndermek için

" Perché preferire il prodotto biologico? " ne anlama gelir ?
Perché : Niçin
Preferire : tercih etmek
il prodotto : ürün
biologico : biyolojik
Perché preferire il prodotto biologico : Neden biyolojik ürün tercih edilir ?

[hayatimdegisti]

italyanca geniş zaman 8
BERE RİMANERE PAGARE CERCARE
Bevo Rimango Pago Cerco
Bevi Rimani Paghi Cerchi
Beve Rimane Paga Cerca
Beviamo Rimaniamo Paghiamo Cerchiamo
Bevete Rimanete Pagate Cercate
Bevono Rimangono Pagano Cercano

" Cultura del bere " ne anlama gelir ?
Cultura : Kültür
del : -nın, -nin
bere : içmek
Cultura del bere : İçme kültürü

" Liberi di non bere " ne anlama gelir ?
Liberi : Özgürlük(ler)
di : -nın, -nin
non bere : içmemek
Liberi di non bere : İçmeme özgürlüğü

" Voglio rimanere qui " ne anlama gelir ?
Voglio : isterim
rimanere : kalmak
qui : burada
Voglio rimanere qui : Burada kalmak isterim

" La formula giusta per pagare le tasse " ne anlama gelir ?
La formula : Formül
giusta : doğru
per : için
pagare : ödemek
le tasse : vergiler
La formula giusta per pagare le tasse : Vergileri ödemek için doğru formül

" Paghiamo responsabilità del passato " ne anlama gelir ?
Paghiamo :Öderiz
responsabilità : sorumluluk
del : -nın, -nin
passato : geçmiş
Paghiamo responsabilità del passato : Geçmişim sorumluluklarını öderiz

" Cerco l'amore " ne anlama gelir ?
Cerco : Ararım
l'amore : aşk
Cerco l'amore : Aşk'ı ararım

" Cerchiamo gente come te " ne anlama gelir ?
Cerchiamo : Arıyoruz
gente : insanlar
come : gibi
te : sana
Cerchiamo gente come te : Senin gibi insanlar arıyoruz

[hayatimdegisti]

italyanca geniş zaman 9
ESSERE AVERE
Sono Ho
Sei Hai
é Ha
Siamo Abbiamo
Siete Avete
Sono Hanno
Essere
"Essere" fiili en basit anlamda "olmak" manasına gelmektedir.

Sono turco : Ben türküm
Emre é turco : Emre türk
Sono l'italiano : Ben italyanım


" Noi non siamo angeli " ne anlama gelir ?
Noi : Biz
non siamo : değiliz
angelo : melek
Noi non siamo angeli : Biz melek değiliz

" Noi siamo chiesa " ne anlama gelir ?
Noi : Biz
siamo : olmak
chiesa : kilise
Noi siamo chiesa : Biz kiliseyiz.

" Essere liberi " ne anlama gelir ?
Essere : olmak
liberi : özgürlükler
Essere liberi : Özgür olmak

Avere
Avere fiili "olmak" manasına gelir. Essere fiilinden farkı ise;

Bir varlığa sahip olmak ( Bir kitaba sahibim, Bir kız arkadaşa sahibim)

Bir yaşa sahip olmak ( Ben 23 yaşındayım, Ben 34 yaşındayım)

Ho un amico l'italiano : Ben bir italyan arkadaşa sahibim
Ayşe ha un libro : Ayşe bir kitaba sahip
Ho venti anni : Yirmi yaşındayım

" Ho un segreto con un papà " ne anlama gelir ?
Ho : Sahibim
un segreto : sır
con : ile
un papà : baba
un papa : papa
Ho un segreto con un papà : Baba ile ilgili bir sırrım var

" Ho un enorme debito " ne anlama gelir ?
Ho : Sahibim
un enorme : büyük
debito : borç
Ho un enorme debito : Büyük bir borcum var

" Non abbiamo paura delle grandi potenze " ne anlama gelir ?
Non abbiamo : Sahip değiliz
paura : korku
delle : -den, -dan
grande : büyük
potenza : güç, kuvvet
Non abbiamo paura delle grandi potenze : Büyük güçlerden korkmuyoruz

" Nino ha sedici anni " ne anlama gelir ?
Ha : Sahip
sedici anni : 16 yaş
Nino ha sedici anni : Nino 16 yaşında.

[hayatimdegisti]

italyanca geniş zaman 10
TORNARE PRENDERE SENTİRE
Torno Prendo Sento
Torni Prendi Senti
Torna Prende Sente
Torniamo Prendiamo Sentiamo
Tornate Prendete Sentite
Tornano Prendono Sentono
VOLERE DOVERE POTERE
Voglio Devo Posso
Vuoi Devi Puoi
Vuole Deve Puo
Vogliamo Dobbiamo Possiamo
Volete Dovete Potete
Vogliono Devono Possono
FARE DARE DIRE
Faccio Do Dico
Fai Dai Dici
Fa Da Dice
Facciamo Diamo Diciamo
Fate Date Dite
Fanno Danno Dicono
ANDARE VENİRE SAPERE
Vado Vengo So
Vai Vieni Sai
Va Viene Sa
Andiamo Veniamo Sappiamo
Andate Venite Sapete
Vanno Vengono Sanno
USCİRE SALİRE STARE FİNİRE
Esco Salgo Sto Finisco
Esci Sali Stai Finisci
Esce Sale Sta Finisce
Usciamo Saliamo Stiamo Finiamo
Uscite Salite State Finite
Escono Salgono Stanno Finiscono
BERE RİMANERE PAGARE CERCARE
Bevo Rimango Pago Cerco
Bevi Rimani Paghi Cerchi
Beve Rimane Paga Cerca
Beviamo Rimaniamo Paghiamo Cerchiamo
Bevete Rimanete Pagate Cercate
Bevono Rimangono Pagano Cercano

italyanca geniş zaman 9 - italyanca gramer - italyanca sıfat ve sıfatlar