Myomlar

[pisimbat]

Myomlar rahim ve rahim ağzında görülen, rahim yapısında bulunan düz kas dokusundan gelişen selim (iyi huylu) tabiatlı tümöral yapılardır. Burada şunu vurgulamakta fayda vardır ki; tümör kelimesi tüm insanlarda kanser lafını çağrıştırmaktadır. Vücutta ister iyi huylu ister kötü huylu şişliklerin hepsine birden tıbbi olarak tümör yada tümöral yapılar adı verilir. Myomlar bir bezelye tanesi büyüklüğünden basket topu büyüklüğüne kadar değişebilen boyutlarda olabilir. Genellikle yuvarlak ve pembemsi renktedirler ve uterus (rahim) içinde her yerde bulunabilirler.

Kimlerde myom vardır?

Her yüz kadından yaklaşık 10-15'inde çapı ufak ya da büyük az sayıda ya da çok sayıda, belirti veren ya da vermeyen myomlara rastlamak mümkündür. Myomlar rahmin en sık görülen iyi huylu tümörüdür.

Myomlara en çok 35-45 yaş grubu kadınlarda rastlanır. Ergenlik döneminde görülmesi çok ender bir durumdur. Keza menopoz döneminde de myom görülme sıklığı düşüktür ve doğurganlık yaşlarında myom tanısı almış çoğu kadında menopoza girdiklerinde hastalıklarında hızla gerileme görülür.

Neden myom olur?

1-Artmış özterojen düzeyi: Myomların kesin nedeni bilinmemektedir. Fakat; östörojen hormonu (kadınlık hormonu) myomların büyümesine yol açtığı düşünülmektedir. Gebelik döneminde myomlar da artmış österojen düzeyine bağlı olarak büyüme görülürken, menopozda ise österojen düzeyine bağlı olarak myomlarda küçülme görülmektedir.

2-Kalıtım: Özellikle anne kız kardeş veya anneannesi gibi birinci derece akrabalarında myom olan kişilerde gelişmesi şansı fazladır.

3-Irk: siyah ırk olmak myom görülme şansını, beyaz ırka göre dokuz kat artırır.

Myomlar karşımıza nasıl çıkar?

Myomlar uterusa (Rahime) sınırlı kitleler olup, bulundukları bölgelere göre belirtiler vermektedir. Genellikle rahimde nadiren de rahim boynunda gözükürler. Bir kadının rahminde bir tek myom olabileceği gibi (ki buna myoma uteri denir) birden fazla sayıda myom bir arada da bulunabilir.(Ki buna uterus myomatosus denir)

Myom tipleri nelerdir?

1-Subseröz myomlar (rahmin dış tabakasında)
2-İntramural myomlar (rahmin orta tabakasında)
3-Submüköz myomlar (rahmin iç tabakasında)

En sık görülen myomlar İntramural myomlardır.

Myomlar ne gibi belirtiler yapar?

Myomlar sıklıkla belirti vermezler. Rutin jinekolojik muayeneler sıraısnda tesadüfen tespit edilirler. Ancak; çoğu zaman büyüme ile orantılı olarak şu bulguları verebilirler;
Fazla miktarda adet kanamaları
Cinsel ilişki sonrası kanama
Adet arası dönemde ara kanama
Sık sık idrara çıkma
Karında büyüme veya şişlik
Adet dönemlerinde yada cinsel ilişki sırasında kuyruk sokumuna doğru ağrı
Fazla miktarda kanamalar bağlı kansızlık
Tüplerin yada rahmin ağzını kapayan myomlar kısırlığa neden olurlar
Büyük myomlar barsaklara bası yaparak barsak içinde dışkının ilerlemesine engel olmak suretiyle kabızlığa neden olurlar.
Döllenmiş yumurtanın rahmin içinde gömülüp kalmasına engelleyici şekilde yerleşmiş myomlar tekrarlayan düşüklere neden olurlar.

Myomlar ve kanserler arasında ilişki var mıdır?

Myomu olan hastalarda kanser gelişme riski (1/10000) onbinde birdir. Özellikle menopozdan sonra myomlarda ani büyüme görülmesi kanser şüphesi doğurur. Böyle durumlarda rahim cerrahi olarak çıkarılmalıdır.

Myom tanısı nasıl konulur?

Myom tanısı koymak kolaydır. Tipik belirtilerle gelen bir kadında yapılan jinekolojik değerlendirme (muayene ve ultrason) %99 doğrulukta tanı koydurur.

1-Ultrasononografi: Ağrısız ve acısız olan inceleme yöntemi ile karın üstünden ya da vajina içine sokulan bir aparat (cihaz) yardımıyla, eko denilen ses dalgaları yarattığı görüntülerle, iç genital organlar değerlendirilir.

2-Histeroskopi: Bu ışın teloskopi cihaz ile vajina ve rahim boynu aşılarak rahim içine doğru sokularak incelenmesi esasına dayanır.

3-Laparoskopi: Laparoskop adı verilen cihazla karından yapılan ufak bir kesiyle teroskopi incelenmesi esasına dayanır.

4-Histerosalpingografi: Bu ilaçlı film tekniğinde ise yine vajinal yoluyla rahim ağzının hemen iç kısmına giren ince bir tüp ile verilen ilacın, rahim içinden tüpler aracılığıyla karın boşluğuna kadar yayılması görüntülenerek bu organlardaki anomaliler hakkında bilgi edinmeyi amaçlanır.

Ne kadar beklemeli?

Myomların sayısı, büyüklükleri ve büyüme hızları kadından kadına farklılıklar göstermektedir. Genel olarak myomların büyümesi östorojen başta olmak üzere kadınlık hormonları ile ilgili olduğundan, küçük myomlar menopoza girince yok olabilirler veya küçülebilirler. Bununla birlikte büyük boyuttaki myomlar daha uzun vadeli problemler teşkil edebilirler. Henüz üreme çağındaki myomlu kadınının myomu ameliyat ile çıkarılırsa menopoza kadar tekrar myom çıkma olasılığı her zaman vardır. Bu nedenle eğer herhangi bir şikayet vermiyorsa ve başka hastalıklar için potansiyel teşkil etmiyor ise; özellikle üreme çağındaki kadınlarda beklemek ya da ilaç tedavi ile idame edebilmek, daha akılcı görülmek ile birlikte doktorunuzun insiyatifi her zaman için daha önemlidir.

Korunma:

Bugün hala myomların niçin geliştiği tam olarak aydınlatılamamıştır. Bununla birlikte yapılan çalışmalarda sedanter (durağan) yaşayan ve şişman kadınlarda daha çok görülmesine karşın atletik kadınlarda daha seyrek görülmesi korunmada kas aktivesinin önemi olup olmadığını düşündürmektedir.

Tedavi:

Myomlar genellikle küçük ve şikayete neden olmadıklarından tedavi gerektirmezler. Buna rağmen belirgin bulgu verenler, doğurganlığı etkileyecek kadar büyüklükte olanlar veya kanser ya da benzeri habis (kötü huylu) tümörlerle karışabilecek özellikte olanlar tedavi gerektirirler. Myomunuz eğer küçük ise "bekle ve gör" şeklinde yaklaşımla 6 ay arayla kontrol muayeneleri yapılmalıdır. Myomun büyüme hızı böylelikle incelenmiş olunur.

1-Tıbbi tedavi:

GnRH analogları diye adlandırılan bir grup ilaç myomların boyutlarını küçültmek için kullanılır. Bu ilaçlar uzun zaman kullanıldığında kemik kaybına, vajinal kurumaya ve sıcak basmalarına yol açar. Bu ilaçlar cerrahi öncesi myomları küçültmek için kullanılır.

2-Cerrahi tedavi:

Yakınmalar yol açan ve hızla büyüyen myomlar cerrahi olarak çıkarılmalıdır. Myomun yeri ve büyüklüğü cerrahinin tipini belirler.

Myomektomi:

Myomun uterus (rahim) duvarında basitçe sıyrılarak çıkartılması işlemidir. Çocuk isteyen kişilerde uterusun korunmasını sağlayan muhafazakar bir yaklaşımdır. Daha çok laparoskopi yolu ile yapılır ancak; myom laporoskopik olarak alınmayacak kadar büyük ise karın açılarak uygulanan klasik ameliyat ile myomektomi gerçekleştirilir. Bu işlem uterus duvarında incelmeye neden olabileceğinden sonraki gebeliklerde normal (vajinal) doğum yerine sezeryan tercih edilmek zorunda kalınır.

Histerektomi (Rahmin alınması):

Hızla büyüyen yakınmalara yol açan myomları olan, ileride gebelik düşünmeyen hastalarda uygulanan bir yöntemdir.

Takip:

Tüm myomların cerrahi ile çıkarılması gerek yoktur. Ağrı, basınç hissi, düzensiz ve aşırı kanama yakınmaları olmayan hastaların düzenli kontrolleri yapılarak myom boyutları takip edilir. İleride gebelik düşünen hastalar veya menopoza girecek olan hastalar bu şekilde takip edilir.

Myomların dondurulması (Krioterapi): Son yıllarda yapılan bazı araştırmalarda myomların artık ameliyatla alınmasının gerekli olmadığı, dondurularak tedavi edilebilecekleri gösterildi. Bu tedavi şeklinde myoma özel bir alet ile ulaşılarak ve eksi 196 derecelik sıvı nitrojen uygulanarak myomlar dondurulabiliyor. Dondurulan myom nüvesi canlılığını kaybettiğinden ufalıyor. Bu tedavi sayesinde myomların ameliyatla alınmalarına gerek kalmıyor, kan kaybı ve ciddi ameliyat riskleri ve ameliyat sonrası yapışıklıkları gibi komplikasyonlardan kaçınılmış oluyor. Bu tür araştırmalar halen devam etmekte. Bakarsınız yakın bir gelecekte myomların ameliyatla nasıl alınacağından çok, nasıl dondurulabileceğini tartışacağız.
alıntıdır