[Bluesky24]

Sifiliz veya halk arasında bilinen ismiyle frengi, tarih boyunca çok iyi bilinen treponema pallidum adı verilen bir spiroketin yol açtığı, cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyon hastalığıdır. Ana bulaşma yolu cinsel temastır. Bakterinin bulaşması vajinal, anal veya oral seksle olabilir. İnfekte kişiyle cinsel temas sonrası bulaşma riski yaklaşık 1/3tür. Gebelik sırasında anneden bebeğe plasenta yoluyla da bulaşabilir.







Tuvaletlerden, kapı kollarından, yüzme havuzlarından, hamamlardan, saunalardan, giyim eşyaları ve ortak kullanılan yeme - içme araç ve gereçlerinden bulaşmaz.







Belirti ve Bulguları







Kuşkulu cinsel temastan yaklaşık 3 hafta sonra (10 - 90 gün) genital bölgede şankır adı verilen sert, ağrısız ve tabanı temiz bir yara ortaya çıkar. Bu yara tedavisiz olgularda bile 3 - 6 hafta içinde iyileşir.







Bu yara tedavi edilmezse., sifilizin ikinci evresi başlar. Bu evrenin en sık görülen bulgusu deri döküntüleridir. Mukozalar, el ayası ve ayak tabanı da dahil olmak üzere tüm vücudu tutabilir. Döküntülerin yanı sıra halsizlik, başağrıları, boğaz ağrısı, ateş, kas ağrıları, kilo kaybı, saç dökülmesi, yaygın lenf bezlerinde büyüme ve condyloma lata adı verilen, genital bölgede ortaya çıkan siğil benzeri lezyonlar görüleblir. Bu evrede merkezi sinir sistemi, karaciğer, böbrek, göz, eklem ve kemikler de tutulabilir.







Tedavisiz olgularda yıllar sonra gom adı verilen oluşumlar deri, kemik ve karaciğer başta olmak üzere tüm dokularda ortaya çıkabilir.







Gebelik Sırasında Sifiliz Bebeğe Geçebilir mi?







Eğer anne sifiliz hastasıysa, gebelik sırasında bebeğe geçme riski yüzde 40dır. Doğumsal sifiliz bebekte ciddi sorunlara yol açabilir. Sifilizli doğan bebeklerin yaklaşık yüzde 10u doğumdan sonra kaybedilir.







Teşhis







Tanı için, ilk olarak şankırın tabanından kazınarak alınan materyalin karanlık saha mikroskopisi yapılıp spiroketler görülmesi gerekir. Bu şekilde tanı koyulabilir.







Etkenin alınmasından kısa süre sonra kanda etkene karşı antikorlar belirmeye başlar. Genellikle tanı bu antikorları saptayan testlerin yapılmasıyla koyulur. Önce tarama testi olarak sifilize özgül olmayan VDRL veya RPR testleri yapılır. Bu testlerin yapılması kolay, hızlı ve ucuzdur. Tedavisiz sifiliz olgularının tümünde bu iki test pozitiftir. Başarılı bir tedaviyi izleyerek kaybolduklarında, tedavi başarısını izlemek için de bu testlerden yararlanılır. Eğer bu testler pozitifse, tanıyı doğrulamak için sifilize özgül testler (FTA-ABS, TPHA, ELISA testleri) yapılır. Bu testler genellikle yaşam boyu pozitif olarak kalırlar.







Sifilizle HIV Enfeksiyonu Arasında Bir İlişki Var mı?







Sifilizli olanlarda HIV enfeksiyonu, olmayanlara göre 2 - 5 kat daha fazla görülür. Bunun nedeni sifilize ait genital bölgedeki yaranın HIVnün geçişini kolaylaştırmasıdır.







Tedavi







Her dönemdeki sifiliz penisilinle kolay bir şekilde tedavi edilebilir.



Bir kişi sifiliz geçirip tedavi edildikten sonra tekrar sifilize yakalanabilir mi?



Sifilize karşı oluşan koruyucu antikorlar zaman içinde kanda azalarak kaybolurlar. Bu yüzden sifiliz tekrar bulaşabilir ve hastalık oluşabilir.







Sifilize Karşı Nasıl Korunulur?







Sifilizden korunmak için yapılması gerekenler:



· Kuşkulu cinsel temastan uzak durmak



· Tek eşlilik - arkadaşlığı seçmek



· Kondom kullanmak



· Gebelerin sifiliz yönünden taranması







Kaynak: ailem.com'dan alınmıştır







Kaynak: zennube