Bebek Beslenmesi

[Bluesky24]

Anne sütü bebek için en temel besindir. Her bebeğin en az altı aylık olana kadar anne sütü ile beslenmesi toplum sağlığının ana hedeflerindendir. İlk altı ayda anne sütü D vitamini ile desteklendiğinde yeterli beslenme sağlanır.



Ek besinlere erken başlanması anne sütü alımını kısıtlar.Büyümeyi de olumsuz etkileyebileceği gibi alerjik hastalıkların ortaya çıkma riskini de arttırır.Katı besinlere erken başlanmasının ileri yaşlardaki obezitenin de nedenlerinden olduğu bilinmektedir.



Ek besinlere geç başlamak da sakıncalar doğurabilir.Bunların başında büyüme geriliği gelir.Yetersiz besin ve vitamin alımı sonucu bağışıklık sistemi zayıflar ve enfeksiyon hastalıklarına karşı hassasiyet artar.Bebeğin demir depoları ilk 6 aydan sonra boşalmaya başlar.Bu dönemde yeterli demir alamayan veya inek sütü ile beslenen bebeklerde demir eksikliğine bağlı anemi(kansızlık)gelişebilir.



*Ek besinlere başlama yaşını,doktorunuzla birlikte,bebeğinizin durumuna göre ayarlamalısınız.



*4-6 aydan sonra hangi ek gıdalar,ne zaman başlanmalı?



Bebeğin midesi küçük olduğundan ek besinler enerji yoğun gıdalardan seçilmelidir.Sütlü unlu mamalar ve yoğurt ilk seçilecek ek gıdalardır.Ailenin ekonomik durumu uygunsa 4-6.aydan büyük bebekler için hazırlanmış hazır devam mamaları önerilir.Ekonomik durum elvermiyorsa unlu-sütlü mamalar hazırlanır.Pirinç unu alerjik özelliği az olduğu için tercih edilmelidir.Önceleri sulu muhallebi olarak hazırlanır.Giderek süt oranı arttırılarak kaşıkla beslenmeye geçilebilir.Yoğurt ise günde bir kez yavaş yavaş arttırılarak verilir.Katkı maddesi içermeyen hazır yoğurtlar önerilir.İsteğe göre evde de yapılabilir.Bu aylarda başlanması önerilen meyve suyu ve püreleri kalori,mineral ve vitamin yönünden destekleyici olur.



Bu aylarda sebze çorbalarına da başlanır.Sebze çorbası önceleri sebze püresi gibi hazırlanır.Gaz yapmayan mevsim sebzeleri biraz su içinde haşlanır ve haşlandığı suyu dökülmeden püre haline getirilir.Kaşıkla yedirilecek kıvamda olmalıdır.Başlangıçta gaz yapıcı sebzelerden (lahana,pırasa,karnabahar gibi) ve tadı hoş olmayan ve besin değeri fazla olmayan patlıcan gibi sebzelerden kaçınılmalıdır.Bebek sebze püresini reddederse zorlanmamalı,bir süre sonra tekrar denenmelidir.Yine direnirse bir miktar şeker veya tuz eklenebilir.Ek besinlere şeker ve tuz eklenmesi normalde gerekmez.Bebek sebzeye alıştıkça içine bitkisel yağ,kemik suyu,et suyu,kıyma gibi besinler de katılır.Yine tarhana çorbası,şehriye,pirinç veya mercimek gibi tahıl ve baklagiller öncelikle çorbalara eklenir.Zamanla ayrı öğün olarak da verilir.



Weaning döneminde sabah kahvaltısı da besin değeri olarak önemli yer tutar.Sütlü mama veya inek sütü birkaç bebe bisküvisi ile ıslatılır.İçine tuzsuz beyaz peynir ufalanır.Kaşıkla yedirilir.6. aydan sonra kahvaltıya yumurta sarısı eklenir.Yumurta referans protein kaynağıdır.Yumurta sarısı katı pişmiş halde,önceleri 1/8 yumurta sarısı miktarında başlanıp giderek arttırılarak 15-20 gün içinde tam yumurta sarısına geçilir.Kolesterolden zengin olan yumurtanın haftada iki,üç kez verilmesi yeterlidir.Alerji gelişirse kesilmeli,bir süre sonra tekrar azar azar denenmelidir.Tam yumurta sarısına geçtikten sonra aynı yöntemle yumurta akına da başlanır.Bebek kahvaltıyı reddederse biraz pekmez,reçel veya marmelatla tatlandırılabilir.Bal bir yaşından küçük çocuklara verilmemelidir.Demir emilimi açısından pekmezin süt yerine meyve suyu ile verilmesi tercih edilmelidir.



Et,balık ,tavuk gibi protein kaynakları bebeğin diyetine 7-8. aylarda eklenir.Et,başta protein olmak üzere demir,çinko gibi büyümeyi kolaylaştıran mineraller ve vitaminlerden de zengindir.Başlangıçta çorbalara eklenir.Zamanla bebeğin dişleri çıktıkça çiğnemesi kolaylaşır ve tek başına köfte şeklinde de tüketilebilir.Et,balık ve tavuğun taze ve hijyenik olmasına dikkat edilmelidir.Karaciğer,böbrek,dalak,beyin gibi sakatatlar eskiden olduğu kadar bebek beslenmesinde yer almamaktadır.Bu tür gıdaların çok taze olması gerekir.Taze olmaması veya iyi pişirilmemesi durumunda bazı enfeksiyonlara yol açabilir.



Bebek 7-9 aylık olduğunda pilav,makarna,ekmek gibi nişastalı besinlere başlanır.9 aylık bebek aile ile sofraya oturup yemek yiyebilir.Bu dönemde anne bebek için ayrıca yemek pişirmeksizin evdeki yemeklerden çocuğu için uygun olanları hazırlayabilir.Türk mutfağı çocuk beslenmesi için uygun besinleri içerir.Geleneksel Türk mutfağında yer alan tarhana çorbası,köfte,dolma gibi yemekler bebek için idealdir.Bu gibi yemekler çocuğa yedirilmeli,anne de bebeğini ideal ve ekonomik şekilde beslemenin huzurunu yaşamalıdır.



Ek besinlere geçiş dönemi anne ve bebek için sorunlu geçebilir.Sevgili anne,bu dönemi rahat geçirebilmeniz için aşağıdaki önerilere kulak veriniz.



*Ek gıdalar ayrı ayrı başlanmalı,yeni denenecek ek gıda bebek açken denenmelidir.



*Ek gıdaya az miktarda başlanmalı,giderek arttırılmalıdır.



*Bebek ek gıdayı istemezse zorlamamalı,birkaç gün sonra tekrar denenmelidir.



*Ek gıdalar kaşıkla verilmelidir.



*Ek gıdalar,doğal ve taze ürünler kullanılarak hazırlanmalı,katkı maddesi içeren gıdalarla,dondurulmuş yiyecekler veya konserveler kullanılmamalıdır.



*Hazırlanan ek gıda uzun süre oda ısısında bekletilmeden tüketilmelidir.



*Ek gıdalar hijyenik koşullara dikkat edilerek hazırlanmalıdır.



*Ek gıdalar geçiş dönemi doktor kontrolünde olmalı,bebeğin yeterli kilo aldığından emin olunmalıdır.Alerji,ishal,kusma gibi durumlarda doktora danışılmalıdır.



*Ek gıdalara geçişte bebeği zorlamak anne-bebek ilişkisini bozabilir.Bunun sonucunda da kalıcı iştahsızlık gelişebilir.